Μακριά από τα πλήθη του καλοκαιριού, το Παυλοπέτρι βρίσκεται κάτω από τα απαλά κύματα του Μυρτώου Πελάγους. Πρόκειται για την αρχαιότερη βυθισμένη πόλη στον κόσμο, που βρίσκεται στον Κόλπο των Βατίκων, στο ανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου. Ακόμα και ένα κρύο, χειμωνιάτικο πρωινό, αυτός ο υποθαλάσσιος οικισμός παραμένει μοναδικός προορισμός για εξερεύνηση και ελεύθερη κατάδυση.

Η ελεύθερη κατάδυση εδώ βασίζεται αποκλειστικά στην ικανότητα του δύτη να κρατάει την αναπνοή του. Οι ελεύθεροι δύτες μπορούν να απολαύσουν τη σιωπή του Παυλοπετρίου και να ανακαλύψουν την αρχαία ιστορία του, η οποία βρίσκεται μόλις λίγα μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ακόμα και αρχάριοι δύτες που φτάνουν έως τα 10 μέτρα μπορούν εύκολα να πλησιάσουν και να αγγίξουν τα απομεινάρια της πόλης, τα οποία βρίσκονται κάτω από περίπου πέντε μέτρα νερού.

Το καλοκαίρι, πολλοί επισκέπτες επιλέγουν να παρατηρήσουν την υποβρύχια πόλη με μάσκα και αναπνευστήρα. Ωστόσο, συχνά απογοητεύονται, καθώς βλέπουν απλώς «διασκορπισμένες πέτρες στον βυθό». Αυτό συμβαίνει επειδή τα ανώτερα τμήματα των κτηρίων ήταν φτιαγμένα από πηλό ή ξύλινα πλαίσια με επικάλυψη κονιάματος, τα οποία δεν άντεξαν στο πέρασμα του χρόνου κάτω από το νερό. Σήμερα, μόνο τα θεμέλια έχουν διατηρηθεί, αλλά το Παυλοπέτρι παραμένει ένας σχεδόν ολοκληρωμένος βυθισμένος οικισμός με αστικό σχεδιασμό, οδούς, κτήρια και τάφους.

Τα τελευταία χρόνια, έχει τοποθετηθεί μία πινακίδα κοντά στο προϊστορικό νεκροταφείο στην αριστερή πλευρά της νησίδας Παυλοπέτρι, η οποία παρουσιάζει τον υποθαλάσσιο χάρτη της πόλης, προτείνοντας διαδρομές εξερεύνησης. Οι καλύτερα διατηρημένες βάσεις κτηρίων βρίσκονται στα αριστερά, κοντά στην ακτή, και είναι ορατές ακόμα και σε μέρες με χαμηλή υποβρύχια ορατότητα λόγω των ισχυρών ρευμάτων και ανέμων στον Κόλπο των Βατίκων. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, σημαδούρες με αριθμούς και διάφορα χρώματα υποδεικνύουν τα υποθαλάσσια κτίσματα, ενώ παρέχουν σημεία ανάπαυσης στους δύτες πριν την επόμενη κατάδυση.

Περίπου 300 μέτρα από την ακτή υπάρχει ένας θαλαμοειδής τάφος, ενώ η κύρια πόλη βρίσκεται στα δεξιά, κοντά στη νησίδα Παυλοπέτρι. Οι δύτες μπορούν να εξερευνήσουν υποβρύχια τείχη και τα ερείπια που μοιάζουν με σύμπλεγμα μεγάλων κτηρίων, τα οποία, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ήταν διώροφα. Σε κάποια σημεία είναι ακόμα ορατές δύο οδοί που κάποτε περνούσαν ανάμεσα στα σπίτια. Αν είναι τυχεροί, οι δύτες μπορεί να συναντήσουν θαλάσσιες χελώνες που φωλιάζουν στον κόλπο ή να παρατηρήσουν την πλούσια θαλάσσια ζωή, όπως παπαγαλόψαρα και μουγκριά που κρύβονται ανάμεσα στους βράχους.

Το Παυλοπέτρι χρονολογείται από τη Νεολιθική Εποχή και υπολογίζεται ότι είναι περίπου 5.000 ετών. Ανακαλύφθηκε το 1967 από τον Βρετανό αρχαιολόγο Νίκολας Φλέμινγκ και από τότε έχει μελετηθεί εκτενώς από αρχαιολόγους και θαλάσσιους επιστήμονες.

Η πόλη πιθανότατα εγκαταλείφθηκε εξαιτίας σεισμών ή άλλων φυσικών καταστροφών, που προκάλεσαν τη βύθισή της περίπου το 1000 π.Χ. Παρόλο που μεγάλο μέρος των κτηρίων κατασκευάστηκε από υλικά που δεν άντεξαν στο πέρασμα του χρόνου, τα πέτρινα θεμέλια της πόλης παραμένουν σχεδόν ανέπαφα. Η διάταξη της πόλης περιλαμβάνει δρόμους, κτήρια, αυλές, ακόμα και τάφους, γεγονός που προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για την οργάνωση των αρχαίων παράκτιων κοινοτήτων.

Δεν αποτελεί μόνο αρχαιολογικό θησαυρό, αλλά και σύμβολο της ανθρώπινης ιστορίας. Μέσα από την υποθαλάσσια εξερεύνηση, επιστήμονες και επισκέπτες αποκτούν μια εικόνα για τη ζωή και τις δραστηριότητες των ανθρώπων της εποχής. Η πόλη συνεχίζει να προσελκύει το ενδιαφέρον ερευνητών και δύτες από όλο τον κόσμο.