Με διεκδικήσεις και με πίστη μπορείς να κερδίσεις τα δίκαια αιτήματά σου.

Το άνοιγμα των ελληνικών σχολείων στις πόλεις των Αγίων Σαράντα, Δελβίνου, Αργγυροκάστρου και στα χωριά με μεικτό πληθυσμό, όπως Μετόχι, Εξαμίλια, Μπίστρισσα και ΜΤΣ-Δελβίνου, ήταν μια άλλη επίτευξη της οργάνωσης ΟΜΟΝΟΙΑ, εκείνα τα πρώτα χρόνια της έντονης πολιτικής και κοινωνικής της δράσης.

Μια επίτευξη που ήρθε σαν αποτέλεσμα της σύσσωμης συμπαράστασης, εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων, αυτό που λέμε Συσπείρωση - Ενότητα του Βορειοηπειρωτικού πληθυσμού, ενός πληθυσμού που διακατέχονταν από την πίστη στον αγώνα του και πως μόνον ενωμένοι και με διεκδικήσεις μπορείς να κερδίσεις τα δίκαια αιτήματά σου.

Να τι έγραφαν οι Έλληνες του Δελβίνου, για το άνοιγμα ελληνικού σχολείου στην πόλη τους, σε ανοιχτή επιστολή, στις 17 Ιουνίου 1991, προς τον:

Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Ραμίζ Αλία.
Πρωθυπουργό, Ύλι ΜπούφιΥπουργό Παιδείας, Μάκιο Λακρόρι

Ο Ελληνικός μειονοτικός πληθυσμός της πόλης του Δελβίνου, συγκεντρώθηκε στις 17 Ιουλίου για να συζητήσει για την εκπαίδευση στην μητρική γλώσσα και στην πόλη του Δελβίνου. Εδώ είναι χιλιάδες οι Έλληνες μειονοτικοί και εκατοντάδες τα παιδιά τους που ως τώρα δεν τους δόθηκε το δικαίωμα εκμάθησης στο σχολείο της μητρικής μας γλώσσας.

Με όλες τις αιτήσεις μας, το Υπουργείο Παιδείας καθυστερεί τα πράγματα για το άνοιγμα του ελληνικού σχολείου στο Δέλβινο. Το δικαίωμα αυτό δεν μπορεί να μας το στερήσει κανείς. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία. Το ελληνικό σχολείο του Δελβίνου, λειτουργούσε κανονικά από το 1537. Κι αυτό αποδεικνύεται με πολλά ιστορικά ντοκουμέντα. Ήταν της ίδιας σημασίας όπως και τα άλλα σχολεία αυτής της εποχής, Αθήνας, Ιωαννίνων, Κωνσταντινούπολης, Θεσσαλονίκης. Από το έτος 1749 λειτουργούσε στο Δέλβινο και η σχολή θηλαίων. Η ιστορία του σχολείου γνωρίζει πολλές προσπάθειες, όπου διάφορες κυβερνήσεις, όπως του βασιλιά Ζώγκου που ήθελε να αφαιρέσει το δικαίωμα αυτό από τους Έλληνες του Δελβίνου. Το 1923 το ζήτημα συζητήθηκε στη Γενεύη και το 1934 στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Και τις δυο φορές το δικαστήριο το κερδίσαμε εμείς, ο λαός του Δελβίνου που διεκδικούσε το δίκιο, τα δικαιώματά του.

Το 1967, με ατομικές πρωτοβουλίες αντιδραστικών στοιχείων, το μονοκομματικό κράτος έκλεισε το σχολείο του Δελβίνου. Από τότε αυθαίρετα και δίχως λόγο, τα παιδιά μας δεν δικαιούνται να μάθουν την μητρική ελληνική γλώσσα. Αν φέτος το Φθινόπωρο, με την έναρξη της σχολικής χρονιάς, δεν θα ανοίξει το ελληνικό σχολείο στο Δέλβινο, θα απευθυνθούμε σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς και θα μποϊκοτάρουμε το μάθημα κάνοντας έκκληση σε όλες τις μειονοτικές σχολές να μας υποστηρίξει. Την ώρα που όλη η Αλβανία προχωράει για την Ευρώπη, την ώρα που ο αγώνας για περισσότερη δημοκρατία είναι σύνθημα όλων, δεν δικαιούται καμία κυβέρνηση να μας το αφαιρέσει.

Εμείς πιστεύομε πως καλύτερη εποχή απ' αυτή της Δημοκρατίας δεν υπάρχει για την επίλυση των εθνικών ζητημάτων.

Από το λαό της Ελληνικής Μειονότητας
της πόλης του Δελβίνου, 17.07.1991