Ο εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Κοσσυφοπέδιο, Riho Terras, ετοίμασε το ετήσιο προσχέδιο έκθεσης για την κατάσταση στη χώρα και την πρόοδό της προς την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το προσχέδιο θα παρουσιαστεί στις 20 Φεβρουαρίου σε συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου.

Η έκθεση αναγνωρίζει τη δέσμευση του Κοσσυφοπεδίου για ένταξη στην ΕΕ και τονίζει ότι το μέλλον του είναι στην Ευρώπη. Επισημαίνεται ότι η απομάκρυνση της χώρας από τη «γκρίζα ζώνη» είναι προς όφελος τόσο του Κοσσυφοπεδίου όσο και της ΕΕ.

Επίσης, το προσχέδιο στηρίζει την αίτηση του Κοσσυφοπεδίου για ένταξη στην ΕΕ και καλεί τα κράτη-μέλη που δεν το έχουν αναγνωρίσει να το πράξουν χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις.

Το κείμενο, που συντάχθηκε μετά από διαβουλεύσεις με εταίρους και λαμβάνοντας υπόψη τα ευρήματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναγνωρίζει τη σημαντική πρόοδο στους τομείς της δικαιοσύνης, της ασφάλειας, των ελευθεριών, της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος και της λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς. Ωστόσο, εκφράζει ανησυχία για τη βραδεία πρόοδο στο κράτος δικαίου.

Ζητείται, επίσης, η άμεση άρση των κυρώσεων που επέβαλε η ΕΕ στο Κοσσυφοπέδιο τον Ιούνιο του 2023, λόγω της έντασης στα βόρεια της χώρας, όπου κυριαρχεί ο σερβικός πληθυσμός. Οι κυρώσεις αυτές περιλαμβάνουν το πάγωμα ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων και την αναστολή συναντήσεων υψηλού επιπέδου με Κοσοβάρους αξιωματούχους.

«Καλούμε την ΕΕ να άρει αμέσως τις κυρώσεις κατά του Κοσσυφοπεδίου, καθώς πλέον δεν έχουν λόγο ύπαρξης και έρχονται σε αντίθεση με τη δέσμευση της χώρας στις ευρωπαϊκές αξίες και την ευθυγράμμισή της με την πολιτική της ΕΕ», αναφέρεται στο κείμενο.

Το Ευρωκοινοβούλιο υποστηρίζει επίσης το αίτημα του Κοσσυφοπεδίου για ένταξη στο Συμβούλιο της Ευρώπης και την πρόθεσή του να συμμετάσχει στο Πρόγραμμα Συνεργασίας για την Ειρήνη του ΝΑΤΟ.

Στην έκθεση εκφράζεται ανησυχία για τη διαφθορά στη χώρα, με έμφαση όχι μόνο στις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις αλλά και στην ανάγκη για ορατά αποτελέσματα σε έρευνες και καταδίκες.

Ιδιαίτερη ανησυχία εκφράζεται και για τις συστημικές αδυναμίες του δικαστικού συστήματος, ειδικά σε ό,τι αφορά την ανεξαρτησία του και τη διάκριση των εξουσιών.

«Επαναλαμβάνουμε την ανησυχία μας για τις καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης και για τις κυβερνητικές παρεμβάσεις σε δικαστικές αποφάσεις», σημειώνεται στο προσχέδιο.

Η έκθεση αναφέρεται, επίσης, στην κατάσταση ασφαλείας στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο, με ιδιαίτερη έμφαση στις επιθέσεις στο χωριό Banjskë τον Σεπτέμβριο του 2023 και στην υδάτινη οδό Ibër-Lepenc τον Νοέμβριο του 2024.

Ζητείται η προσαγωγή των υπευθύνων ενώπιον της δικαιοσύνης και εκφράζεται λύπη που η Σερβία δεν έχει ακόμα οδηγήσει στη δικαιοσύνη τους δράστες της τρομοκρατικής επίθεσης στο Banjskë, συμπεριλαμβανομένου του πρώην αντιπροέδρου της Σερβικής Λίστας, Milan Radoičić.

Όσον αφορά τα μέσα ενημέρωσης, η έκθεση αναγνωρίζει ένα πολυφωνικό περιβάλλον και τονίζει τη σημασία της διατήρησης της ανεξαρτησίας της Ρυθμιστικής Αρχής ΜΜΕ. Ζητείται μεγαλύτερη διαφάνεια για την ιδιοκτησία και τη χρηματοδότησή τους, ενώ εκφράζεται σοβαρή ανησυχία για τις επιθέσεις σε δημοσιογράφους.

Η έκθεση υποστηρίζει επίσης τη συνέχιση του διαλόγου για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας και χαιρετίζει τον διορισμό του Peter Sorensen ως ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ για το θέμα αυτό.

Μετά την παρουσίαση του προσχεδίου στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι ευρωβουλευτές θα μπορούν να καταθέσουν τροπολογίες. Στη συνέχεια, το κείμενο θα τεθεί σε ψηφοφορία στην Επιτροπή και, αργότερα, θα εγκριθεί ως ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.