Στο Βασιλικό Βοτανικό Κήπο του Σίδνεϊ συναντά κανείς το μοναδικό άγαλμα ενός βορειοηπειρώτη, και μάλιστα αρχαίου του είδους, στην Αυστραλία. Πρόκειται για σύμπλεγμα μαρμάρινων αγαλμάτων δύο παγκρατιστών της αρχαιότητος: του Δαμόξενου του Συρακούσιου και του Κρεύγα του Επιδάμνιου. Η Επίδαμνος, αρχαία πόλη της Βορείου Ηπείρου, που ιδρύθηκε το 627 π.Χ. ως αποικία των Κερκυραίων στις ιλλυρικές ακτές και η οποία σήμερα ανήκει στην Αλβανία και ονομάζεται Δυρράχιο, έγινε γνωστή για τις εμπορικές δραστηριότητές της, αλλά κυρίως για το γεγονός ότι οι διαμάχες της αποτέλεσαν μια από τις σημαντικότερες αφορμές για το ξέσπασμα του Πελοποννησιακού Πολέμου. Οι κάτοικοι της υπήρξαν άρρηκτα συνδεδεμένοι με τον ευρύτερο ελληνικό κόσμο.
Σύμφωνα με τον αρχαίο περιηγητή και ιστορικό Παυσανία, οι δύο αντίπαλοι παγκρατιστές, οι οποίοι y στους Νέμεους αγώνες, συμφώνησαν μετά από πολύωρη πάλη χωρίς νικητή, να χτυπήσει ο ένας τον άλλο, που θα παρέμενε όρθιος και ακίνητος. Ο Κρεύγας χτύπησε τον Δαμόξενο στο κεφάλι, χωρίς επικίνδυνες συνέπειες.
Ο Δαμόξενος, ζήτησε από τον Κρεύγα να σηκώσει το μπράτσο του, χαλαρώνοντας έτσι του μυς του κορμού του, και στη συνέχεια, χτύπησε τον Κρεύγα στο πλευρό με τεντωμένα δάχτυλα, διαπερνώντας τα σπλάχνα του, και ξεριζώνοντας τα με τα χέρια του. Ο Κρεύγας ξεψύχησε αμέσως. Οι δε Ελλανοδίκες αποφάνθηκαν ότι το κάθε δάκτυλο του Δαμόξενου αποτελούσε ξεχωριστό χτύπημα και κατά συνέπεια, ότι παραβίασε τους προσυμφωνημένους κανόνες της πάλης, χτυπώντας τον Κρεύγα. πέντε, αντί για μία φορά. Έτσι, απέδωσαν την νίκη στον νεκρό Κρεύγα. Οι πολίτες του Άργους, για να τον τιμήσουν, του έστησαν άγαλμα στο ιερό του Λύκειου Απόλλωνος.
Τα αγάλματα του Δαμόξενου και του Κρεύγα που κοσμούν το Βοτανικό Κήπο του Σίδνεϊ αποτελούν ομοιώματα πρωτοτύπων που σμίλεψε στις αρχές του δεκάτου ενάτου αιώνος, o Ιταλός Αντόνιο Κανόβα, ίσως ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του νεοκλασσικισμού στην γλυπτική, εφόσον οι δημιουργίες του είναι πλέον καταφανώς εμπνευσμένες από την κλασσική αρχαιότητα. Έργα του ίδιου φιλοξενούνται επίσης, στους δημόσιους κήπους της Αδελαΐδος και του Μπαλλαράτ, ενώ το πρωτότυπο βρίσκεται στο Μουσείο του Βατικανού.
Τα αγάλματα των παγκρατιστών, του άμοιρου Κρεύγα και του Δαμόξενου, με ύψος των δύο μέτρων το καθένα, τοποθετήθηκαν στο Βοτανικό Κήπο του Σύδνεϋ το 1880 και έκτοτε οι ιστορικοί αυτοί αντίπαλοι, συντροφεύουν, ο ένας τον άλλον και την αιωνιότητα. Τοποθεσίες και έργα τέχνης εμπνευσμένα από την αρχαία ελληνική παράδοση, η οποία άλλωστε θεωρείται το θεμέλιο του δυτικού και κατά συνέπεια αγγλο-σαξωνικού πολιτισμού, υπάρχουν άπειρα στην Αυστραλία. Ελάχιστα όμως αντλούν την έμπνευση τους από την Ήπειρο. Εκτός από τον Αχέροντα ποταμό που θα συναντήσει κανείς στην Κεντρική Βικτώρια αλλά και στην Τασμάνια, ως αντίποδες του δεινού εκείνου υδάτινου δρόμου προς τον Κάτω Κόσμο, υπάρχει μόνον το άγαλμα του βορειοηπειρώτη Κρεύγα να μας υπενθυμίζει την σοφία και τη δικαιοσύνη των Ελλανοδίκων, αλλά και την ελληνικότητα μιας ταλαίπωρης και λησμονημένης κοιτίδος του ελληνισμού, στη φωτογραφία του συμπάροικου Γιώργου Μπλιώκα που συνοδεύει αυτές τις γραμμές, σε συνδυασμό με την αλκυόνη του Νότου, τη γνωστή kookaburra.
Κώστας Καλύμνιος / neoskosmos.gr
Σχόλια