Ο Πυρρίχιος ήταν ο αρχαίος ελληνικός πολεμικός χορός, που πιστεύεται ότι προέρχεται από τους μυθικούς Κουρήτες. Σύμφωνα με τον μύθο, χόρευαν και χτυπούσαν τις ασπίδες τους για να καλύψουν το κλάμα του νεογέννητου Δία, προστατεύοντάς τον από τον Κρόνο, ο οποίος καταβρόχθιζε τα παιδιά του για να αποτρέψει την προφητεία ότι ένας απόγονος του θα τον ανέτρεπε.

Ο πολεμικός αυτός χορός επιβίωσε μέσα στους αιώνες και συνδέεται με τη μυθολογία, αλλά και με έναν συγκεκριμένο χορό των Ποντίων, που διατηρείται μέχρι σήμερα. Αναφορές στον Πυρρίχιο βρίσκονται σε κείμενα του Ησίοδου και του Ομήρου. Σύμφωνα με τη Θεογονία, ο Κρόνος, ύστερα από προτροπή της Γαίας, ανέτρεψε τον πατέρα του, Ουρανό, και έγινε κυρίαρχος των θεών. Για να αποτρέψει την προφητεία που προέβλεπε ότι θα τον ανέτρεπε ένας από τους γιους του, κατάπινε τα παιδιά του. Η Ρέα, όμως, κατάφερε να σώσει τον Δία, κρύβοντάς τον σε ένα σπήλαιο στην Κρήτη, όπου οι Κουρήτες χόρευαν τον Πυρρίχιο για να καλύψουν το κλάμα του.

Ο χορός ήταν ιδιαίτερα σημαντικός στην αρχαία Ελλάδα και αποτελούσε μέρος της στρατιωτικής εκπαίδευσης. Ο Αριστοτέλης και ο Όμηρος περιγράφουν τον Πυρρίχιο ως χορό με όπλα, που περιλάμβανε γρήγορες στροφές, άλματα, πτώσεις και κινήσεις επίθεσης και άμυνας. Ο Όμηρος αναφέρει ότι ο Αχιλλέας χόρεψε τον Πυρρίχιο γύρω από την πυρά του Πατρόκλου.

Ο γιος του Αχιλλέα, Πύρρος ή Νεοπτόλεμος, σύμφωνα με τον Στράβωνα, χόρεψε τον Πυρρίχιο μετά τη δολοφονία του Ευρύπυλου, αρχηγού των Χετταίων που βοηθούσαν τους Τρώες. Ο Πλάτωνας θεωρούσε τον χορό θεϊκό δώρο και τον διέκρινε σε δύο είδη: τον ειρηνικό και τον πολεμικό.

Ο Πυρρίχιος χορευόταν στην Αθήνα στα Παναθήναια και από τους Σπαρτιάτες στη μάχη. Ο Ξενοφών αναφέρει ότι το 400 π.Χ. οι κάτοικοι της Κερασούντας διοργάνωσαν γιορτή όπου χόρεψαν τον Πυρρίχιο. Στη Σπάρτη, ο χορός ήταν μέρος της εκπαίδευσης των νέων πολεμιστών, οι οποίοι, μετά από την εξάσκηση στα όπλα, χόρευαν με τη συνοδεία αυλού.

Στον Πόντο, ο Πυρρίχιος διατηρήθηκε ως ο χορός Σέρρα. Ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Παπαμιχαλοπούλος, περιγράφοντας τον, ανέφερε τη δυναμική των κινήσεων, την ένταση, τις φωνές και τα συναισθήματα που μεταδίδονται στους θεατές. Ο χορός αυτός, αν και εξελίχθηκε με τα χρόνια, παραμένει μια από τις πιο αυθεντικές μορφές του αρχαίου Πυρρίχιου, διατηρώντας το πολεμικό του πνεύμα και συγκινώντας όσους τον παρακολουθούν.