Η ανάπτυξη στον τομέα των ακινήτων επιβραδύνθηκε σημαντικά το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του INSTAT για το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν.

Οι συναλλαγές αγοραπωλησιών έφτασαν τα 36 δισ. λεκ, περίπου 360 εκατ. ευρώ, την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου. Παρόλο που αυτό αποτελεί νέο ρεκόρ ως προς την αξία, οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι οι χαμηλότεροι από τα μέσα του 2011, πριν η αγορά αρχίσει να αναπτύσσεται έντονα με διψήφιους ρυθμούς.

Τα στοιχεία της INSTAT δείχνουν ότι η δραστηριότητα στον τομέα των ακινήτων αυξήθηκε κατά 5,9% σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο του 2024. Ωστόσο, οι ρυθμοί ανάπτυξης έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ σε σύγκριση με το 2023, όταν κορυφώθηκαν στο 11,3%, το υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας.

Σε αντίθεση με την επιβράδυνση στη δραστηριότητα των ακινήτων, ο κατασκευαστικός τομέας συνέχισε την έντονη ανάπτυξή του, σημειώνοντας για πρώτη φορά τα τελευταία δύο χρόνια μια αναντιστοιχία μεταξύ ζήτησης και προσφοράς. Οι κατασκευές αυξήθηκαν κατά 14% τον Ιανουάριο-Μάρτιο 2024, από 9,8% το προηγούμενο έτος.

Παρότι η ζήτηση φαίνεται να μειώνεται, η προσφορά αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται. Στην τελευταία συνεδρίασή του, το Εθνικό Συμβούλιο Κτηματολογίου ενέκρινε την οικοδομική άδεια για κτίριο με 65 ορόφους υπέργεια και έξι υπόγεια επίπεδα. Στη λίστα του Συμβουλίου περιλαμβάνονται επίσης αρκετά έργα στην οδό «Dritan Hoxha» με 35 ορόφους, ή στην οδό «Teodor Keko» με ύψος 50 ορόφους. Τώρα φαίνεται ότι οι πύργοι κατασκευάζονται και εντός του δακτυλίου της πρωτεύουσας.

Οι κατασκευαστές έχουν επίσης παρατηρήσει σημάδια επιβράδυνσης στην αγορά όσον αφορά τις παραγγελίες. Σύμφωνα με την έρευνα επιχειρηματικής εμπιστοσύνης της Τράπεζας της Αλβανίας τον Ιούνιο, ο κατασκευαστικός κλάδος δεν είναι αισιόδοξος για τέταρτο συνεχόμενο μήνα. Ακόμη και τον Απρίλιο-Ιούνιο, το ισοζύγιο έχει γίνει αρνητικό, υποδεικνύοντας ότι η απαισιοδοξία υπερισχύει της αισιοδοξίας, με τις επιχειρήσεις να αναμένουν λιγότερες παραγγελίες.

Μεσιτικά γραφεία υποστηρίζουν ότι η αύξηση των τιμών των διαμερισμάτων έχει αρχίσει να επηρεάζει αρνητικά τη ζήτηση για ακίνητα με τιμή πώλησης άνω των 1.500 ευρώ/τ.μ. Από την άλλη, η αύξηση των τιμών στο κέντρο έχει μετατοπίσει τη ζήτηση στα περίχωρα, οδηγώντας την τιμή εκεί να αυξηθεί στα 1000-1200 ευρώ/τ.μ.

Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει τη ζήτηση είναι οι έρευνες του SPAK. Σύμφωνα με κτηματομεσίτες, οι αγοραστές με τακτικό εισόδημα διστάζουν να αγοράσουν κτίρια των οποίων οι κατασκευαστές μπορεί να ερευνώνται από το SPAK. Μια σειρά ερευνών του SPAK κατά πολιτικών και επιχειρηματικών προσώπων έχει επίσης αντίκτυπο στην αγορά ακινήτων.

Μια σημαντική πηγή για την αγορά ακινήτων παραμένουν οι αγορές από ξένους, κυρίως σε παραθαλάσσιες περιοχές. Τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Αλβανίας αποκαλύπτουν ότι το πρώτο τρίμηνο του 2024, οι εισερχόμενες ροές συναλλάγματος με τη μορφή Άμεσων Ξένων Επενδύσεων επικεντρώθηκαν κυρίως σε ακίνητα (23%), χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση (21%), υδρογονάνθρακες (13%), ενέργεια (5%) και επικοινωνία (5%). Οι ξένες επενδύσεις σε ακίνητα ανήλθαν σε περίπου 81 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο.

Το 2023, σύμφωνα με το INSTAT, οι συναλλαγές σε ακίνητα έφτασαν τα 137 δισ. λεκ ή περίπου 1,3 δισ. ευρώ, το υψηλότερο επίπεδο πωλήσεων που έχει καταγραφεί ποτέ. Η δραστηριότητα στον τομέα των ακινήτων αυξήθηκε ραγδαία το 2022 και το 2023, με ρυθμούς 11,2% και 11,3% αντίστοιχα, τα υψηλότερα από όλους τους άλλους τομείς.