Ένα μεγάλο έργο «υπόσχεται» να επιστρέψει το Δυρράχιο στη χαμένη του αίγλη. Η "Durrës Yachts & Marina", μια κοινοπραξία μεταξύ της αλβανικής κυβέρνησης (33% μέσω της Albanian Seaports Development Company) και δύο εταιρειών από τα Ηνωμένα Εμιράτα (Eagle Hills Real Estate Development, sh.a., και Nshmi Development L.L.C., με 67 % μαζί), παρουσίασαν τη στρατηγική επένδυση «Durres Marina & Yachts», αξίας 2 δισ. ευρώ για 35 χρόνια.

Φυσικά, κάθε επένδυση τέτοιου μεγέθους θα ήταν ευπρόσδεκτη. Όμως, όσο περισσότερα μαθαίνουμε για αυτήν, τόσο πιο πολύ τίθενται ερωτήματα:

-Πρώτον, έχουμε να κάνουμε με ένα πραγματικά στρατηγικό έργο; Τα στοιχεία του επιχειρηματικού σχεδίου δείχνουν ότι τουλάχιστον σε πρώτη φάση έχουμε να κάνουμε περισσότερο με ένα κτηματομεσιτικό έργο, ειδικά στην πρώτη του φάση, παρά με τη μετατροπή των λιμενικών χώρων σε πραγματικό τουριστικό προορισμό. Το 93% της προβλεπόμενης έκτασης κατασκευής θα είναι κατοικίες και το 3,5% θα είναι ξενοδοχεία και εμπορικές περιοχές, αντίστοιχα.

Συνολικά, σχεδιάζεται η κατασκευή σχεδόν 13.000 διαμερισμάτων (4.000 στην πρώτη φάση και περίπου 8.600 στη δεύτερη φάση), και μόνο λίγα ξενοδοχεία με περισσότερα από 850 δωμάτια. Μόνο 280 θέσεις προβλέπονται για γιοτ.

Έχουμε λοιπόν μια επένδυση που έχει λάβει στρατηγική θέση, η οποία προβλέπει την παροχή πολυάριθμων διευκολύνσεων στη μη καταβολή φόρων, την υλοποίηση υποστηρικτικών υποδομών από το κράτος, ενώ στην πραγματικότητα είναι σαφές ότι σε πάνω από το 90% έχουμε να κάνουμε με οικιστικό έργο, όπως συμβαίνει σε όλη τη χώρα, ειδικά στην πρωτεύουσα, ακόμα και τα σχήματα χρηματοδότησης είναι παρόμοια.

Η εκτιμώμενη επένδυση στην πρώτη φάση είναι 595 εκατ. ευρώ. Οι επενδυτικές εταιρείες καλούνται να τηρούν στους λογαριασμούς τους ποσό που αντιστοιχεί στο τριάντα τοις εκατό (30%) της χρηματοδότησης που απαιτείται για την ανάπτυξη της πλατείας στην 1η φάση, δηλαδή περίπου 180 εκατ. ευρώ, ενώ μπορούν να εισπράξουν έσοδα από πωλήσεις ή να εισφέρουν άλλους χρηματοδότες.

-Δεύτερον, τι θα γίνει με το λιμάνι του Δυρραχίου, που επεξεργάζεται πάνω από το 90% των λιμενικών όγκων της χώρας. Η μετεγκατάσταση του λιμανιού του Δυρραχίου στο Πόρτο Ρομάνο θα είναι σταδιακή, όπως θα είναι και η ανάπτυξη του έργου στο υπάρχον λιμάνι.

Δεν είναι ακόμη γνωστό πόσο θα κοστίσει το Νέο Λιμάνι στο Πόρτο Ρομάνο, το οποίο θα χρειαστούν τουλάχιστον 15 χρόνια για να κατασκευαστεί και από πού θα προέλθει η χρηματοδότηση (προκαταρκτικά εκτιμάται ότι το κόστος του έργου θα είναι τουλάχιστον 500 εκατομμύρια ευρώ) .

Οι πρώτες εκτιμήσεις από τους ιθύνοντες του Λιμανιού είναι ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 5 χρόνια για να ξεκινήσει η μετεγκατάσταση του Λιμανιού και μόνο μετά από αυτό το διάστημα, η κατασκευή του έργου θα επεκταθεί σε ευρύτερη περιοχή.

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, το λιμάνι του Δυρραχίου αποφέρει σχεδόν 25 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, πολύ μακριά από τις στρατηγικές δυνατότητες. Οι κύριες προσπάθειες και οι στρατηγικές επενδύσεις μιας κυβέρνησης θα πρέπει να επικεντρωθούν στην ανάπτυξη της οικονομίας και συνεπώς στον όγκο του εμπορίου, όπου το λιμάνι του Δυρραχίου φυσικά κατέχει βασικό ρόλο.

Στην προκειμένη περίπτωση, αυτή η πτυχή κινείται υπό τη σκιά ενός μεγάλου κτηματομεσιτικού έργου, όπου η στρατηγική σημασία ή η δυνατότητα χρήσης του λιμένα του Δυρραχίου παίρνει δευτερεύοντα ρόλο.

Τουλάχιστον η μεγαλύτερη προσοχή και οι ενέργειες, μέχρι στιγμής, φαίνεται να έχουν επικεντρωθεί στο έργο των γιοτ και στην ανάπτυξη ακινήτων. Εν τω μεταξύ, αινιγματική παραμένει η αποχώρηση της ΕΕ από την επιχορήγηση και οικονομικής στήριξης για την ανάπτυξη του λιμανιού.

Μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουμε καμία ανάλυση κόστους-οφέλους, εάν τα κονδύλια που θα στηρίξουν την τρέχουσα ανάπτυξη του λιμανιού θα έχουν φθηνότερο κόστος για τους πολίτες της χώρας, σε σχέση με την επιχορήγηση της Ε.Ε.

-Τρίτον, τι πραγματικά κερδίζει η κυβέρνηση, η τοπική οικονομία και οι κάτοικοι του Δυρραχίου. Η επένδυση που θα είχε πραγματικά αξία για τον τουρισμό είναι αυτή της δεύτερης φάσης, αξίας 1,49 δισ. ευρώ, της κατασκευής του Λιμανιού Yacht. Η επένδυση δεν είναι πραγματικά γνωστό πότε θα ξεκινήσει, καθώς σχετίζεται με τη μετεγκατάσταση του λιμανιού του Δυρραχίου.

Ενώ αυτή τη στιγμή, το κράτος έδωσε στους επενδυτές οικόπεδο 812.000 τετραγωνικών μέτρων για δωρεάν δόμηση, το οποίο σε τιμές αγοράς είναι περίπου 400 εκατ. ευρώ και το απάλλαξε από τον φόρο υποδομής και στέγασης (περίπου 150 εκατ. ευρώ)

Τα ερωτήματα παραμένουν, καθώς προς το παρόν στρατηγικός ωφελούμενος αυτής της επένδυσης δεν φαίνεται να είναι ούτε η κυβέρνηση, ούτε η οικονομία, ούτε οι κάτοικοι του Δυρραχίου.