Η ευάλωτη απασχόληση είναι ένας όρος που χρησιμοποιεί η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO) για να περιγράψει εργαζομένους που δουλεύουν αδήλωτα, σε ακατάλληλες συνθήκες και με χαμηλές αμοιβές.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Κατάρτισης (ETF), το 2023 περίπου το 47% των εργαζομένων στην Αλβανία βρισκόταν σε επισφαλείς θέσεις εργασίας, αντιμετωπίζοντας σοβαρά προβλήματα, όπως η έλλειψη ασφάλισης και οι χαμηλοί μισθοί.

Οι ευάλωτοι εργαζόμενοι είναι κυρίως όσοι εργάζονται χωρίς αμοιβή στις οικογενειακές επιχειρήσεις ή είναι αυτοαπασχολούμενοι, των οποίων το εισόδημα εξαρτάται άμεσα από τα έσοδα της επιχείρησής τους. Η Αλβανία καταγράφει υψηλά ποσοστά ευάλωτης απασχόλησης, καθώς οι τοπικές στατιστικές περιλαμβάνουν ως απασχολούμενους και τους αγρότες που παράγουν μόνο για ιδία κατανάλωση.

Το ETF εκτιμά ότι το 2021 η αδήλωτη οικονομία αντιστοιχούσε στο 37% του συνόλου. Παρά τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, όπως η αύξηση των μισθών και η ενίσχυση της απασχόλησης, η παράνομη εργασία παραμένει σημαντικό εμπόδιο στην αγορά εργασίας της χώρας. Μελέτη της ILO το 2020 έδειξε ότι το 56,7% των εργαζομένων απασχολούνταν αδήλωτα.

Το ποσοστό των εργαζομένων σε επισφαλείς θέσεις αυξήθηκε από 48,2% το 2021 σε 49% το 2022, αλλά μειώθηκε σε 46,8% το 2023. Ωστόσο, η ευάλωτη απασχόληση παραμένει ανησυχητική, καθώς σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι δεν έχουν σταθερή εργασία και κοινωνική ασφάλιση.

Το ETF επισημαίνει ότι, αν και η συνολική απασχόληση αυξάνεται, δεν συνοδεύεται από ανάλογη αύξηση των ασφαλισμένων εργαζομένων, γεγονός που δείχνει διεύρυνση της αδήλωτης εργασίας, όπως έχει καταγράψει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Παρά τις θετικές τάσεις στην αγορά εργασίας, η Αλβανία αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, όπως η έλλειψη ποιοτικών θέσεων εργασίας, η υψηλή ανεργία των νέων και η αδράνεια μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Σύμφωνα με το ETF, αυτά τα προβλήματα ασκούν πίεση στα κοινωνικά συστήματα υποστήριξης και πρόνοιας.

Λόγω του υψηλού ποσοστού ευάλωτης απασχόλησης, το 2023 περίπου το 43% του πληθυσμού βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχειας. Παρόλο που η οικονομία της Αλβανίας αναπτύσσεται με ρυθμό υψηλότερο από τον μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας, η ανάπτυξη αυτή δεν κατανέμεται δίκαια. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, πάνω από το ένα τέταρτο του πληθυσμού εξακολουθεί να ζει σε συνθήκες φτώχειας, με λιγότερα από 6,7 δολάρια την ημέρα ανά άτομο.