Ο Πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, δήλωσε ότι η Αλβανία και η Κροατία έχουν αρχίσει να αποκτούν μια ανταγωνιστική στάση απέναντι στην Σερβία υπογράφοντας μνημόνιο συνεργασίας στον τομέα της άμυνας με το Κόσοβο.

Στις 18 Μαρτίου, το Κόσοβο, η Αλβανία και η Κροατία υπέγραψαν δήλωση στα Τίρανα για την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις στη Σερβία.

Ο Βούτσιτς ανέφερε στους δημοσιογράφους στις 19 Μαρτίου στις Βρυξέλλες ότι η κατάσταση είναι δύσκολη για τη Σερβία, αλλά η χώρα του έχει κατανοήσει το μήνυμα αυτής της πρωτοβουλίας. Τόνισε πως η Σερβία θα προστατεύσει την επικράτειά της, θα αποτρέψει τις αντίπαλες δυνάμεις και θα αμυνθεί με επιτυχία απέναντι σε οποιονδήποτε πιθανό επιτιθέμενο, ακόμα κι αν πρόκειται για έναν ιδιαίτερα ισχυρό αντίπαλο.

Μετά από συνάντησή του με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ο Βούτσιτς υπογράμμισε ότι το μνημόνιο αποτελεί παραβίαση της «υποπεριφερειακής συμφωνίας» και εξέφρασε την πεποίθηση ότι το ΝΑΤΟ δεν είχε ενημερωθεί σχετικά. Ανέφερε επίσης πως έθεσε το ζήτημα στη συνάντησή του με τον επικεφαλής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, χωρίς, ωστόσο, να αποκαλύψει ποια ήταν η αντίδραση του Ρούτε.

Ο Πρόεδρος της Σερβίας δήλωσε ότι ήταν καθήκον του να ενημερώσει τον Ρούτε, τους αξιωματούχους του ΝΑΤΟ και άλλους ενδιαφερόμενους ότι η συμφωνία αυτή συνιστά παραβίαση της λεγόμενης «υποπεριφερειακής συμφωνίας για τον έλεγχο των όπλων» που είχε υπογραφεί το 1996.

Πρόσθεσε, επίσης, ότι με τον Ρούτε συζήτησαν τη γενικότερη κατάσταση στο Κόσοβο, τις σχέσεις ανάμεσα στον Σερβικό Στρατό και την ειρηνευτική αποστολή του ΝΑΤΟ στο Κόσοβο (KFOR), καθώς και τις εξελίξεις στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.

Η δήλωση που υπέγραψαν οι υπουργοί Άμυνας της Κροατίας, της Αλβανίας και του Κοσόβου προβλέπει την ενίσχυση της τριμερούς συνεργασίας και υπογραμμίζει τη σημασία μιας κοινής αντίδρασης στις προκλήσεις ασφαλείας, στις υβριδικές απειλές και σε άλλους κινδύνους που μπορεί να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή.

Σύμφωνα με την Κροατική Ραδιοτηλεόραση, η συμφωνία περιλαμβάνει τη βελτίωση των αμυντικών ικανοτήτων και τη συνεργασία μεταξύ των αμυντικών βιομηχανιών, την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας μέσω εκπαίδευσης, κατάρτισης και ασκήσεων, την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών, καθώς και την πλήρη στήριξη της ευρωατλαντικής ενσωμάτωσης. Αφήνει, επίσης, ανοιχτό το ενδεχόμενο συμμετοχής και άλλων χωρών.

Η Σερβία συνεχίζει να αντιτίθεται στην ανεξαρτησία του Κοσόβου, καθώς το θεωρεί μέρος της επικράτειάς της, παρόλο που συμμετέχει σε διάλογο με την Πριστίνα υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο την πλήρη εξομάλυνση των σχέσεών τους.

Το 2023, οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμφωνία για την πορεία προς την εξομάλυνση, η οποία, μεταξύ άλλων, απαιτεί από τη Σερβία να μην εμποδίζει την ένταξη του Κοσόβου σε διεθνείς οργανισμούς.

Τα τελευταία χρόνια, οι εντάσεις μεταξύ των δύο κρατών έχουν αυξηθεί, με το Κόσοβο να κατηγορεί τη Σερβία ότι βρίσκεται πίσω από μια σειρά επιθέσεων στον βορρά της χώρας, όπου κυριαρχεί ο σερβικός πληθυσμός.

Η Πριστίνα κατηγορεί το Βελιγράδι ότι ευθύνεται για την ένοπλη επίθεση εναντίον της Αστυνομίας του Κοσόβου στο Μπάνισκα του Ζβέτσαν το 2023, κατά την οποία σκοτώθηκε ένας αστυνομικός, καθώς και για μια έκρηξη που σημειώθηκε σε κρίσιμο υδραγωγείο στο βόρειο Κόσοβο τον Νοέμβριο του 2024.