Μια μελέτη που εφαρμόζει μια πρωτοποριακή τεχνική για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι αρχαίοι άνθρωποι αντιλαμβάνονταν τον ήχο αποκαλύπτει νέα στοιχεία από το Ιερό του Δία στο Λύκαιο Όρος.
Η έρευνα εξετάζει τη διάδοση του ήχου μέσα στον αρχαιολογικό χώρο, χρησιμοποιώντας την τεχνική της ψυχοακουστικής, η οποία αναλύει πώς οι ήχοι αλληλεπιδρούν με διαφορετικές κατασκευές, προσφέροντας ενδείξεις για τον αρχικό σκοπό τους.
Δημοσιευμένη στο περιοδικό Open Archaeology, η μελέτη διεξήχθη υπό την καθοδήγηση της Pamela Jordan από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, με στόχο την κατανόηση της χρήσης του ιερού από τους αρχαίους επισκέπτες. Όπως δήλωσε η Jordan στο SciTechDaily, «αν χρησιμοποιήσεις τον ήχο ως βάση, ξεκινάς από ένα σημείο σύνδεσης και αλληλεπίδρασης ανάμεσα στα διαφορετικά μέρη του χώρου».
Η μελέτη περιλάμβανε τέσσερις ηχογραφήσεις που πραγματοποιήθηκαν από το 2015 έως το 2022. Η ομάδα χρησιμοποίησε προηχογραφημένους ήχους, όπως λευκό θόρυβο και ομιλίες, οι οποίοι αναπαράγονταν σε διαφορετικά σημεία του ιερού.
Οι ήχοι καταγράφηκαν με τη μέθοδο της δυαδικής ηχογράφησης (binaural recording), η οποία χρησιμοποιεί δύο μικρόφωνα σε κοντινή απόσταση ώστε να προσομοιώνει την ανθρώπινη ακοή. Στη συνέχεια, με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων, οι ερευνητές ανέλυσαν τη συχνότητα και τη διαύγεια του ήχου σε διάφορα σημεία.
Το 2022 πραγματοποιήθηκαν πάνω από 1.600 ηχογραφήσεις, επιτρέποντας στην ομάδα να αναλύσει την αλληλεπίδραση του ήχου σε πολλαπλά σημεία του ιερού. Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι οι ήχοι από το ιπποδρόμιο του χώρου μπορούσαν να ακουστούν καθαρά από έναν λόφο στα δυτικά. Τα δεδομένα της νέας μελέτης επιβεβαίωσαν ότι η επιφάνεια του ιπποδρόμου αντανακλούσε τον ήχο τόσο προς το κοινό μέσα στην αρένα όσο και προς τους θεατές στον λόφο, καθιστώντας τον πιθανό σημείο παρακολούθησης. Επιπλέον, δοκιμές με εναλλαγή θέσεων ηχείων και μικροφώνων έδειξαν ότι και οι ήχοι από τον λόφο μπορούσαν να γίνουν αντιληπτοί μέσα στον ιππόδρομο.
Η μελέτη καταλήγει ότι «οι ακουστικές έρευνες στο Λύκαιο Όρος δείχνουν ξεκάθαρα πως ο ήχος μπορούσε να οργανώσει την ανθρώπινη αλληλεπίδραση στον χώρο». Η εφαρμογή της ψυχοακουστικής στην αρχαιολογία επιτρέπει νέες ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο που οι αρχαίοι άνθρωποι βίωναν τα ηχητικά γεγονότα και το πώς η αρχιτεκτονική ή το τοπίο επηρέαζαν αυτή την εμπειρία.
Ένα βασικό ερώτημα της έρευνας είναι εάν η τοποθέτηση των αρχιτεκτονικών δομών εκμεταλλευόταν τις φυσικές ακουστικές ιδιότητες του τοπίου για τελετουργικές πρακτικές. Παρόλο που δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις για να ειπωθεί με βεβαιότητα ότι ο ήχος ήταν καθοριστικός παράγοντας στον σχεδιασμό του ιερού, τα ευρήματα υποστηρίζουν ότι ο ήχος διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στην εμπειρία των επισκεπτών, επιτρέποντας την επικοινωνία και τη σύνδεση μεταξύ απομακρυσμένων σημείων του χώρου.
Σχόλια