Η Ελλάδα είναι μια χώρα με πλούσια ιστορία και εντυπωσιακά τοπία, στα οποία περιλαμβάνονται και μεγάλα ηφαίστεια που έχουν διαμορφώσει τη μορφολογία της εδώ και χιλιάδες χρόνια. Πολλά από αυτά βρίσκονται κοντά σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, προσελκύοντας χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Ωστόσο, λίγοι γνωρίζουν ότι δίπλα στις πανέμορφες παραλίες και τα γραφικά νησιά, κρύβονται «κοιμισμένοι γίγαντες».

Το ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου

Η ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Ελλάδα συγκεντρώνεται στο Ελληνικό Ηφαιστειακό Τόξο, μια αλυσίδα ηφαιστείων μήκους 500 χιλιομέτρων, η οποία εκτείνεται από την Πελοπόννησο έως τα Δωδεκάνησα. Το τόξο αυτό δημιουργήθηκε από την καταβύθιση της αφρικανικής τεκτονικής πλάκας κάτω από την ευρασιατική. Στην περιοχή υπάρχουν τόσο ενεργά όσο και ανενεργά ηφαίστεια, με πέντε από αυτά να θεωρούνται ενεργά μέχρι σήμερα.

Ποια ηφαίστεια είναι ενεργά στην Ελλάδα;

Ο αριθμός των ενεργών ηφαιστείων στην Ελλάδα εξαρτάται από τον επιστημονικό ορισμό του όρου «ενεργό ηφαίστειο». Ωστόσο, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Ηφαιστειολογίας του Ινστιτούτου Smithsonian, τα πέντε ενεργά ηφαίστεια της χώρας είναι:

• Το ηφαίστειο της Σαντορίνης (Νέα Καμένη και Κολούμπο)
• Το ηφαίστειο της Νισύρου
• Το ηφαίστειο των Μεθάνων
• Το ηφαίστειο της Μήλου
• Το ηφαίστειο στο νησί Γυαλί

Σαντορίνη: Το πιο γνωστό ηφαίστειο της Ελλάδας

Το ηφαίστειο της Σαντορίνης είναι το πιο διάσημο της χώρας. Η καλντέρα του σχηματίστηκε από μια τεράστια έκρηξη περίπου το 1600 π.Χ., η οποία όχι μόνο άλλαξε τη γεωμορφολογία του νησιού, αλλά συνέβαλε και στην παρακμή του Μινωικού πολιτισμού στην Κρήτη. Σήμερα, οι επισκέπτες μπορούν να εξερευνήσουν τη Νέα Καμένη, το ηφαιστειογενές νησί στη μέση της καλντέρας, όπου βρίσκεται ένας ενεργός θόλος λάβας.

Νίσυρος: Ένα από τα νεότερα ενεργά ηφαίστεια της Ευρώπης

Η Νίσυρος είναι ένα μικρό νησί που φιλοξενεί ένα από τα νεότερα ενεργά ηφαίστεια της Ευρώπης. Ο κρατήρας «Στέφανος» είναι εντυπωσιακός, με κίτρινες αποθέσεις θείου και λασποπίδακες που βράζουν. Η τελευταία έκρηξη του ηφαιστείου σημειώθηκε το 1888, αλλά η υπόγεια γεωθερμική δραστηριότητα συνεχίζει να διαμορφώνει το τοπίο.

Μήλος: Η ηφαιστειακή γη των χρωμάτων

Η Μήλος είναι γνωστή για τα μοναδικά τοπία της, αποτέλεσμα της ηφαιστειακής της δραστηριότητας. Το ηφαίστειο της Μήλου θεωρείται ανενεργό, με την τελευταία του έκρηξη να έχει σημειωθεί το 140 μ.Χ. Παρόλα αυτά, το ηφαιστειακό της παρελθόν έχει χαρίσει στο νησί θερμές πηγές, εντυπωσιακά πετρώματα και πολύτιμα ορυκτά.

Μέθανα: Ένα ηφαιστειακό σύμπλεγμα με 30 κρατήρες

Στον Σαρωνικό κόλπο, κοντά στην Αθήνα, βρίσκεται η χερσόνησος των Μεθάνων, όπου υπάρχουν πάνω από 30 ηφαιστειακοί κρατήρες. Η τελευταία ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή καταγράφηκε το 258 π.Χ. Οι επισκέπτες μπορούν να περπατήσουν στα παλιά ηφαιστειακά μονοπάτια και να δουν από κοντά τα απομεινάρια της ηφαιστειακής δραστηριότητας.

Γυαλί: Το ηφαιστειακό νησί δίπλα στη Νίσυρο

Το Γυαλί είναι ένα μικρό ηφαιστειακό νησί κοντά στη Νίσυρο, γνωστό για την αφθονία ελαφρόπετρας και οψιδιανού. Αν και δεν είναι σήμερα ενεργό, αποτελεί ένα εντυπωσιακό παράδειγμα της φυσικής ομορφιάς που μπορούν να δημιουργήσουν τα αρχαία ηφαίστεια.

Εκτός από τα πέντε αναγνωρισμένα ενεργά ηφαίστεια, στην Ελλάδα υπάρχουν και πολλά ηφαίστεια που θεωρούνται ανενεργά ή σβησμένα. Μερικά από αυτά βρίσκονται στην Αίγινα, στην Κω, στον Έβρο, στην Πέλλα, στη Θήβα και στον Σουσάκι της Κορίνθου.

Λόγω των διαφορετικών επιστημονικών προσεγγίσεων και των νέων ανακαλύψεων, δεν υπάρχει ακριβής αριθμός ηφαιστείων στην Ελλάδα. Ωστόσο, το Νότιο Αιγαίο παραμένει μια από τις πιο ηφαιστειογενείς περιοχές της Ευρώπης, με συνεχιζόμενη γεωλογική δραστηριότητα που συνεχίζει να διαμορφώνει το ελληνικό τοπίο.