Από την αρχή του έτους 2020 έως τον Νοέμβριο του 2023, οι πραγματικές δαπάνες για το πρόγραμμα ανοικοδόμησης κατοικιών από τον σεισμό του 2019 που έπληξε την Αλβανία, το μεγαλύτερο που έχει εφαρμόσει ποτέ η κυβέρνηση στη χώρα, έφτασαν περίπου τα 80 δισεκατομμύρια λεκ (730 εκατομμύρια ευρώ), σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών.

Το πρόγραμμα ξεκίνησε για την αντιμετώπιση των συνεπειών του καταστροφικού σεισμού της 26ης Νοεμβρίου 2019 και συνεχίζεται ακόμη με ημιτελή κτίρια. Παρά του γεγονότος ότι έχουν περάσει 4 χρόνια και μπαίνουμε στον πέμπτο, είναι όλο και πιο δύσκολο να κατανοήσουμε γιατί ακόμα χιλιάδες οικογένειες παραμένουν χωρίς τα σπίτια που τους έχουν υποσχεθεί.

Ο αναθεωρημένος προϋπολογισμός για το έτος 2023 αναδιέταξε κονδύλια σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της ανοικοδόμησης, με πρόβλεψη προσθήκης 12 δισ. λεκ. Αυτό προβλέπεται να δαπανηθεί έως το τέλος του έτους, ενώ έως το Νοέμβριο, οι πραγματικές δαπάνες άγγιξαν τα 80 δισ. λεκ. Στο πλαίσιο υλοποίησης των προγραμμάτων Ανοικοδόμησης, ο νόμος προϋπολογισμού 2020-2023 δημιούργησε το Ταμείο Ανοικοδόμησης για χρηματοδότηση αναγκών.

Οι πραγματικές δαπάνες μέχρι Νοέμβριο 2023 είναι 28,5 δισ. για την κεντρική διοίκηση και 52 δισ. για τις τοπικές αυτοδιοικήσεις, σύνολο 80 δισ. λεκ. Το Ταμείο Ανοικοδόμησης για 2023 αυξήθηκε κατά 12 δισ. λεκ για την πλήρη χρηματοδότηση έργων. Έτσι, συνολικά, το 2023, τα κεφάλαια που θα ξοδευτούν για ανοικοδόμηση φτάνουν τα 92 δισ. λεκ, περίπου 840 εκατ. ευρώ. Για το 2024, ο προϋπολογισμός προβλέπει 7 δισ. λεκ, περίπου 65 εκατ. ευρώ, αλλά αμφίβολο είναι εάν το πρόγραμμα θα συνεχίσει μετά το 2023.

Το Δυρράχιο και τα Τίρανα παραμένουν υπό ανασυγκρότηση τέσσερα χρόνια μετά τον σεισμό, με πολλές οικογένειες να περιμένουν για ένα νέο διαμέρισμα ή σπίτι.

Ωστόσο, τα κτίρια δεν έχουν παραδοθεί ακόμα, και υπάρχει αντίρρηση από οικογένειες για τη μετακίνησή τους σε νέες περιοχές.

Καθώς το πρόγραμμα ανοικοδόμησης ξεκίνησε το 2020, η προσδοκία ήταν να μειωθεί σταδιακά ο αριθμός των πολιτών που έχουν δικαίωμα σε επίδομα ενοικίου. Ωστόσο, Δήμοι όπως αυτοί του Δυρραχίου και των Τιράνων εξακολουθούν να καταβάλλουν επιδόματα σε χιλιάδες οικογένειες.

Ο Ανώτατος Έλεγχος του Κράτους αναφέρει ότι μόνο ο Δήμος των Τιράνων έχει καταβάλει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για το επίδομα ενοικίου. Το κοινωνικό δράμα γίνεται ακόμη μεγαλύτερο, αφού ορισμένοι Δήμοι δεν εκπληρώνουν αυτό το καθήκον, επιβαρύνοντας οικονομικά τις πληγείσες οικογένειες.