Επιστήμονες κατάφεραν να διαβάσουν ελληνικά γράμματα από έναν πάπυρο της Ηράκλειας, ο οποίος καταστράφηκε από την έκρηξη του Βεζούβιου πριν από 2.000 χρόνια.
Σύμφωνα με το BBC, το αρχαίο κείμενο, το οποίο μοιάζει με ένα κομμάτι ξυλάνθρακα, απανθρακώθηκε από τη φονική έκρηξη του ηφαιστείου το 79 μ.Χ. Η κατάσταση του παπύρου είναι τόσο εύθραυστη που δεν μπορεί να ανοιχτεί φυσικά.
Ωστόσο, χάρη στον συνδυασμό ακτινογραφικής απεικόνισης και τεχνητής νοημοσύνης, οι επιστήμονες κατάφεραν να «ξεδιπλώσουν» εικονικά το κείμενο, αποκαλύπτοντας σειρές και στήλες από γράμματα. Αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα για την πλήρη αποκρυπτογράφησή του, τα πρώτα αποτελέσματα θεωρούνται εξαιρετικά ενθαρρυντικά.
«Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα μπορέσουμε να διαβάσουμε σχεδόν ολόκληρο τον πάπυρο. Είναι η πρώτη φορά που μπορούμε να το πούμε με μεγάλη βεβαιότητα», δήλωσε ο Στίβεν Πάρσονς, επικεφαλής του Vesuvius Challenge, μιας διεθνούς πρωτοβουλίας για την αποκρυπτογράφηση των παπύρων της Ηράκλειας.
Μέχρι στιγμής, αρκετά γράμματα είναι ήδη ορατά, και οι ερευνητές πιστεύουν ότι το κείμενο αφορά φιλοσοφικό περιεχόμενο.
Στη βιβλιοθήκη μιας ρωμαϊκής έπαυλης στην Ηράκλεια υπήρχαν εκατοντάδες πάπυροι. Όμως, κατά την έκρηξη του Βεζούβιου, η πόλη θάφτηκε κάτω από τόνους στάχτης και λάβας, καταστρέφοντας τα περισσότερα κείμενα.
Το 2023, ομάδα φοιτητών, χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη, κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει πάνω από 2.000 ελληνικά γράμματα από έναν άλλο πάπυρο της Ηράκλειας, καλύπτοντας περίπου το 5% του κειμένου. Το περιεχόμενό του αφορούσε την επικούρεια φιλοσοφία, η οποία διδάσκει ότι η ευτυχία βρίσκεται στις απλές απολαύσεις της ζωής.
Ο νέος πάπυρος πιθανότατα περιέχει παρόμοιο υλικό. Ωστόσο, η ερευνητική ομάδα καλεί σε μεγαλύτερη συνδρομή ανθρώπινης και τεχνολογικής εξειδίκευσης για την πλήρη ανάγνωσή του.
Κατά τη διάρκεια ανασκαφών του 18ου αιώνα, περισσότερα από 1.000 χειρόγραφα –ολοκληρωμένα ή κατεστραμμένα εν μέρει– βρέθηκαν στην ίδια έπαυλη, η οποία πιστεύεται ότι ανήκε στον πεθερό του Ιουλίου Καίσαρα.
Το Vesuvius Challenge, ένας διαγωνισμός που ξεκίνησε το 2023 από τον επιστήμονα Brent Seales, με τη στήριξη της Silicon Valley, είχε στόχο την εξαγωγή κειμένου από σαρώσεις υψηλής ανάλυσης παπύρων. Ο διαγωνισμός προσέφερε έπαθλο 1 εκατομμυρίου δολαρίων για την επιτυχή αποκρυπτογράφηση.
Τον Οκτώβριο του 2023, ο φοιτητής Φάριτορ κέρδισε το πρώτο βραβείο των 40.000 δολαρίων, αναγνωρίζοντας την αρχαία ελληνική λέξη «πορφύρας» (μωβ) μέσα στο κείμενο, σηματοδοτώντας μια σημαντική πρόοδο στην αποκρυπτογράφηση των παπύρων.
Σχόλια