Το 1912, ορδές τουρκαλβανών λιάμπιδων επιτέθηκαν στα ελληνικά χωριά των Αγίων Σαράντα για πλιάτσικο. Οι κάτοικοι του κάμπου και των παραλιακών χωριών βρήκαν καταφύγιο στην Κέρκυρα ενώ τα χωριά των Ριζών και της Επαρχίας Λιβαδειάς ακολούθησαν τη διαδρομή Λεσινίτσα – Τσαμαντα.
Από αυτό το ιστορικό γεγονός, στην περιοχή έμεινε η φράση «Χαλασμός του 12'»
Ευρισκόμενοι στην ύπαιθρο, οι κάτοικοι αυτών των χωριών απευθύνθηκαν γραπτώς στον τότε πρωθυπουργό της Ελλάδος Ελευθέριο Βενιζέλο ζητώντας την βοήθειά του.
Στην επιστολή που σώζεται στο Μουσείο Βενιζέλου, περιγράφεται η άθλια κατάσταση τους. Τον αποκαλούν πατέρα, ζητώντας του να στρέψει το βλέμμα προς τα παιδιά του. «Πρόφθασον ν' απαλλάξεις τους δυστυχείς υιούς σου της τεθλιμένης Ηπείρου»
Προς τον Σεβαστόν μας πατέρα
Κύριον Ελευθέριον Βενιζέλον προσκυνιτώς
Αθήνας
Πρόφθασον ν' απαλλλάξεις τους δυστυχείς υιούς σου της τεθλιμένης Ηπείρου τμήματος Σαγιάδος Γουμενίτσης και αγίων Τεσσαράκοντα. Αι οικίαι εκάησαν αι τροφαί και τα ενδύματα εσκυλεύθησαν, χιλιάδες γυναικοπαίδων μένουσι υπό τους βράχους και δάση άστεγοι και άσιτοι, μια μικρά επίδειξις του στόλου εις τα παράλια ήθελε απαλλάξη τα διασωθέντα χωρία εκ των εμπριστών Τούρκων, διότι οι τοιούτοι βλέποντες την θάλασσαν ελευθέραν απεθρασύνθησαν και έστρεψαν τα βλέμματά των προς τα χριστιανικά χωρία.
Τα τεθλιμένα τέκνα Σου. Κεραμνίτση τη 22α Οκτωβρίου 1912
Χωρίον Καλτσάτες
Χωρίον Λαζάτες
Χωρίον Γριάζανη
Χωρίον Βαγγαλάτες
Χωρίον Δίβρη
Χωρίον Άγιος Ανδριάς
Χωρίον Σωπίκη
Χωρίον Χότζα
Χωρίον Καλύβια
Χωρίον Μάλτζιανη
Χωρίον ΧαδίραγαΞέχωρο Ντέμη και ΜέμκοΦατήριΧωρίον ΤσαμαντάΧωρίον ΒαβούριΕπιτροπεύς Μαλουνίου [;]ΕΦΟΡΟΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΞΕΧΩΡΟΥ ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣΕΚΚΛΙΣ. ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚ. Χ. ΜΠΑΠΟΥΡΙ 1869 [;]…
Σχόλια