Περαιτέρω αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας θεωρούνται σημαντικός κίνδυνος για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας και τη μείωση της φτώχειας στην Αλβανία, ανακοίνωσε η Παγκόσμια Τράπεζα μέσω της τακτικής περιφερειακής έκθεσης «Towards Sustainable Growth», στην οποία αξιολογήθηκαν ως πιθανοί κίνδυνοι για την προοπτική των συμβάσεων παραχώρησης ΣΔΙΤ και φυσικών καταστροφών.

Η Τράπεζα ανέλυσε ότι οι υψηλές τιμές επηρεάζουν αρνητικά το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα και επιβραδύνουν τη μείωση της φτώχειας και δυνητικά περιορίζουν τον δημοσιονομικό χώρο.

Ως μικρή και ανοιχτή οικονομία, η Αλβανία είναι πολύ εκτεθειμένη σε εξωτερικούς κραδασμούς, όπως η ύφεση στην Ευρώπη και η περαιτέρω αυστηροποίηση των συνθηκών χρηματοδότησης στις διεθνείς αγορές τα επόμενα χρόνια. Ενώ οι πιθανοί εσωτερικοί κίνδυνοι θεωρούνται οι φυσικές καταστροφές, οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και οι κρατικές επιχειρήσεις, καθώς και οι φορολογικοί κίνδυνοι που προέρχονται από έναν ενεργειακό τομέα που βασίζεται σε υδροηλεκτρικούς σταθμούς, οι οποίοι εξαρτώνται κυρίως από αλλαγές στις υδρολογικές συνθήκες.

Στο πλαίσιο της σύσφιξης των χρηματοπιστωτικών συνθηκών στις διεθνείς αγορές και της περιορισμένης οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, η αύξηση του ΑΕΠ αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 3,6% το 2023. Ωστόσο, η ανάπτυξη στους τομείς του τουρισμού και των κατασκευών αναμένεται να τονώσει τις εξαγωγές, την κατανάλωση και την αύξηση των επενδύσεων σε ρυθμούς παρόμοιους με την περίοδο πριν από την πανδημία, ανέφερε η Παγκόσμια Τράπεζα, στην ενότητα για την Αλβανία. Η συνολική συμβολή των επενδύσεων στην οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να επιβραδυνθεί, λόγω της επίδρασης της πολύ υψηλής συγκριτικής βάσης και της λήξης των μετασεισμικών προγραμμάτων ανασυγκρότησης.

Ο ρυθμός πληθωρισμού προβλέπεται να αρχίσει να επιστρέφει στον στόχο του 3% το 2024. Το πρωτογενές ισοζύγιο αναμένεται να φθάσει στο 0,1% του ΑΕΠ το 2023 και να παραμείνει θετικό σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανόνα. Στο σκέλος των δαπανών αναμένεται δημοσιονομική εξυγίανση. Όσον αφορά τα έσοδα, η κυβέρνηση σχεδιάζει να εισαγάγει περαιτέρω μέτρα φορολογικής πολιτικής, όπως προβλέπεται στη Μεσοπρόθεσμη Στρατηγική για τα έσοδα.

Το δημόσιο χρέος αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται μεσοπρόθεσμα, ως αποτέλεσμα της υψηλότερης ονομαστικής ανάπτυξης και της σταδιακής βελτίωσης του πρωτογενούς ισοζυγίου. Δεδομένης της αυξανόμενης εξάρτησης της Αλβανίας από εξωτερική χρηματοδότηση, οι κίνδυνοι συναλλαγματικών ισοτιμιών, επιτοκίων και αναχρηματοδότησης παραμένουν υψηλοί.

Η δημοσιονομική θέση της κυβέρνησης βελτιώθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2023. Η αλβανική κυβέρνηση παρουσίασε υψηλό πλεόνασμα ως αποτέλεσμα της ισχυρής αύξησης των εσόδων και των χαμηλότερων δαπανών. Τα έσοδα από επιχορηγήσεις συνέβαλαν περισσότερο στην αύξηση του συνολικού εισοδήματος (14,5 τοις εκατό σε ετήσια βάση, λόγω εκταμιεύσεων της ΕΕ), ακολουθούμενα από τα εισοδήματα από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και τα εισοδήματα από φόρους φυσικών εισοδημάτων, αντανακλώντας την αύξηση του υποχρεωτικού κατώτατου μισθού.

Η αύξηση των δαπανών ήταν σχετικά μικρή στο 3,4% (σε ετήσια βάση), αλλά ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να επιταχυνθεί κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2023 λόγω της αύξησης των κεφαλαιουχικών δαπανών. Με προβλεπόμενο έλλειμμα 2,5 τοις εκατό του ΑΕΠ το 2023, το δημόσιο χρέος αναμένεται να φτάσει το 63,4 τοις εκατό του ΑΕΠ το 2023, από 65,1 τοις εκατό του ΑΕΠ το 2022.