Το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) και ο Οργανισμός Έρευνας και Ανάλυσης (διαΝΕΟσις) σε συνεργασία με τις εταιρείες MRB HELLAS και την τουρκική KONDA σχεδίασαν και πραγματοποίησαν ένα ολοκληρωμένο ερευνητικό πρόγραμμα που είχε ως κύριο στόχο να διερευνήσει και προσδιορίσει τις αντιλήψεις των δύο λαών αλλά και των decision makers ως προς τις μεταξύ τους σχέσεις αναδεικνύοντας τα σημεία συναντίληψης και διαφορών.

Στο πλαίσιο του προγράμματος σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε δίδυμη ποσοτική έρευνα σε Ελλάδα και Τουρκία σε αντιπροσωπευτικό δείγμα πολιτών με δικαίωμα ψήφου.

Το ερωτηματολόγιο των δύο ερευνών ήταν κοινό ώστε να είναι συγκρίσιμα τα αποτελέσματα.Η παρούσα έκθεση συνοψίζει τα βασικά ευρήματα των ποσοτικών ερευνών που έτρεξαν παράλληλα σε Ελλάδα και Τουρκία σε αντιπροσωπευτικά δείγματα του ενήλικου πληθυσμού των δύο κρατών.

Δείκτες Αισιοδοξίας

Τόσο οι Έλληνες όσο και οι Τούρκοι, στην πλειοψηφία τους χαρακτηρίζουν την παρούσα κατάσταση της χώρας τους αρνητικά. Οι Έλληνες με 52,1% και οι Τούρκοι με 62,5%. Αρνητικές παραμένουν και οι προβλέψεις για την πορεία των χωρών τους στους επόμενους 12 μήνες τόσο στους Έλληνες με 57% όσο και στους Τούρκους με 49,9%.Ως προς την προσωπική/οικογενειακή τους οικονομική κατάσταση στους επόμενους 12 μήνες οι Έλληνες με 49,6% προβλέπουν στασιμότητα.

Οι Τούρκοι πιστεύουν κατά 21,2% σε βελτίωση και το 40,6% σε χειροτέρευση των προσωπικών τους οικονομικών στο άμεσο μέλλον.Η άποψη του κάθε λαού για τον γείτονά του Το 36,9% των Ελλήνων έχουν επισκεφθεί την Τουρκία και έχει έρθει σε επαφή τ0 46,9% με Τούρκους.

Στον αντίποδα το 2,7% των Τούρκων έχουν επισκεφθεί την Ελλάδα και το 14,4% έχει γνωρίσει κάποιον Έλληνα.Σύμφωνα με την έρευνα το 32% των Ελλήνων έχει ακούσει κάτι αρνητικό από του οικογενειακό του περιβάλλον για τους Τούρκους ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για του Τούρκους είναι μόνο 6,3%.

Οι Έλληνες κατά 56,7% δηλώνουν περισσότερο ενημερωμένοι για τις εξελίξεις στην Τουρκία σε σχέση με τους Τούρκους που είναι ενημερωμένοι για τις εξελίξεις στην Ελλάδα σε ποσοστό 42,7%.Και οι δύο λαοί διακατέχονται στον ίδιο βαθμό από εθνική υπερηφάνεια, 83,9% οι Έλληνες και 80,6% οι Τούρκοι.

Επιπρόσθετα οι Τούρκοι πολίτες πιστεύουν σε μεγαλύτερο βαθμό στην ανωτερότητα του πολιτισμού τους με 75,8%, σε σχέση με το 49,6% των Ελλήνων. Παρόμοια είναι τα ποσοστά και στις δυο χώρες ως προς την αποδοχή μικτών γάμων, από 32% έως 38%.

Οι Τούρκοι εμφανίζονται περισσότερο ανεκτικοί στο να δημιουργήσουν φιλική σχέση με κάποιο Έλληνα (74%) σε σχέση με τους Έλληνες (60,6%).Και οι δύο λαοί πιστεύουν σχεδόν στον ίδιο βαθμό ότι είναι περισσότερες οι πολιτισμικές διαφορές, 39,8% για τους Έλληνες και 33,6% για τους Τούρκους, από τα κοινά τους στοιχεία, 11,2% για τους Έλληνες και 11,8% για τους Τούρκους.

