Από πόλη της Βορείου Ηπείρου ο μηχανισμός των Αντικυθήρων;

Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ
Το 1900, κοντά στα Αντικύθηρα, σφουγγαράδες ανακάλυψαν τυχαία ένα ναυάγιο με πλούσιο περιεχόμενο.Αρχικά το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων στράφηκε στα αγάλματα και άλλα σπουδαία ευρήματα. Μετά από δύο χρόνια (1902) ο διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, πρόσεξε ότι ένα παρατημένο μεταλλικό αντικείμενο - γεμάτο με άλατα και σκούριες από τους 20αιώνες παραμονής του στο βυθό της θάλασσας - είχε πάνω του γρανάζια και επιγραφές.

Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΥΡΗΜΑΤΟΣ
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων ( πήρε το όνομα από το σημείο εύρεσης) ήταν τελικά ότι σπουδαιότερο είχε στο κουφάρι του το βυθισμένο πλοίο καθώς ανέτρεπε τις μέχρι τότε επικρατούσε απόψεις για τις αστρονομικές γνώσεις και τον βαθμό της τεχνολογικής κατάρτισης των αρχαίων Ελλήνων. Ήταν ένα πολύπλοκο μηχάνημα με 30 (μπορεί και περισσότερους) μεταλλικούς δίσκους με γρανάζια που περιστρέφονταν σε δέκα διαφορετικού άξονες για αστρονομικούς υπολογισμούς.

Τα τελευταία 100 χρόνια, πανεπιστήμια της Ελλάδος και του εξωτερικού δημοσιεύουν μελέτες, οργανώνουν συνέδρια και κάνουν προσπάθειες αναπαράστασης του. Η σύγχρονη έρευνα υποστηρίζεται με πρωτοποριακά προγράμματα ψηφιακής απεικόνισης και έναν ειδικό τομογράφο, ο οποίος κατασκευάστηκε ειδικά για την έρευνα του μηχανισμού των Αντικυθήρων.

Του έδωσαν διάφορες ονομασίες όπως πλανητάριων, αστρολάβο, αστρονομικό ναυτικό ρολόι, πλοογνώμονας κλπ. Σε αυτό που συμφωνούν όλοι είναι ο χαρακτηρισμός ως το αρχαιότερο αναλογικό κομπιούτερ.

ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΥΑΓΙΟΥ
Με βάση τη μορφή των ελληνικών επιγραφών που φέρει, ως χρόνο κατασκευής του μηχανισμού εκτιμάται η περίοδος 150 - 100 π.Χ. Περίπου 100 χρόνια πριν από την χρονολογία του ναυαγίου, το οποίο οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι συνέβη ανάμεσα στο 87 π.Χ. και 63 π.Χ.

Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗ Β. ΗΠΕΙΡΟ
Σε μία διάλεξη του ο καθηγητής Αστροφυσικής Ξενοφών Μουσάς, αποκάλυψε πως οι ονομασίες των μηνών που φέρει ο μηχανισμός, αντιστοιχούν στις ονομασίες που χρησιμοποιούσαν δύο πόλεις της Βορείου Ηπείρου. Ως γνωστών, στην αρχαιότητα δεν υπήρχε κοινό ημερολόγιο, κάθε πόλη είχε το δικό της, μάλιστα η Αθήνα είχε δύο, ένα πολιτικό και ένα θρησκευτικό. Ακόμα και όταν χρησιμοποιούσαν τον ίδιο ημερολογιακό κύκλο (πχ Δωρικό - Κορινθιακό), η κάθε πόλη ονόμαζε διαφορετικά τους μήνες, με τοπικές ονομασίες πόλεων, τοπικές θεότητες κλπ. Τα ονόματα των 12 μηνών του συγκεκριμένου ημερολογίου έχουν ως εξής:

ΦΟΙΝΙΚΑΙΟΣ, ΚΡΑΝΙΟΣ , ΛΑΝΟΤΡΟΠΙΟΣ, ΔΙΑΣ, ΔΩΔΕΚΑΤΕΥΣ, ΕΥΚΛΕΙΟΣ, ΑΡΤΕΜΙΣΙΟΣ, ΨΥΔΡΕΥΣ, ΓΑΜΕΙΛΙΟΣ, ΑΓΡΙΑΝΟΣ, ΠΑΝΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΠΕΛΛΑΙΟΣ.

Ο καθηγητής δεν ανέφερε τις πόλεις που χρησιμοποιούσαν αυτό το ημερολόγιο αλλά το γεγονός ότι ο πρώτος μήνας λέγεται Φοινικαίος, δεν αποκλείεται να σχετίζεται με την Αρχαία Φοινίκη.

Στην ίδια διάλεξη ο κ. Μουσάς υποστηρίζει πως ο μηχανισμός αυτός είναι ο μοναδικός που βρήκαμε αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπήρχαν κ' άλλοι. Τι έκανε τον κατασκευαστή του συγκεκριμένου μηχανισμού να γράψει τους μήνες έτσι όπως αναφέρονταν στη Βόρειο Ήπειρο;

Λεωνίδας Παππάς,
Πολιτικός Μηχανικός
Πρώην Πρόεδρος ΔΕΕΕΜ ΟΜΟΝΟΙΑ