Στις δηλώσεις στους διπλωματικούς συντάκτες ο κ. Κοτζιας τόνισε πως οι ελληνοαλβανικές σχέσεις βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο και ότι δυο χώρες πρέπει να λύσουν τα προβλήματα που υπάρχουν ώστε να ανοίξει ο δρόμος της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την Αλβανία.

Ο κ. Κοτζιάς δήλωσε ότι:

Στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου θα έχουμε μια πολυμερή συνάντηση με την ηγεσία του Υπουργείου Εξωτερικών της Αλβανίας, ειδικούς κι εμπειρογνώμονες. Στόχος μας είναι να συζητήσουμε όλα τα εκκρεμή θέματα που προέρχονται, είτε από την Ιστορία -έχει γίνει πια διεθνώς φημισμένη η φράση μου «η ιστορία ως σχολείο και όχι ως φυλακή»- ή από σημερινά ζητήματα που έχουν προκύψει.

Η δική μας διάθεση είναι να τα λύσουμε. Θέλουμε να τα λύσουμε γιατί δε θέλουμε να τα βρούμε μπροστά μας στη διαδικασία ένταξης της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχω εξηγήσει ότι αν αυτά δε λυθούν, στις διαπραγματεύσεις θα υπάρξουν δυσκολίες.

Η λύση αυτών των προβλημάτων αλλού είναι εύκολη, αλλού είναι δύσκολη. Αλλού μπορεί να γίνει άμεσα, αλλού είναι χρονοβόρα. Η συμφωνία είναι όμως να τεθούν σ’ ένα πακέτο. Δηλαδή μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι εδώ έχουμε βρει μια λύση α’, μια λύση β’.

Έχουμε εδώ και αρκετό καιρό μια συντονιστική ομάδα στην οποία μπαίνουν όλα αυτά τα θέματα, υπό τον Γενικό Γραμματέα από ελληνικής πλευράς και την Υφυπουργό Εξωτερικών από την Αλβανία. Αυτή η συντονιστική ομάδα έχει τέσσερεις ομάδες και μια ad hoc Πέμπτη, όπου συζητάνε τα πιο δύσκολα θέματα. Θα εργάζονται όλοι μαζί, ώστε να προσπαθήσουμε να λύσουμε το μεγαλύτερο τμήμα των θεμάτων. Αν λυθούν, θα μπορέσουμε να έχουμε κι άλλου είδους συναντήσεις. Εμείς θέλουμε να λυθούν τα θέματα.

Το δεύτερο ζήτημα αφορά τη βόρεια αγαπητή μου γείτονα, όπως τη λέω, την πΓΔΜ. Όπως ξέρετε, εδώ και δυο χρόνια προωθούμε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δυο πλευρές.

Θέλω να σας θυμίσω ότι αυτά τα μέτρα όταν τα ανήγγειλα για πρώτη φορά, αντιμετώπισαν, τόσο διεθνώς, όσο και στα Σκόπια, πολύ ισχυρές αντιστάσεις και καχυποψίες. Σήμερα, τα ευρωπαϊκά έγγραφα δε γράφουν καν ποιου ήταν η πρόταση, δείγμα ότι είναι πια γενικά αποδεκτά και δεν μας πειράζει η μητρότητα ή πατρότητά τους.

Ετοιμάζουμε μια σειρά νέων τέτοιων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Ανακατασκευάσαμε την παλιά σιδηροδρομική γραμμή ανάμεσα στο Μοναστήρι και στη Φλώρινα, η οποία από την πλευρά μας είναι έτοιμη και στο μεγαλύτερο βαθμό από την πλευρά τους, αν και δημιουργήθηκε ένα πρόβλημα χρηματοδότησης με τη βουλγαρική εταιρεία που είχε αναλάβει το έργο.

Είμαστε στις διαδικασίες έγκρισης καθαρισμού του αγωγού πετρελαίου που πήγαινε από Θεσσαλονίκη προς Σκόπια, αλλά και δημιουργίας -που είναι πιο σημαντικό- ενός αγωγού για το φυσικό αέριο. Έχουμε κάνει συνεργασίες ανάμεσα σε τρία Πανεπιστήμια εκατέρωθεν. Υπάρχει καλύτερη συνεργασία στα σύνορα και ελπίζω να προωθήσουμε και άλλα μέτρα.

Αυτό που τώρα προωθούμε, με μεγάλη και προσωπική μου φροντίδα, είναι ότι θέλουμε να ανοίξουμε τις Πρέσπες. Υπήρχαν ορισμένα νομικά ζητήματα, πιστεύω ότι βρήκαμε μια νομική λύση για μια συνεργασία Αλβανίας, πΓΔΜ και ημών.

