Η Επιτροπή της Βενετίας εξέφρασε τη γνώμη της σχετικά με το ζήτημα της θητεία της Ολτα Τζάτσκα, το οποίο έχει προκαλέσει αντιπαραθέσεις μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Στην τοποθέτησή της, η Επιτροπή τόνισε ότι οι αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου είναι δεσμευτικές και πρέπει να εφαρμόζονται από όλους τους δημόσιους φορείς.

Υπογράμμισε ότι η τήρηση των αποφάσεων του Δικαστηρίου δεν μπορεί να εξαρτάται από την ψήφο της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, καθώς αυτό αποτελεί βασική προϋπόθεση του κράτους δικαίου. Ο ρόλος του Συνταγματικού Δικαστηρίου είναι να περιορίζει τυχόν υπερβάσεις ή παραβιάσεις από την πλευρά του νομοθετικού ή άλλων κρατικών εξουσιών. Επομένως, το Κοινοβούλιο δεν μπορεί να επικαλείται την αρχή της διάκρισης των εξουσιών για να αποφύγει την εφαρμογή αυτών των αποφάσεων.

Στο συγκεκριμένο ζήτημα, η Επιτροπή της Βενετίας επισημαίνει ότι η συμμόρφωση με τις αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου δεν είναι θέμα «ελεύθερης εντολής» ή πολιτικής διακριτικής ευχέρειας, αλλά συνταγματική υποχρέωση. Ειδικότερα, στην περίπτωση της Τζάτσκα, το Δικαστήριο έχει εκδώσει δύο αποφάσεις, οι οποίες δεν θα πρέπει να εξαρτώνται από ψηφοφορίες στο Κοινοβούλιο για την εφαρμογή τους.

Η υπόθεση ξεκίνησε όταν η Πρόεδρος της Βουλής, Ελίσα Σπιροπάλι, ζήτησε γνωμοδότηση από την Επιτροπή της Βενετίας με πέντε ερωτήματα, με το κυριότερο να αφορά στο εάν ένας βουλευτής μπορεί να υποχρεωθεί να ψηφίσει αντίθετα με τη βούλησή του. Παράλληλα, η υπόθεση αυτή συνοδεύτηκε από κοινοβουλευτικές διαδικασίες, στις οποίες η κυβερνητική πλειοψηφία, καθοδηγούμενη από τον Έντι Ράμα, φαίνεται να παρατείνει τη θητεία της πρώην υπουργού.

Η αντιπολίτευση έχει υποβάλει το θέμα στο Συνταγματικό Δικαστήριο, ζητώντας την αφαίρεση της βουλευτικής ιδιότητας της Τζάτσκα λόγω σύγκρουσης συμφερόντων. Ο σύζυγός της, Αρτάν Γκάτσι, είχε λάβει την ιδιότητα του στρατηγικού επενδυτή ενώ εκείνη ήταν υπουργός Εξωτερικών, γεγονός που εγείρει ζητήματα συνταγματικότητας. Συγκεκριμένα, το 2022 η κυβέρνηση παραχώρησε στον Γκάτσι τη χρήση παράκτιας περιοχής στη Χιμάρα για τουριστική επένδυση 30 ετών.

Ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν, όπως αυτές του Ilir Beqaj και του Koço Kokedhima, είχαν οδηγήσει στην αφαίρεση της βουλευτικής ιδιότητας από το Συνταγματικό Δικαστήριο, γεγονός που καθιστά το ζήτημα της Τζάτσκα ιδιαίτερα κρίσιμο.