Στις 31ης Μαρτίου 1991 στην μετακομμουνιστική Αλβανία διεξήχθησαν οι πρώτες ελεύθερες εκλογές για την 12η Νομοθετική Σύνοδο της Λαϊκής Βουλής, όπου εκλέχτηκαν 250 βουλευτές. Μαζί με τα ιδρυθέντα αλβανικά κόμματα στις εκλογές αυτές συμμετείχε και η πολιτικο-κοινωνικο-πολιτιστική Οργάνωση της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, αναγνωρισμένη ως εκλογικό υποκείμενο.

Στον πρώτο γύρο, το Κόμμα Εργασίας έλαβε 162 έδρες, το Δημοκρατικό Κόμμα 65 έδρες,η «ΟΜΟΝΟΙΑ» 3 έδρες και η Οργάνωση των Παλαίμαχων 1 έδρα. Σε 18 ζώνες επαναλήφθηκαν οι εκλογές την επόμενη Κυριακή, δύο από τις οποίες και στο χώρο μας και κερδήθηκαν από την «ΟΜΟΝΟΙΑ».

Το Ηγετικό Συμβούλιο της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, για τον δεύτερο γύρο, έκανε έκκληση να ψηφίσουν τα δικά τους παιδιά:

«Μανάδες, πατεράδες, αδέρφια και αδερφές.

Η Δρόπολη, το Πωγώνι, ο Βούρκος αποφάσισαν με την ψήφο τουςνα στείλουν τα παιδιά τους στη Βουλή. Η Λιβαδειά, η Γράβα, το Θεολόγο, η Συναδέλφωση, η Δίβρη, θα μείνουν χωρίς τη φωνή τους; Την ερχόμενη Κυριακή είναι η ευκαιρία ν' αποδείξουμε ότι κι εμείς θα βρούμε ταυτότητα. Οι καμπάνες που θα χτυπήσουν την μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης θα λένε ψηφίσετε «ΟΜΟΝΟΙΑ». Ψηφίζοντας «ΟΜΟΝΟΙΑ», θα πει ότι ψηφίζω:

- Για τη γλώσσα μας, για τον πολιτισμό μας, που πάνε προς το χαμό.

- Για να μη κλαίνε οι μανάδες μας από τη μια μεριά των συνόρων και τα παιδιά μας από την άλλη, αλλά να ερχόμαστε στην Ελλάδα όποτε εμείς θέλουμε.

- Για να γιορτάζουμε τις γιορτές στα χοροστάσια των εκκλησιών.

- Για την ανάπτυξη του τόπου μας.

- Για να λέμε επιτέλους με υπερηφάνεια ότι είμαστε Έλληνες μειονοτικοί.

Αδέρφια κομμουνιστές, δημοκράτες, μειονοτικοί. Πριν ρίξετε την ψήφο σας, θυμηθείτε ότι είστε Έλληνες. Για την ψήφο σας έχει ανάγκη η μειονότητα.

Για την ψήφο σας έχει ανάγκη ο τόπος μας και όχι τα κόμματα».

Μετά τα αποτελέσματα και του δεύτερου γύρου η Εθνική Ελληνική Μειονότητα αντιπροσωπεύτηκε στην Αλβανική Βουλή με 5 βουλευτές.

Τους: Ανδρέα Ζαρμπαλά από τους Λαζάταις (Αγ. Σαράντα), Γιάννη Γιάννη από το Κρυονέρι (Δρόπολη), Γιάννη Γκιζέλη από το Κομμάτι (Αγ. Σαράντα), Θωμά Μήτσιο από το Μπραϊλάτι (Δέλβινο), Παναγιώτη Μπάρκα από τη Βόδριστα (Δρόπολη). Ελληνικής καταγωγής βουλευτές εκλέχτηκαν και οι: Ναπολέων Ρώσης από το Δημοκρατικό Κόμμα, Αναστάσης Αγγελής και Κώστας Καλόγερος από το Κόμμα Εργασίας.

Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη νίκη των Ελλήνων της Αλβανίας. Μια νίκη της ελεύθερης εκδήλωσης, της ενότητας και της αδελφοσύνης, της δικής τους οργάνωσης, που μολονότι νεογέννητη και χωρίς πείρα, την αγάπησε και την εμπιστεύτηκε ο κόσμος. Η «ΟΜΟΝΟΙΑ» έχει, πλέον, τους δικούς της βουλευτές. Έχει τη δική της φωνή. Ανεξάρτητη. Είναι η τρίτη πολιτική δύναμη στη Βουλή. Στέκει στη Βουλή ίση προς ίση. Αυτό φάνηκε κα­θαρά στις εργασίες της, που οι βουλευτές μας έδωσαν το παρόν με τις συζητήσεις και τις επεμβά­σεις τους ανεβάζοντας έτσι το κύρος και το γόητρο της Οργάνωσής μας.

Ήμασταν σίγουροι ότι, για όλα τα προβλήματα που αφορούσαν την Εθνική Ελληνική Μειονό­τητα, οι βουλευτές μας θα μας αντιπροσώπευαν επάξια, με θάρρος, σύνεση, εξυπνάδα και πολιτισμό. Και πραγματικά οι δικοί μας βουλευτές έδειξαν τον πραγματικό τους εαυτό στην Βουλή, προβάλλοντας τα αιτήματα της Ελληνικής Μειονότητας, τα έκτροπα που συνέβησαν ανά τακτά χρονικά διαστήματα εις βάρος της, αναφερόμενοι στις Διεθνείς Συμβάσεις τα δικαιώματα που πρέπει να λαμβάνει.

Βαγγέλης Παπαχρήστος