Αν τα καταφέρουμε, που ελπίζω να τα καταφέρουμε, θα υπάρξει και μια εκδήλωση συνυπογραφής της συμφωνίας, μια καλή πολιτιστική εκδήλωση -το αναφέρω αυθόρμητα, όχι ως γεγονός- με πνευστά από τις τρεις χώρες. Αυτή η συνεργασία θα βοηθήσει σημαντικά στην ανάπτυξη του πολιτισμού, του τουρισμού και της οικονομίας της περιοχής. Μπορούμε επίσης να λάβουμε χρηματοδότηση μέσω της ευρωπαϊκής πολιτικής Interreg για την περιοχή.

Αναφέρω παραδείγματα ανάπτυξης πολιτικών που είναι προς όφελος των πολιτών μας, προς βελτίωση του κλίματος ανάμεσα στις κοινωνίες και προς όφελος της οικονομίας της περιοχής. Βέβαια, το κυριότερο ζήτημα που έχουμε μπροστά μας με τη βόρεια γείτονα αφορά τον αλυτρωτισμό και το ονοματολογικό.

Σχολικά Βιβλία

Έχουμε μια επιτροπή για τα σχολικά βιβλία με την Αλβανία. Έχουμε λύσει τα ζητήματα με τα σχολικά βιβλία των δέκα από τις δώδεκα τάξεις, αλλά οι δύο που απομένουν είναι και οι πιο δύσκολες, ειδικά όσον αφορά τα μαθήματα Γεωγραφίας και Ιστορίας. Ελπίζω να τελειώσουμε μέχρι του χρόνου το καλοκαίρι. Θα κάνουμε και μια τέτοια επιτροπή ελπίζω με τους βόρειους γείτονές μας, την πΓΔΜ, εκατέρωθεν. Εμείς δεν έχουμε καμία αντίρρηση να κοιτάξουν κι εκείνοι τα δικά μας βιβλία και αν έχουμε κάτι στραβό δεν έχω καμία αντίρρηση να διορθωθεί.

Αλλά το κύριο πρόβλημα είναι ο δικός τους αλυτρωτισμός. Θα έλεγα ότι στις σχέσεις μας υπάρχουν δυο προβλήματα. Το ένα είναι ο αλυτρωτισμός και το δεύτερο είναι η αίσθησή τους ότι δε θέλουμε να υπάρχουν, εξ ου και το γνωστό πείραγμα που τους λέω -τώρα δε θέλουν να το πολυακούν- ότι η χώρα αυτή είναι “gift of the gods, but they have a wrong godfather”. Δηλαδή θέλω να πω, ότι η διαφορά επί του ονόματος, δεν συνεπάγεται ότι η Ελλάδα δεν θέλει την ύπαρξη αυτού του κράτους ή ότι εξυφαίνει σχέδια αποδιοργάνωσης και διάλυσης αυτού του κράτους.

Κάθε άλλο. Κατά τη γνώμη μου, είναι καλό που υπάρχει. Είναι μια χώρα που, αν λύσουμε τα προβλήματά μας, είναι πολύ συνδεδεμένη με τον κοινωνικό μας χώρο, ιδιαίτερα της Βορείου Ελλάδος και θα έχουμε πολύ γρήγορη ανάπτυξη σχέσεων.

Θέλω να σας θυμίσω, ότι αν δεν κάνω λάθος, η χώρα μας είναι ο πρώτος επενδυτής στην Αλβανία και τρίτος πια -ήταν δεύτερος- στην πΓΔΜ. Κατά συνέπεια, είναι χώρες με τις οποίες έχουμε αμοιβαία ωφέλιμες σχέσεις που πρέπει να τις αναπτύξουμε περαιτέρω.

Το τελευταίο μέτρο οικοδόμησης της εμπιστοσύνης είναι η αξιοποίηση της νέας σχολής της Πυροσβεστικής στην Πτολεμαΐδα. Ξέρετε ότι η Αλβανία και η πΓΔΜ δε διαθέτουν σχολές εκπαίδευσης Αξιωματικών Πυροσβεστικής και έχουμε θέσει τις δικές μας στη διάθεσή τους. Είδατε ότι το καλοκαίρι υπήρξε, χάρις και στον κ. Τόσκα, μια άψογη συνεργασία για την κατάσβεση των πυρκαϊών.

Οι φωτιές δε γνωρίζουν γεωγραφικά σύνορα. Δεν υπάρχει καμία φωτιά που μόλις φτάσει στα σύνορά μας λέει «όχι, δεν έχω διαβατήριο, γυρίζω πίσω». Άρα, χρειάζεται υψηλή συνεργασία και σε αυτά τα θέματα.