Ανεξάρτητα από τις διαφορές τόσο οι Έλληνες (68,1%) όσοι και οι Τούρκοι (73,5%) υποστηρίζουν ότι πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ των δύο λαών.Σε αυτό το πλαίσιο το 36,1% των Ελλήνων και το 31,6% των Τούρκων θεωρεί ότι η συνεννόηση των δύο λαών είναι δύσκολη και θα πρέπει πάντα να υπάρχει η δυνατότητα στην άμυνας της χώρας.

Οι βασικότερες διαφορές

Τα προβλήματα στον θαλάσσιο χώρο κυρίως του Αιγαίου και δευτερεύοντως της Ανατολικής Μεσογείου μονοπωλούν την ατζέντα των διαφορών των δύο λαών με 58% περίπου και στις δύο έρευνες.

Όλα τα υπόλοιπα προβλήματα όπως προσφυγικό, διεθνής τρομοκρατία καταπίεση μειονοτήτων συγκεντρώνουν πολύ χαμηλά ποσοστά.

Όσον αφορά το Κυπριακό μόνο το 12,6% των Τούρκων και το 11,3% των Ελλήνων αναφέρουν το Κυπριακό ως σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο λαών.

Πλαίσιο λύσης των διαφορών

Στον τρόπο επίλυσης των διαφορών οι Έλληνες υποστηρίζουν λύσεις μέσω διεθνών οργανισμών και προσφυγή στη διεθνή διαιτησία με 49,1% ενώ οι Τούρκοι υποστηρίζουν τις διμερείς διαπραγματεύσεις σε ποσοστό 62,4%. Στρατιωτικές και διπλωματικές κυρώσεις εις βάρος της άλλης πλευράς επιθυμεί το 37,6% των Ελλήνων και το 25,1% των Τούρκων.

Οι ενδεδειγμένες λύσεις σε επιμέρους θέματα Κυπριακό

Οι Έλληνες σε ποσοστό 56,5% θεωρούν τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία (ΔΔΟ) ως την πλέον ενδεδειγμένη λύση του Κυπριακού, ενώ στην Τουρκία η συγκεκριμένη κατεύθυνση είναι οριακά πλειοψηφική με 42,8% ενώ το 40,5% τάσσεται υπέρ της λύσης των δύο κρατών. Η λύση των δύο κρατών υποστηρίζεται και από ισχυρή μειοψηφία στην Ελλάδα με 27,5% με αυξητικές τάσεις μεταξύ όσων αυτοπροσδιορίζονται δεξιοί ή χωρίς πολιτική ταυτότητα.

Ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Το 53,6% των Τούρκων επιθυμούν την ένταξη στην ΕΕ με το ποσοστό όσων αντιτίθενται σε αυτή να διαμορφώνεται στο 18,5% και το 21,5% να τοποθετείται ουδέτερα ως προς τη συγκεκριμένη προοπτική.

Στην Ελλάδα το 51,8% τοποθετείται αρνητικά στην προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ και το 20,2% θετικά. Ουδέτερα τοποθετείται το 24,8% των Ελλήνων.Ο ρόλος του διεθνούς παράγονταΚαι οι δύο λαοί είναι καχύποπτοι για τον ρόλο που θα μπορούσε να παίξει ο διεθνής παράγοντας στις μεταξύ τους σχέσεις, με τους Τούρκους να πιστεύουν σε μεγαλύτερο βαθμό 70,3%, σε σχέση με τους Έλληνες 53,4% ότι ο διεθνής παράγοντας θα ευνοήσει την άλλη πλευρά.

Και οι δύο λαοί πιστεύουν ότι η ΕΕ μεροληπτεί υπέρ της άλλης χώρας και τους αδικεί. Το 64% των Τούρκων μοιράζεται τη συγκεκριμένη άποψη, ενώ στην Ελλάδα, αν και μέλος της ΕΕ, συμφωνεί το 53,7%.Ως προς τις άλλες υπερδυνάμεις υπάρχει μια σχετική ισορροπία ως προς τη στάση της Ρωσίας όπου το 46,9% τω Ελλήνων πιστεύει ότι στηρίζει την Τουρκία και το 42,7% των Τούρκων πιστεύει ότι στηρίζει την Ελλάδα.

Προβληματικές καταγράφονται οι σχέσεις Τουρκίας ΗΠΑ όπου το 62,8% των Τούρκων πιστεύουν ότι η συγκεκριμένη χώρα στηρίζει την Ελλάδα. Το αντίστοιχο ποσοστό στήριξης της Τουρκίας από τις ΗΠΑ ως προς τις διαφορές της με την Ελλάδα ανέρχεται στο 43,2%./ibna