Η Τουρκία αναδείχθηκε ως ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στην Αλβανία το περασμένο έτος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Αλβανίας, οι επενδύσεις των εταιρειών με τουρκικά κεφάλαια ανήλθαν το 2024 σε 257 εκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 44% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Το συνολικό απόθεμα των τουρκικών επενδύσεων στο τέλος του έτους έφτασε τα 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ, αυξημένο κατά 23% σε σχέση με το 2023.

Οι τουρκικές επιχειρήσεις έχουν σημαντικό ρόλο σε διάφορους τομείς της αλβανικής οικονομίας, όπως στον χρηματοπιστωτικό και ενεργειακό τομέα, στη βιομηχανία εξόρυξης και στις κατασκευές. Η αξία των ξένων επενδύσεων περιλαμβάνει όχι μόνο τις νέες εισροές κεφαλαίων αλλά και τα επανεπενδυμένα κέρδη των ήδη υφιστάμενων επιχειρήσεων, με αυτόν τον παράγοντα να αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη βαρύτητα στη δομή των άμεσων ξένων επενδύσεων τα τελευταία χρόνια.

Δεύτερη σε επενδύσεις στην Αλβανία για το 2024 ήταν η Ιταλία, με συνολική εισροή 200 εκατομμυρίων ευρώ. Οι ιταλικές επενδύσεις παρουσίασαν μικρή μείωση 1,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους και επικεντρώνονται κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών. Το απόθεμα των ιταλικών επενδύσεων στο τέλος του 2024 διαμορφώθηκε στα 1,68 δισεκατομμύρια ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 16% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Η αύξηση του συνολικού αποθέματος των επενδύσεων δεν οφείλεται αποκλειστικά στις νέες εισροές, οι οποίες παρουσίασαν μείωση, αλλά συνδέεται επίσης με τις διακυμάνσεις της συναλλαγματικής ισοτιμίας, τις αλλαγές στις τιμές και άλλους παράγοντες. Σύμφωνα με τις μεθόδους μέτρησης των ξένων επενδύσεων, οι νέες εισροές υπολογίζονται με βάση τη μέση συναλλαγματική ισοτιμία της εξεταζόμενης περιόδου, ενώ το συνολικό απόθεμα αποτιμάται με την ισοτιμία της τελευταίας ημέρας της περιόδου αυτής. Επιπλέον, η αποτίμηση των ξένων επενδύσεων αναθεωρείται περιοδικά, ώστε να αντικατοπτρίζει και τις μεταβολές στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων.

Μετά από πέντε συνεχόμενα έτη κατά τα οποία κατείχε την πρώτη θέση στις ξένες επενδύσεις στην Αλβανία, η Ολλανδία υποχώρησε το 2024 στην τρίτη θέση μεταξύ των ξένων επενδυτών. Οι ολλανδικές επενδύσεις μειώθηκαν στα 176 εκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας πτώση 41% σε σύγκριση με το 2023. Ωστόσο, το συνολικό απόθεμα των ολλανδικών επενδύσεων ανήλθε στα 2,54 δισεκατομμύρια ευρώ, αυξημένο κατά 14% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Μεταξύ των λίγων καθαρών ολλανδικών επενδύσεων στην Αλβανία περιλαμβάνεται η εταιρεία Shell, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στην εξόρυξη πετρελαίου στην περιοχή του Σπιράγκου. Το 2023, η εταιρεία αποφάσισε να διακόψει τις γεωτρήσεις στη χώρα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ενδέχεται να αποσυρθεί πλήρως από τις έρευνες πετρελαίου στην Αλβανία.

Πέρα από την παρουσία της Shell, οι υψηλές επενδυτικές αξίες που σχετίζονται με την Ολλανδία οφείλονται στο γεγονός ότι η χώρα αποτελεί μία από τις προτιμώμενες επιλογές στην Ευρώπη για την καταχώριση εταιρειών holding, που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο διεθνών επενδύσεων από επιχειρηματικούς ομίλους. Η Ολλανδία είναι επίσης δημοφιλής για την εγγραφή offshore εταιρειών, καθώς η τοπική νομοθεσία διασφαλίζει υψηλό βαθμό εμπιστευτικότητας όσον αφορά την ιδιοκτησία των μετοχών. Επιπλέον, προσφέρει ένα εκτεταμένο δίκτυο συμφωνιών αποφυγής διπλής φορολόγησης με διάφορες χώρες παγκοσμίως.

Τέταρτος μεγαλύτερος επενδυτής στην Αλβανία το 2024 ήταν η Αυστρία, με νέες επενδυτικές εισροές ύψους 119 εκατομμυρίων ευρώ, ποσό που παρέμεινε αμετάβλητο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Οι αυστριακές επενδύσεις εστιάζουν κυρίως στον ασφαλιστικό κλάδο, τον ενεργειακό τομέα και τον κλάδο της φιλοξενίας. Το απόθεμα των αυστριακών επενδύσεων στο τέλος του 2024 ανήλθε στα 875 εκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 15% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Σημαντική αύξηση σημείωσαν επίσης οι επενδύσεις από επιχειρήσεις του Κοσόβου, οι οποίες ανήλθαν στα 96 εκατομμύρια ευρώ, καταγράφοντας ετήσια αύξηση 32%. Το συνολικό απόθεμα των επενδύσεων από το Κόσοβο έφτασε τα 422 εκατομμύρια ευρώ, αυξημένο κατά 37% σε σχέση με το 2023.

Στις αρχές του τρέχοντος έτους, επιχειρήσεις από το Κόσοβο πραγματοποίησαν μία από τις μεγαλύτερες επενδύσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην Αλβανία. Συγκεκριμένα, η εταιρεία Viva Fresh Store, η οποία διαχειρίζεται το μεγαλύτερο δίκτυο λιανικής στο Κόσοβο, ανακοίνωσε την εξαγορά της Spar Albania, του δεύτερου μεγαλύτερου δικτύου λιανικών πωλήσεων στην Αλβανία.