Ένα αρχαίο ελληνικό φυλαχτό που θεωρείται ότι σχετίζεται με τη θεραπεία του καρκίνου ανακαλύφθηκε στην αρχαία πόλη Πισιδία Αντιόχεια, στη νοτιοδυτική επαρχία Ισπάρτα της Τουρκίας.

Το εύρημα, ένα φυλαχτό με μοτίβο καβουριού και επιγραφές που εκφράζουν ευχές για ίαση, βρέθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφών, κοντά στην εκκλησία της περιοχής.

Οι αρχαιολόγοι το χαρακτηρίζουν ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά και καλοδιατηρημένα αντικείμενα που έχουν βρεθεί στην περιοχή. Σύμφωνα με τις πρώτες μελέτες, το φυλαχτό παρέχει πληροφορίες για τις αρχαίες πεποιθήσεις σχετικά με τον καρκίνο και τις θεραπευτικές μεθόδους της εποχής.

Στη μία πλευρά του φυλαχτού απεικονίζεται ένα καβούρι, ενώ στην άλλη υπάρχουν επιγραφές με ευχές για ανάρρωση. Το σχέδιο συνδέεται με την αρχαιοελληνική λέξη για τον καρκίνο, «καρκίνος», η οποία προέρχεται από τον γιατρό Γαληνό, που παρομοίασε την εμφάνιση των αιμοφόρων αγγείων γύρω από τους καρκινικούς όγκους με τα πόδια του καβουριού.

Οι έρευνες συνεχίζονται, με τους ερευνητές να πιστεύουν ότι το εύρημα θα συμβάλει σημαντικά στην αρχαιολογία και στην κατανόηση των αρχαίων πρακτικών υγείας.

Τα φυλαχτά θεωρούνταν μαγικά αντικείμενα. Κατά την αρχαιότητα, από τη Μεσόγειο έως την Αίγυπτο και τη Μέση Ανατολή, υπήρχε η πεποίθηση ότι η ατυχία, οι ασθένειες ή ακόμα και ο θάνατος προκαλούνταν από εξωτερικές δυνάμεις.

Παρά την ύπαρξη ιατρικής και επιστήμης, οι άνθρωποι στρέφονταν συχνά σε μαγικές πρακτικές, συμβουλεύονταν επαγγελματίες μάγους ή ασκούσαν λαϊκή μαγεία.

Χάντρες από κεχριμπάρι στη Μεσολιθική εποχή της Δανίας (10.000-8.000 π.Χ.) χρησιμοποιούνταν για γενική προστασία. Στην Αίγυπτο, ο σκαραβαίος ήταν ένα δημοφιλές φυλαχτό από τη Μέση Εποχή του Βασιλείου (2.000 π.Χ.).

Στην Ελλάδα και τη Μέση Ανατολή, το κακό μάτι παραμένει σύμβολο με χιλιετίες ιστορίας, στολίζοντας σήμερα δρόμους, κτίρια και δέντρα.