Ενώ ακόμη είναι μεγάλο το χρονικό διάστημα έως τον Φθινόπωρο 2020 οπότε και προγραμματίζεται η διενέργεια της διαδικασίας Γενικής Απογραφής Πληθυσμού και Κατοικιών στην Αλβανία (Censi 2020), και έως τότε θα μεσολαβήσουν πολλά άλλα σημαντικά πολιτικά γεγονότα, εν τούτοις οι αρμόδιοι φορείς και ειδικά το Κρατικό Ινστιτούτο Στατιστικών, έχουν ξεκινήσει ήδη τις διαδικασίες.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο βέβαια ότι ο συγκεκριμένος φορέας, καθ’ ύλη αρμόδιος, παράλληλα με την ενεργοποίηση σχετικού ενημερωτικού παραθύρου στην επίσημη ιστοσελίδα του www.instat.gov.al – censi 2020), ανακοινώνει ότι έχει ήδη διενεργήσει συναντήσεις με εκπροσώπους των θρησκευτικών κοινοτήτων αλλά και των εθνικών και πολιτιστικών μειονοτήτων στη χώρα.

Η προηγούμενη διαδικασία απογραφής του 2011 ενώ επιχείρησε για πρώτη φορά μετά την πτώση του κομουνιστικού απολυταρχικού καθεστώτος να προσεγγίσει ζητήματα που αποτελούσαν ταμπού, όπως την παρουσία και τη γεωγραφία των μειονοτήτων, της θρησκευτική διαστρωμάτωση της κοινωνίας, τη γλώσσα προτίμησης των πολιτών κ.α., επειδή δεν εφαρμόστηκε με την απαιτούμενη προσοχή και φροντίδα, στην ουσία μετατράπηκε σε μπούμεραγκ. Αντί να ικανοποιήσει απαιτήσεις των μειονοτήτων, των θρησκευτικών κοινοτήτων αλλά και διεθνών φορέων, ειδικά του Συμβουλίου της Ευρώπης, απεναντίας δημιούργησαν επιπλέον παρεξηγήσεις και έντονη δυσαρέσκεια σ’ αυτές. Τούτο καθώς στην ουσία με το Νόμο περί Απογραφών, ποινικοποίησαν το δικαίωμα ελεύθερης δήλωσης και αυτοπροσδιορισμού και στην ουσία απλά επανέλαβαν τη χειραγώγηση που εφάρμοζε το αυταρχικό καθεστώς Χότζα με τα ληξιαρχεία. Η ΕΕΜ απείχε της Απογραφής και στην ουσία έθεσε υπό αμφισβήτηση τα αποτελέσματα που ανακοίνωσε η Στατιστική Αρχή. Επί το πλείστον η Ορθόδοξη Εκκλησία της οποίας τα ποσοστά από περίπου 27% που κατά προσέγγιση εκτιμούνται ανακοινώθηκαν μόλις στο 6.7% έχει εκφράσει την έντονη ανησυχία της για την σκοπιμότητα που κρύβει αυτή η χάλκευση των στοιχείων και δεν αναγνωρίζει την Απογραφή.

Τούτων δοθέντων και με βάση όσα περιέχει η σχετική επίσημη ενημέρωση απ’ το Κρατικό Ινστιτούτο Στατιστικών, φαίνεται να υπάρχει προσπάθεια βελτίωσης τόσο του νομικού πλαισίου όσο και του σχετικού ερωτηματολογίου συλλογής των πληροφοριών και στοιχείων που απαιτεί η διαδικασία. Να σημειωθεί ότι πλέον του 70% του κόστους διενέργειας της διαδικασίας χρηματοδοτεί η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς το συνολικό ποσό που απαιτείται ξεπερνά τα 15 εκ Ευρώ. Έτσι εάν δεν είναι παραπλανητικά και τροποποιηθούν την τελευταία στιγμή αυτά που έχουν αναρτηθεί δείχνουν να υιοθετούν σε σημαντικό βαθμό παρατηρήσεις των διεθνών οργανισμών, ειδικά του Συμβουλίου της Ευρώπης, που αντανακλούν στην ουσία και αξιώσεις των εκπροσώπων των μειονοτήτων σε ότι αφορά δίκαιη, διαφανή και πιστευτή διαδικασία απογραφής τους. Η ΕΕΜ δια της ΟΜΟΝΟΙΑΣ και της Ένωσης για Ανθρώπινα Δικαιώματα – ΚΕΑΔ έχει συμμετάσχει στις προπαρασκευαστικές συναντήσεις που έχουν διοργανωθεί επί του θέματος.

