«Τόσο η ιστορία όσο και το παρόν μαρτυρούν ξεκάθαρα πως δεν υπάρχει καμία βάση για να προβληθεί η Χιμάρα ως μειονοτική περιοχή», ανέφερε μεταξύ άλλων στην απάντηση του το αλβανικό Υπουργείο Εξωτερικών στην διαμαρτυρία της Αθήνας για τα γεγονότα βίας και τρομοκρατίας που έλαβαν χώρα στις 30 Ιουνίου 2016 κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Χιμάρας.
Έξω από το χωριό Τζάρα, στα νότια των Αγίων Σαράντα έχει ανεγερθεί ένα μνημειακό συγκρότημα που περιλαμβάνει τζαμί, επίγραμμα, μνημείο κ.ά. Είναι αφιερωμένο στην αποκαλούμενη «γενοκτονία των Τσάμηδων από τους Έλληνες το 1944». Κάθε χρόνο στα τέλη Ιουνίου πραγματοποιούνται εδώ τελετές και πορεία με πλήθος κόσμου, σημαίες και πανό που κατευθύνεται προς τον μεθοριακό σταθμό Μαυρομάτι, στην ελληνική μεθόριο.
∆εν είναι µόνο οι ασπρόµαυρες φωτογραφίες που δείχνουν τους Τσάµηδες να υποδέχονται ως ελευθερωτές τους Γερµανούς στη Θεσπρωτία κρατώντας σηµαίες µε τη σβάστικα στα χέρια, ή αξιωµατικούς των ναζί να επιθεωρούν τµήµατα που οι ίδιοι είχαν σχηµατίσει για να πολεµήσουν στο πλευρό τους κατά των Ελλήνων. Είναι και γερµανικά στρατιωτικά έγγραφα-ντοκουµέντα που ήρθαν στο φως πρόσφατα, αποκαλύπτοντας το αιµατοβαµµένο φλερτ των Τσάµηδων µε το ναζιστικό Βερολίνο, µε στόχο τον αφανισµό του ελληνικού πληθυσµού και την προσάρτηση της περιοχής στη «Μεγάλη Αλβανία».
Ποιοι είναι οι εγκληματίες πολέμου, συνεργάτες των ναζί κατά τη διάρκεια της Κατοχής, που εκδιώχθηκαν από την Ελλάδα το 1944 και τώρα χωρίς καμία αιδώ αξιώνουν επιστροφή, επανορθώσεις και αποζημιώσεις
Η Διεθνής Επιτροπή του Ελέγχου δια ν’ αποσοβήση την επανάληψιν των εχθροπραξιών, εθεώρησε καθήκον της να συνδιαλάξη, εφ’ όσον της ήτο δυνατόν, την έποψιν των Ηπειρωτικών πληθυσμών, τας αφορώσας τας ειδικάς διατάξεις τάς οποίας εζήτουν, πρός τάς βλέψεις της Αλβανικής Κυβερνήσεως.
10 Φεβρουαρίου 1947: Υπογράφεται στο Παρίσι συνθήκη ειρήνης μεταξύ των συμμάχων και των συνασπισμένων Δυνάμεων (και Ελλάδας) και της Ιταλίας, σύμφωνα με την οποία η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα με πλήρη κυριαρχία τα νησιά της Δωδεκανήσου και τις παρακείμενες νησίδες.
Το καλοκαίρι του 1958 πραγματοποίησα την τρίτη επίσημη αποστολή μου στους Αγίους Σαράντα στo πλαίσιο της Επιτροπής Καθαρισμού των στενών Κερκύρας απ’ τις νάρκες που είχαν βάλει οι Αλβανοί με συνέπεια την ανατίναξη των δύο αγγλικών αντιτορπιλικών, υπό τον πλοίαρχο (Β.Ν.*) Ε. Δημοτάκη, ως πρόεδρο, και τον αντιπλοίαρχο (Β.Ν.) Πύρρο Σπυρομήλιο, ως αντιπρόεδρο, όπως φαίνεται στο Φ/Α της έκθεσής μου της 4ης Αυγούστου 1958.
Πλησίαζαν τα Χριστούγεννα του 1940 και ο Ελληνικός Στρατός στην παράλια ζώνη του μετώπου, στον ελληνοιταλικό πόλεμο, φαινόταν πως είχε καθηλωθεί στο μουσουλμανικό χωριό Μπόρσι, λίγα χιλιόμετρα πριν από την Χειμάρρα. Οι Ιταλοί είχαν οχυρώσει και είχαν καταστήσει σχεδόν απόρθητο το βουνό που είναι πάνω από το χωριό Κηπαρό. Ο ορεινός αυτός όγκος έστεκε σαν τείχος μπροστά στις ελληνικές δυνάμεις και εμπόδιζε την προέλασή τους. Οι ελληνικές επιθέσεις είχαν αποβεί άκαρπες. Τα Ιταλικά πολυβόλα χάρη στην ευνοϊκή θέση που κατείχαν, θέριζαν τα πάντα μπροστά τους. Τότε παρουσίασαν στον διοικητή μια λεβέντισσα Κηπαριώτισσα που είχε έλθει κρυφά από το Κηπαρό και ζητούσε να τον δει. «Μπορώ να σας περάσω από ένα μονοπάτι πίσω από τις γραμμές των Ιταλών» του λέει. Ο διοικητής την κοίταξε στην αρχή με καχυποψία, μπορεί να είναι παγίδα, σκέφτηκε. Όμως κάτι μέσα του, του έλεγε πως μπορούσε να εμπιστευθεί την γυναίκα αυτή.
