Ο Ελλάνικος της Λέσβου ή Λέσβιος, ένας από τους πρώτους Έλληνες πεζογράφους του 5ου αιώνα π.Χ., άφησε το στίγμα του στην ιστορία ως πρωτοπόρος συγγραφέας και θεμελιωτής της ελληνικής πεζογραφίας. Αν και η φήμη του επισκιάζεται από μεταγενέστερους ιστορικούς, η συμβολή του στην ιστοριογραφία είναι αδιαμφισβήτητη.

Συγγραφέας περίπου 30 έργων, ο Ελλάνικος άγγιξε ποικίλα θέματα, όπως ιστορία, μυθολογία και γενεαλογία. Δυστυχώς, σώζονται μόνο θραύσματα από τα έργα του, δίνοντάς μας μια ατελή εικόνα του εύρους και του βάθους της γνώσης του.

Εκείνο που τον ξεχώρισε από τους προκατόχους του ήταν η μοναδική του προσέγγιση. Σε αντίθεση με την απλή επανάληψη κοινώς αποδεκτών μύθων, ο Ελλάνικος κατέγραφε αυθεντικά τοπικές παραδόσεις και μύθους, βασισμένος στις μαρτυρίες των κατοίκων. Το έργο του "Ατθίς", η πρώτη ιστορία της Αττικής και της Αθήνας, αποτέλεσε θεμέλιο λίθο για τον Θουκυδίδη, θέτοντας τα θεμέλια για μια πιο κριτική και επιστημονική ιστοριογραφία.

Επιπλέον, ο Ελλάνικος πρωτοπόρησε στην προσπάθεια δημιουργίας ακριβούς χρονολογίας. Αντί να στηρίζεται στην παραδοσιακή, βασισμένη στη γενιά προσέγγιση, αξιοποίησε λίστες ιερέων, δικαστών και ανατολικές ημερομηνίες. Η προσέγγισή του, αν και ατελής, άνοιξε τον δρόμο για πιο επιστημονικές μεθόδους χρονολόγησης στην ιστοριογραφία.

Παρά τις καινοτομίες του, ο Ελλάνικος θεωρείται μεταβατική μορφή. Γέφυρωσε το χάσμα μεταξύ της προφορικής παράδοσης και της κριτικής ιστοριογραφίας. Αν και δέχτηκε κριτική για την απόκλιση από παραδοσιακές αφηγήσεις, η συμβολή του στην εξέλιξη της ιστορίας είναι αναμφισβήτητη.