Με βάση τις αναρτήσεις φαίνεται να υπάρχει διάθεση βελτίωσης του ερωτηματολογίου. Έτσι στο σχετικό κεφάλαιο για την εθνική καταγωγή δεν περιορίζει όπως η προηγούμενη σε συγκεκριμένες μειονοτικές ομάδες ως υποδείξεις αλλά αφήνει ελεύθερα τον ερωτούμενο να προσδιορίσει με ακρίβεια την εθνική του καταγωγή. Το ίδιο ισχύει και σε ότι αφορά στην μητρική του γλώσσα ή γλώσσες που χρησιμοποιεί. Βέβαια πρόκειται για σχέδιο – ερωτηματολογίου που δεν αποκλείεται να είναι βολιδοσκοπεί αντιδράσεις και να θέλει να σταθμίσει πιέσεις οι οποίες συν το χρόνο θα προκύψουν απ’ τις ακραίες εθνικιστικές ομάδες, οργανώσεις και φονταμενταλιστικά κόμματα, πράγμα το οποίο αποτέλεσε το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της προηγούμενης.

Βελτιωμένη δείχνει και η διάθρωση του κεφαλαίου που αφορά στη συλλογή στοιχείων περί του θρησκεύματος ή της θρησκευτικής κοινότητας στην οποία ανήκουν οι πολίτες της χώρας.

Το σχέδιο Νόμου περί απογραφών που έχει αναρτηθεί χωρίς να είναι διευκρινισμένο από ποιον έχει καταρτιστεί εκτός απ’ τις γενικές διατάξεις που αφορούν στη διαχείριση και οργάνωση της διαδικασίας Απογραφής έχει προβλέψεις και σε ότι αφορά τις ευθύνες των πολιτών κατά τη συνέντευξη με τους υπαλλήλους συλλογής των στοιχείων και συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων. Ούτε το σχέδιο Νόμου περιέχει πρόβλεψη για τη δυνατότητα επίβλεψης της διαδικασίας και νόμιμης παρουσίας οργανώσεων των μειονοτήτων στη φάσεις τόσο της συλλογής όσο και επεξεργασίας των δεδομένων. Σε ότι αφορά το πρόστιμο για την ακρίβεια των δηλώσεων και την υποχρέωση του πολίτη να μετέχει στη συνέντευξη ναι μεν παραμένει αλλά το σχέδιο Νόμου απαλλάσσει για τα ερωτήματα ελεύθερης βούλησης, εμμέσως πλην σαφώς υπονοεί αυτά περί εθνικής καταγωγής, θρησκεύματος και μητρικής γλώσσας.

Ιδιαίτερης σημασίας για τα μέλη της ΕΕΜ αποτελούν και τα κεφάλαια εκείνα του ερωτηματολογίου που αφορούν στο χρόνο παρουσίας στην αλβανική επικράτεια των πολιτών, την πιο πρόσφατη απ’ την Απογραφή επίσκεψη κ.α. τα οποία τεχνικά ναι μεν ευσταθούν και παρουσιάζουν στατιστικό ενδιαφέρον, δεν αποκλείεται όμως να εμπεριέχουν και πολιτικές σκοπιμότητες.

πηγη:tachydromos.org