Έναν μήνα ακριβώς μετά την κήρυξη του 1ου Βαλκανικού πολέμου ο αξιωματικός της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής Σπύρος Σπυρομήλιος απελευθερώνει μετά από απόβαση την Χειμάρρα εν ονόματι του Βασιλέως των Ελλήνων. Ήδη η Θεσσαλονίκη είναι μία εβδομάδα απελευθερωμένη, Όμως στο μέτωπο της Ηπείρου ο στρατός είναι καθηλωμένος μπροστά στο Μπιζάνι. Έτσι αποφασίζονται δύο αποβατικές ενέργειες. Μία στους Αγίους Σαράντα που αποτυγχάνει και η άλλη στην Χειμάρρα που στέφεται με επιτυχία.
Η Κορυτσά (το «Παρίσι των Βαλκανίων» όπως προσφυώς ονομάστηκε) και η ύπαιθρος χώρα που την περιβάλλει, για αιώνες παραμένει σιωπηλή στην ατελεύτητη ροή των χρόνων. Οι Κορυτσαίοι, και συνολικά η «Εθνική Ελληνική Μειονότητα» στην Αλβανία, έχουν σαφή συναίσθηση της ύπαρξής τους και εκπεφρασμένη αντίληψη της διαφοράς από το υπόλοιπο αλβανικό στρώμα. Κριτήριο της εθνικό τητας δεν αποτελεί μόνο η γλώσσα, αλλά το εθνικό φρόνημα, η εθνική συνείδηση. Η συσκότιση αυτής της αλήθειας δημιουργεί παραπλανήσεις και αλλοιωμένες εντυπώσεις.
Εκδηλώσεις για την 75η Επέτειο Απελευθέρωσης της Κορυτσάς κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 θα πραγματοποιήσει η Ηπειρωτική Εστία Θεσσαλονίκης την ερχόμενη Κυριακή, 22 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, στις 10 π.μ. θα τελεστεί δοξολογία στο Ναό Νέας Παναγίας, στις 10.30 π.μ. θα γίνει κατάθεση στεφάνων στο Άγαλμα της Ηπειρώτισσας του 1940 και στις 11 π.μ. θα ακολουθήσει ομιλία στην αίθουσα της Η.Ε.Θ.. Θα μιλήσει η επίκ. Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. Στέφη Κόρτη – Κόντη με θέμα «Η Κορυτσά του Σεφέρη». Τέλος, στις 11.30 π.μ. θα γίνει ονοματοδοσία της αίθουσας Δ.Σ. της Εστίας σε «Αίθουσα Ευεργετών Βασίλειος Γκέλης Νανά – Αθηνά Μ. Τοτοκώτση».
Η Δερόπολη στα σκοτεινά χρονιά της Τουρκοκρατίας, ακολούθησε την τύχη του υπόλοιπου ηπειρωτικού κορμού. Υπέκυψε στα σουλτανικά στίφη και η μοίρα των κατοίκων της είναι και μοίρα ολόκληρου του ελληνισμού.
Όπως γνωρίζουμε, με πρωτοβουλία του δήμαρχου Χειμάρρας Gjergji Goro, συνεργεία του Δήμου γκρέμισαν την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, στο χωριό Δρυμάδες, παρά τις αντιδράσεις των κατοίκων, της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας και τα διαβήματα του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών. Αυτό αποτελεί συνέχεια της τακτικής του κομμουνιστή δικτάτορα Εμβέρ Χότζα, που δεν ήθελε χώρους λατρείας οποιασδήποτε θρησκείας στην επικράτειά του.
Επτά δημοψηφίσματα έχουν διεξαχθεί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, με τις έξι περιπτώσεις το ερώτημα να σχετίζεται με το πολίτευμα (βασιλευόμενη ή αβασίλευτη δημοκρατία) και η μία με την έγκριση Συντάγματος.
Σε δυόμισι μήνες το Ζάππειο Μέγαρο οφείλει να μνημονεύσει τα 150χρονα μετά θάνατον αυτού του μεγάλου Εθνικού Ευεργέτη. Προκαταλαμβάνω της εναπομείναντος περιόδου για να θυμίσω στη μεγάλη ελληνόβλαχη κοινότητα, δώθε και εκείθε συνόρων, μαζί και στον υπόλοιπο βορειοηπειρωτικό ελληνισμό, αν προλαβαίνουν ας τιμήσουν τη μνήμη του Ευάγγελου Ζάππα πρωτίστως ως εθνικού ήρωα. Τιμή που οι διαχρονικές ελληνικές κυβερνήσεις ανέκαθεν έχουν στερήσει σ’ αυτόν και σε όλους τους ήρωές μας, παρόλο που από την Άνω Ήπειρο έτρεξαν σε κάθε γωνιά της επαναστατημένης Ελλάδας θυσιάζοντας εαυτούς για την ανεξαρτησία της.
