Οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά τη σύγκλιση του εισοδήματος με τις χώρες της Ε.Ε. Η σύγκλιση του εισοδήματος συνήθως μετριέται συγκρίνοντας το κατά κεφαλήν εισόδημα μιας χώρας με αυτό ενός πιο ευημερούντος έθνους, στην προκειμένη περίπτωση με τον μέσο όρο της ΕΕ. Για τα Δυτικά Βαλκάνια. Η Παγκόσμια Τράπεζα στην τελευταία περιφερειακή έκθεση σημείωσε ότι ο δείκτης αυτός κυμαινόταν από 27,3 τοις εκατό στο Κοσσυφοπέδιο έως 50 τοις εκατό στο Μαυροβούνιο το 2022, υποδεικνύοντας ότι το βιοτικό επίπεδο των χωρών είναι μεταξύ του 1/4 και του μισού του μέσου όρου της ΕΕ.

Ωστόσο, δεν έχουν φτάσει όλες οι χώρες στο ίδιο επίπεδο σύγκλισης, ούτε έχουν προχωρήσει με την ίδια ταχύτητα.

Εξετάζοντας τη μέση ταχύτητα σύγκλισης ή τον ρυθμό μεταβολής της σύγκλισης εισοδήματος ανά δεκαετία, είναι προφανές ότι το Μαυροβούνιο και η Σερβία έχουν αυξήσει την ταχύτητα σύγκλισης την τελευταία δεκαετία. Άλλες οικονομίες έχουν μειώσει την ταχύτητα της σύγκλισης, πράγμα που σημαίνει ότι το ποσοστό της ήταν χαμηλότερο από ό,τι στη δεκαετία του 2000.

Για παράδειγμα, η ταχύτητα σύγκλισης για την Αλβανία μειώθηκε από 5 ποσοστιαίες μονάδες κατά μέσο όρο μετά το 1997 σε περίπου 2,7 ποσοστιαίες μονάδες την τελευταία δεκαετία.

Η Παγκόσμια Τράπεζα σημειώνει ότι οι επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο και παραγωγικότητα των επιχειρήσεων είναι οι δύο τρόποι για να επιταχυνθεί η σύγκλιση, σε όλες τις χώρες της Περιφέρειας και ιδιαίτερα στην Αλβανία.

Άλλοι τομείς που σχετίζονται με την καλύτερη οικονομική διαχείριση, τις μεταρρυθμίσεις στις κρατικές επιχειρήσεις και τη θεσμική ενίσχυση γενικά επηρεάζουν τη βελτίωση της ευημερίας. Η Τράπεζα προτείνει ότι η αυξημένη διαχείριση των δημοσίων επενδύσεων είναι επίσης απαραίτητη, καθώς οι ελλείψεις στην ποσότητα και την ποιότητα των κεφαλαίων υποδομής υπονομεύουν την απόδοση των ιδιωτικών επενδύσεων.

Οι συντονισμένες πολιτικές περιφερειακής ολοκλήρωσης και οι επενδύσεις μπορούν επίσης να αποφέρουν σημαντικά οφέλη σε ολόκληρη την περιοχή. Για παράδειγμα, η μείωση του χρόνου αναμονής στα σύνορα έχει τον ίδιο αντίκτυπο στις εξαγωγές με τη μείωση των δασμών στην αγορά της ΕΕ.

Τέλος, η πράσινη μετάβαση και η ανάγκη για ένα βιώσιμο οικονομικό μοντέλο θεωρούνται επίσης ευκαιρίες για τις βαλκανικές χώρες να ευθυγραμμίσουν τα πρότυπα με την ΕΕ. Ορισμένες από τις χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Αλβανίας, έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για ένταξη, αλλά μέχρι τη στιγμή που θα ληφθεί η απόφαση ένταξης, η Αλβανία πρέπει να έχει κατά κεφαλήν επίπεδο εισοδήματος τουλάχιστον 50% του μέσου όρου της ΕΕ από 32 % που έχει αυτή τη στιγμή.

Η Αλβανία εδώ και χρόνια έχει πέσει στην παγίδα ενός οικονομικού μοντέλου που βασίζεται στην ελεύθερη εργασία και οι επιχειρήσεις δεν είναι σε θέση να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα της αλυσίδας για να αυξήσουν τα κέρδη για τους εργαζόμενους και συνεπώς το κατά κεφαλήν εισόδημα του πληθυσμού.