Θεσμοφόρια: Μια αρχαιοελληνική εκδοχή της Ημέρας των Ευχαριστιών

Θεσμοφόρια: Μια αρχαιοελληνική εκδοχή της Ημέρας των Ευχαριστιών

Η Ημέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving Day) γιορτάζεται κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά. Παραδοσιακά, αποτελεί μια ευκαιρία να εκφράσουν ευγνωμοσύνη για την αφθονία της σοδειάς — μια πρακτική που ακολουθούσαν και οι Αρχαίοι Έλληνες εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Σήμερα, οι Αμερικάνοι εκφράζουν ευγνωμοσύνη όχι μόνο στη Μητέρα Γη, αλλά και στους προγόνους που ανακάλυψαν τον Νέο Κόσμο. Αν και η γιορτή μπορεί να είχε θρησκευτική προέλευση, πλέον θεωρείται κυρίως κοσμική εορτή στη Βόρεια Αμερική. Στον Καναδά, η Ημέρα των Ευχαριστιών γιορτάζεται τη δεύτερη Δευτέρα του Οκτωβρίου, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες την τέταρτη Πέμπτη του Νοεμβρίου.

Εδώ και χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο οργανώνουν γιορτές για να εκφράσουν ευγνωμοσύνη. Στην Αρχαία Ελλάδα, όταν ο Άδης, ο θεός του κάτω κόσμου, απήγαγε τη νεαρή Περσεφόνη, η μητέρα της, η Θεά Δήμητρα, αρνήθηκε να θρέψει τον κόσμο, προκαλώντας τον χειμώνα στη γη. Όταν η Περσεφόνη επεστράφη, η ευτυχισμένη Δήμητρα χάρισε την αγροτική παραγωγή στην ανθρωπότητα.

Οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι χάρη στη Δήμητρα η γη πρόσφερε τους καρπούς της. Τιμώντας την με προσφορές και τελετές, εξασφάλιζαν μια νέα, πλούσια σοδειά κάθε χρόνο. Η γιορτή αφιερωμένη στη Δήμητρα ονομαζόταν Θεσμοφόρια. Η Δήμητρα αποκαλούνταν επίσης «Θεσμοφόρος», καθώς έδωσε θεσμούς και νόμους (θεσμούς) στους ανθρώπους.

Η γιορτή των Θεσμοφορίων λάμβανε χώρα το φθινόπωρο, κατά την περίοδο του Πυανεψιώνα, που αντιστοιχεί στους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο — την ίδια περίοδο με την Ημέρα των Ευχαριστιών στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα Θεσμοφόρια ήταν οι πιο διαδεδομένες γιορτές και η κύρια έκφραση της λατρείας της Δήμητρας, εκτός από τα Ελευσίνια Μυστήρια. Ο βασικός σκοπός της γιορτής ήταν να προωθήσει τη γονιμότητα της γης (καλλιέργειες) και των γυναικών, που επιθυμούσαν να αποκτήσουν πολλά παιδιά. Αυτό επιτυγχανόταν μέσα από μυστικές τελετές προς τιμήν των δύο θεαινών.

Η συμμετοχή των ανδρών στις τελετές απαγορευόταν αυστηρά, με την ποινή του θανάτου ή και τον ευνουχισμό για όσους τολμούσαν να παραβιάσουν την απαγόρευση.

Οι πιο σημαντικές τελετές διαρκούσαν τρεις ημέρες. Ξεκινούσαν συνήθως με μια πομπή γυναικών που μετέφεραν θυσιαστικά αντικείμενα σε ιερό της Δήμητρας. Εκεί, αναπαριστούσαν τη θλίψη της Δήμητρας για την αρπαγή της Περσεφόνης στον κάτω κόσμο. Θυσιάζονταν επίσης νεαρά γουρούνια, και τα υπολείμματά τους θάβονταν σε υπόγειους θαλάμους, ειδικά σχεδιασμένους για την περίσταση.

Σήμερα, οι Έλληνες που ζουν στην Αμερική και τον Καναδά όχι μόνο γιορτάζουν τη σύγχρονη εκδοχή των «Θεσμοφορίων», αλλά προσθέτουν και ελληνικό χρώμα στην αμερικανική παράδοση της Ημέρας των Ευχαριστιών.

Σχετικά άρθρα


Σχόλια