Οι δαπάνες των Αλβανών πολιτών για υπηρεσίες υγείας αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στη γήρανση του πληθυσμού και την αύξηση των χρόνιων ασθενειών. Οι ρυθμοί αύξησης επιταχύνθηκαν σημαντικά μετά την πανδημία.

Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών από το INSTAT, το 2023 οι αλβανικές οικογένειες δαπάνησαν πάνω από 84 δισεκατομμύρια λέκ (περισσότερα από 840 εκατομμύρια ευρώ) για υπηρεσίες υγείας. Το ποσό αυτό είναι αυξημένο κατά 8% σε σχέση με το 2022 και κατά 41% συγκριτικά με το 2019, πριν ξεσπάσει η πανδημία.

Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι το βάρος των χρόνιων παθήσεων αυξάνεται κατά περίπου 6% ετησίως μετά την πανδημία, γεγονός που οδηγεί σε μεγαλύτερη ανάγκη για εξετάσεις και συνεχή θεραπεία. Η μεγαλύτερη μερίδα των δαπανών αυτών κατευθύνεται στην αγορά φαρμάκων.

Το 2024, οι εισαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων ξεπέρασαν τα 28,1 δισεκατομμύρια λέκ (280 εκατομμύρια ευρώ), ενώ το κονδύλι για την κάλυψη των φαρμάκων μέσω του δημόσιου ταμείου περιορίστηκε στα 12 δισεκατομμύρια λέκ (περίπου 120 εκατομμύρια ευρώ).

Με άλλα λόγια, το αλβανικό κράτος κάλυψε περίπου 120 εκατομμύρια ευρώ από τις συνολικές φαρμακευτικές δαπάνες, αφήνοντας περίπου 160 εκατομμύρια ευρώ να βαρύνουν τους πολίτες και τα προσωπικά τους εισοδήματα.

Παράλληλα, η σύγκριση του κονδυλίου του 2024 για την επιστροφή φαρμάκων (120 εκατομμύρια ευρώ) με τις συνολικές δαπάνες για την υγεία των νοικοκυριών το 2023 (πάνω από 840 εκατομμύρια ευρώ), αναδεικνύει το μεγάλο κενό χρηματοδότησης από το κράτος.

Η Αλβανία, με υψηλά ποσοστά φτώχειας και από τα χαμηλότερα εισοδήματα στην Ευρώπη, αδυνατεί να εξασφαλίσει πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες για τους πολίτες της. Οι δημογραφικές εξελίξεις υποδεικνύουν πως το κόστος για την υγεία θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτίμησε πρόσφατα ότι η Αλβανία διαθέτει τα δημοσιονομικά περιθώρια για να αυξήσει τις δαπάνες για την υγεία. Αντίστοιχα, η Παγκόσμια Τράπεζα έχει ζητήσει στο παρελθόν ενίσχυση των επενδύσεων στο ανθρώπινο δυναμικό, κυρίως στην εκπαίδευση και την υγεία.

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι οι Αλβανοί εμφανίζονται ως οι περισσότερο ανήσυχοι πολίτες της περιοχής σχετικά με το κόστος των υπηρεσιών υγείας, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα «Security Meter» του Περιφερειακού Συμβουλίου Συνεργασίας, που διεξήχθη σε έξι χώρες των Βαλκανίων.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 24% των Αλβανών δηλώνουν έντονα προβληματισμένοι επειδή δεν έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τα έξοδα για βασική ιατρική περίθαλψη και φάρμακα.