Ένα σκηνικό που θυμίζει δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Χιονισμένες και ατελείωτες βουνοκορφές, γάργαρα νερά και ερημωμένα χωριά συνθέτουν το σκηνικό στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Η περιοχή είναι ευρέως γνωστή, κυρίως στο πολιτικό και μιντιακό πεδίο για το εμπόριο ναρκωτικών, την δράση της αλβανικής μαφίας και την υπογεννητικότητα στην Ελλάδα.

Τα ελληνοαλβανικά σύνορα εκτείνονται σε μία τεράστια έκταση που ξεκινάει από τις ακτές του Ιονίου και φτάνει μέχρι τον Γράμμο. Τα επίσημα περάσματα στην Αλβανία βρίσκονται στην Θεσπρωτία, την Κακαβιά και την Καστοριά.

Το σύνορο με την Αλβανία χαράχτηκε το 1912-1913, ακριβώς δηλαδή μετά την ίδρυση της Αλβανίας και το τέλος των Βαλκανικών πολέμων. Η επιτροπή που ανέλαβε τον καθορισμό του συνόρου αποτελούνταν από έναν Έλληνα, έναν Αλβανό και έναν διεθνή παρατηρητή.

Το σύνορο καθορίστηκε με βάση το σημείο που χωρίζουν τα νερά της βροχής. Απίστευτο, κι όμως αληθινό! Το ασαφές κριτήριο αναδεικνύει την διαφθορά της μικτής επιτροπής και την βιασύνη καθορισμού του συνόρου.

Πολλά έχουν ειπωθεί και για τις τσιμεντένιες πυραμίδες κατά μήκος του συνόρου. Πρόκειται για τσιμεντένιες πυραμίδες ύψους περίπου δύο μέτρων ή και λιγότερο. Οι πυραμίδες αυτές οριοθετούν το σύνορο και διαχωρίζουν το ελληνικό από το αλβανικό έδαφος.

Κατά μήκος των ελληνοαλβανικών συνόρων υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 80 τέτοιες πυραμίδες.

Οι πυραμίδες αυτές δεν συντηρούνται επαρκώς με αποτέλεσμα πολλές να έχουν φθαρεί ή να έχουν μετατοπιστεί λόγω των καιρικών συνθηκών.

Ζώντας στα σύνορα

Το Πωγώνι είναι μία ιστορική περιοχή της Ηπείρου που αποτελείται από μεγάλο αριθμό χωριών, πολλά από τα οποία βρίσκονται στην Αλβανία. Για μερικά χρόνια, η περιοχή άρχισε να ενσωματώνεται στον τουριστικό χάρτη της Ελλάδας.

Τα τελευταία χρόνια, όμως, η περιοχή φιγουράρει στα δελτία ειδήσεων λόγω της υψηλής εγκληματικότητας. Είναι γεγονός ότι συμμορίες με έδρα την Αλβανία περνούν τα ανύπαρκτα σύνορα και κυριολεκτικά “ρημάζουν” την περιοχή.

Το να ζεις στα σύνορα δεν είναι εύκολο. Είμαστε απομονωμένοι από όλους και από όλα. Το κράτος μας έχει αφήσει στο έλεος των εγκληματιών. Και κανείς δεν μιλάει γι΄αυτό.

Πολλοί κάτοικοι μάλιστα έχουν αρχίσει να παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους εξοπλίζοντας τους εαυτούς τους και οχυρώνοντας τα σπίτια τους.

Ζούμε με τον τρόμο. Δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει. Τώρα εμείς παίρνουμε τον νόμο στα χέρια μας.

Εξίσου αποκαρδιωτική είναι η εικόνα στα χωριά της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Σχεδόν όλα τα χωριά έχουν ερημώσει. Μόνο ορισμένοι ηλικιωμένοι ζουν πλέον στα χωριά. Υπολογίζεται ότι σε μερικά χρόνια, τα χωριά αυτά θα έχουν σβήσει οριστικά από τον χάρτη.

Σκοτεινοί δρόμοι, στύλοι της ΔΕΗ που τοποθετήθηκαν την δεκαετία του 1950 και κλειδωμένες εκκλησίες συνθέτουν το σκηνικό στα ελληνικά χωριά της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Δυστυχώς ή ευτυχώς, το σκηνικό θυμίζει ταινία τρόμου και αυτήν την φορά πρωταγωνιστές είναι οι ίδιοι οι κάτοικοι.

Η παραπάνω κατάσταση επιβεβαιώνεται και από την αλβανική πλευρά των συνόρων.

Αμέσως μετά τον έλεγχο διαβατηρίων στο τελωνείο της Κακαβιάς, η εικόνα συμπληρώνει την εικόνα της ελληνικής μεθορίου. Εγκαταλελειμμένα και καμμένα αυτοκίνητα και αραιή παρουσία της αστυνομίας συνθέτουν το σκηνικό.

Οι ιστορίες που ακούμε επιβεβαιώνουν τις αρχικές υποψίες μας. Ιστορίες για εμπόριο ναρκωτικών και όπλων δίνουν την εικόνα του διασυνοριακού εγκλήματος. Η διαφθορά της αστυνομίας είναι παραπάνω από εμφανής. Με μόλις 100 ευρώ, ο οποιοσδήποτε μπορεί να εισάγει παράνομες ουσίες και προϊόντα στην Ελλάδα.

Φεύγω από τα ελληνοαλβανικά σύνορα με πολλές σκέψεις και εικόνες. Τα σύνορα είναι ένας μικρόκοσμος που σου αλλάζει την αντίληψη για την καθημερινή σου ζωή.