Στην Αλβανία, τα πολιτικά κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές της 11ης Μαΐου για 140 έδρες στο κοινοβούλιο ολοκλήρωσαν, εν μέσω συζητήσεων και αντιπαραθέσεων, τις λίστες των υποψηφίων τους. Οι Σοσιαλιστές επιδιώκουν να ανανεώσουν σημαντικά την κοινοβουλευτική τους ομάδα, ενώ ο ευρύς αντιπολιτευτικός συνασπισμός υπό την ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος διατήρησε τον πυρήνα της ομάδας του, προσφέροντας ασφαλείς θέσεις και στους βασικούς συμμάχους. Πολιτικοί αναλυτές εκφράζουν ανησυχίες για την κυρίαρχη επιρροή των ηγετών των κομμάτων στη διαδικασία αυτή.

Συνολικά, 11 εκλογικοί σχηματισμοί, κόμματα και συνασπισμοί, υπέβαλαν τις λίστες των υποψηφίων τους στην Κεντρική Εκλογική Επιτροπή πριν από τη λήξη της προθεσμίας. Η βασική πολιτική αναμέτρηση παραμένει μεταξύ του Σοσιαλιστικού Κόμματος, που επιδιώκει τέταρτη θητεία μετά από 12 χρόνια στην εξουσία, και της αντιπολίτευσης υπό το Δημοκρατικό Κόμμα, όπου ο Σαλί Μπερίσα συγκρότησε έναν ευρύ συνασπισμό, προσπαθώντας να περιορίσει τον κατακερματισμό της δεξιάς.

Το Αλβανικό Σώμα του Ελσίνκι, σχολιάζοντας τη διαδικασία σύνταξης των λιστών, διαπίστωσε μείωση του εσωτερικού δημοκρατικού επιπέδου στα κόμματα. Σύμφωνα με τη διευθύντριά του, Ερίδα Σκεντάι, η επιλογή των υποψηφίων έγινε με αυταρχικές μεθόδους, παρά τις δημόσιες δηλώσεις περί εσωκομματικών εκλογών και διαγωνισμών. Επιπλέον, υπήρξε έλλειψη διαφάνειας στη διαδικασία επιλογής, ενώ οι υποψήφιοι που είχαν συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους από τα μέλη των κομμάτων αποσύρθηκαν.

Στη λίστα του Σοσιαλιστικού Κόμματος παρατηρείται προσπάθεια ανανέωσης κατά 50% της κοινοβουλευτικής ομάδας. Μόνο 16 βουλευτές (21%) περιλαμβάνονται στις κλειστές ή ασφαλείς λίστες, ενώ πάνω από το 30% αποκλείστηκε εντελώς. Περίπου 45% τοποθετήθηκε σε ανοιχτές λίστες, όπου πολλοί υποψήφιοι κινδυνεύουν να μην εκλεγούν λόγω του έντονου ανταγωνισμού. Στην περιφέρεια των Τιράνων, από τις ανοιχτές λίστες, στις οποίες αναμένεται να εκλεγούν έξι υποψήφιοι, συμμετέχουν 37 άτομα, εκ των οποίων 16 είναι υπουργοί ή εν ενεργεία βουλευτές.

Από την άλλη, το Δημοκρατικό Κόμμα, σε έναν ευρύ συνασπισμό, διατήρησε τον πυρήνα της κοινοβουλευτικής του ομάδας και προσέφερε ασφαλείς θέσεις και σε συμμάχους του. Στην κλειστή λίστα των Τιράνων, το ένα τρίτο των θέσεων παραχωρήθηκε σε συμμαχικά κόμματα. Συνολικά, 16 εν ενεργεία βουλευτές (περίπου 30% της κοινοβουλευτικής ομάδας) περιλαμβάνονται στις ασφαλείς λίστες, ενώ οκτώ ακόμη σε ανοιχτές λίστες.

Οι εσωτερικές διαμάχες στο Δημοκρατικό Κόμμα διαμόρφωσαν νέα πολιτικά σχήματα που θα συμμετάσχουν ανεξάρτητα στις εκλογές. Σύμφωνα με τον πολιτικό αναλυτή Αφρίμ Κρασνίκι, το Σοσιαλιστικό Κόμμα διαμόρφωσε μια κοινοβουλευτική ομάδα με στελέχη από τη δημόσια διοίκηση, δίνοντας μάχη για τις θέσεις οι καριερίστες πολιτικοί. Αντίθετα, το Δημοκρατικό Κόμμα έδωσε προτεραιότητα στη διασφάλιση εδρών για το στενό κύκλο του Μπερίσα και έμπιστους των κομματικών ηγετών.

Οι λίστες του Δημοκρατικού Κόμματος επηρεάστηκαν επίσης από το αποτέλεσμα των εσωκομματικών προκριματικών, όπου η βάση είχε λόγο για την επιλογή υποψηφίων. Ωστόσο, ορισμένοι υποψήφιοι που συγκέντρωσαν υψηλές ψήφους, όπως οι Ιλίρ Αλιμεχμέτι και Τζορίδα Ταμπάκου στα Τίρανα ή ο Ντάσνορ Σούλα στο Ελμπασάν, δεν συμπεριλήφθηκαν στις κλειστές λίστες. Σύμφωνα με τον πολιτολόγο Ιλίρ Καλεμάι, οι προκριματικές αυτές έγιναν βιαστικά, χωρίς πολιτικό διάλογο, αποτελώντας περισσότερο μια διαδικασία τυπικής επιλογής παρά ουσιαστική δημοκρατική διαδικασία.

Ο Έντι Ράμα και ο αρχηγός της αντιπολίτευσης Σαλί Μπερίσα υπερασπίστηκαν τις επιλογές των κομματικών τους λιστών, τονίζοντας ότι οι υποψήφιοι επελέγησαν προσεκτικά και είναι αντιπροσωπευτικοί και ποιοτικοί. Παρ' όλα αυτά, οι πολιτικοί αναλυτές εκφράζουν ανησυχίες για την υπερβολική έμφαση στις λίστες υποψηφίων, αντί για τον προγραμματικό διάλογο.

Όπως επισημαίνει ο Καλεμάι, το Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν έχει συγκεκριμένο πρόγραμμα, πέρα από τη δέσμευση για ευρωπαϊκή ένταξη, ενώ το Δημοκρατικό Κόμμα έχει παρουσιάσει προτάσεις για τη γεωργία, την εκπαίδευση και την υγεία. Ωστόσο, η δημόσια συζήτηση εστιάζει περισσότερο στις λίστες υποψηφίων παρά στα προγράμματα των κομμάτων.

Καθώς πλησιάζει η προεκλογική εκστρατεία, οι πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι η έμφαση θα πρέπει να δοθεί στις προγραμματικές θέσεις των κομμάτων και στην επιρροή τους στις επιλογές των ψηφοφόρων.