Όταν αναλογιζόμαστε την ενδυμασία των αρχαίων Ελλήνων, συχνά έρχονται στο μυαλό μας οι αναπαραστάσεις τους σε αγάλματα και αγγεία, όπου απεικονίζονται με ελαφριά χιτώνια και σανδάλια, σαν να ζούσαν σε μόνιμο καλοκαίρι. Ωστόσο, πώς ντύνονταν κατά τη διάρκεια του χειμώνα; Πώς αντιμετώπιζαν το κρύο, το χιόνι και τη βροχή;
Αν και ο χειμώνας στην αρχαία Ελλάδα ήταν ήπιος, υπήρχαν περίοδοι ψύχους και χιονόπτωσης, ιδιαίτερα στις βόρειες περιοχές και στα ορεινά μέρη. Για την προστασία τους από το κρύο, οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν το ἱμάτιον, ένα παχύ μάλλινο ύφασμα που τυλιγόταν γύρω από το σώμα και προσέφερε ζεστασιά και ευελιξία. Οι νεαροί άνδρες και οι στρατιώτες φορούσαν τη χλαμύδα, έναν κοντύτερο μάλλινο μανδύα, ο οποίος μπορούσε να κατασκευαστεί από πιο παχύ ύφασμα για επιπλέον προστασία από το κρύο.
Οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν το ἐπίβλημα, ένα είδος μάλλινης εσάρπας, ενώ κάτω από τον πέπλο τους φορούσαν το στρόφιον, μια υφασμάτινη ταινία που κάλυπτε το στήθος. Τα ενδύματα συγκρατούνταν με καρφίτσες (περόνες), ζώνες ή κορδόνια, επιτρέποντας προσαρμογές ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες.
Για την προστασία των ποδιών, οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν διάφορα είδη υποδημάτων. Αντί για τα συνηθισμένα σανδάλια, τον χειμώνα προτιμούσαν κλειστά δερμάτινα παπούτσια ή μπότες, όπως οι ἀρβύλαι, οι ἐμβάδες και οι ἐνδρομίδες. Σε αγροτικές περιοχές, οι άνθρωποι φορούσαν τις καρβατίνες, υποδήματα από ακατέργαστο δέρμα που έδεναν με λωρίδες γύρω από το πόδι.
Οι αρχαίοι Έλληνες δεν συνήθιζαν να φορούν καπέλα, αλλά τον χειμώνα χρησιμοποιούσαν τον πέτασο, ένα πλατύγυρο καπέλο που προστάτευε από το κρύο και τη βροχή. Για πρόσθετη ζεστασιά, όσοι ζούσαν σε πιο ψυχρά κλίματα τύλιγαν τα πόδια τους με λωρίδες υφάσματος ή φορούσαν επιπλέον στρώσεις ενδυμάτων.
Η ελληνική μυθολογία δείχνει ότι το χιόνι δεν ήταν άγνωστο φαινόμενο στην αρχαιότητα. Στην Ιλιάδα, ο Όμηρος περιγράφει τον Δία να φέρνει το χιόνι στη γη με τα βέλη του, ενώ μια νύμφη ονόματι Χιόνη συνδέεται με τον χειμώνα και το χιόνι. Σε μια εκδοχή του μύθου, η Χιόνη μετατράπηκε από τον Δία σε χιονισμένο σύννεφο ως τιμωρία για την αδικία που υπέστη.
Ο Ξενοφών καταγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι στρατιώτες κατά τη διάρκεια στρατιωτικών εκστρατειών στο χιόνι. Οι αρχαίοι Έλληνες, παρόλο που προσαρμόζονταν στις χειμερινές συνθήκες, θεωρούσαν το κρύο και το χιόνι εμπόδια που έκαναν τη ζωή και τον πόλεμο δυσκολότερα.
Σχόλια