Το παγκόσμιο εμπόριο ναρκωτικών αποφέρει δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, παραμένοντας αναλλοίωτο με την πάροδο των ετών. Η διακίνηση της κοκαΐνης έχει τις ρίζες της στη δεκαετία του ’70, όταν η Κολομβία ήρθε αντιμέτωπη με το φαινόμενο. Αν και η πιο γνωστή περίοδος είναι εκείνη του Πάμπλο Εσκομπάρ και του καρτέλ του Μεντεγίν, η χώρα είχε ξεκινήσει τη μάχη της εναντίον της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών πολύ νωρίτερα.
Τα τελευταία είκοσι χρόνια, το πρόβλημα έχει λάβει παγκόσμιες διαστάσεις, επηρεάζοντας χώρες όπως το Μεξικό, η Βραζιλία, η Παραγουάη, η Αργεντινή, το Περού, ο Ισημερινός και το Ελ Σαλβαδόρ. Μεγάλες περιοχές της Λατινικής Αμερικής έχουν μετατραπεί σε «γκρίζες ζώνες», εκτός κρατικού ελέγχου, όπου κυριαρχεί η ανομία και ο νόμος της βίας. Οι συγκρούσεις μεταξύ συμμοριών έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας, μετατρέποντας ολόκληρες πόλεις σε πεδία μάχης.
Ιδιαίτερα κρίσιμο σημείο στον χάρτη της διακίνησης είναι η περιοχή που ονομάζεται «Τριπλό Σύνορο», όπου διασταυρώνονται τα μονοπάτια των καρτέλ. Ο Ισημερινός έχει μετατραπεί σε κέντρο δράσης των ναρκω-συμμοριών, με την πόλη Γουαγιακίλ να αποτελεί σημείο έντονων συγκρούσεων. Το φαινόμενο έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον τόσο της Europol όσο και της Interpol, καθώς ο Ισημερινός έχει εξελιχθεί σε βασικό κρίκο της παγκόσμιας αλυσίδας διακίνησης.
Οι λόγοι που ευνοούν τη μετατροπή του Ισημερινού σε καταφύγιο των καρτέλ είναι πολλοί. Η χαλαρή συνοριακή πολιτική, η διαφθορά στις αρχές, η γεωστρατηγική θέση των λιμανιών του και η έλλειψη μηχανισμών ελέγχου για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος συνθέτουν ένα ιδανικό περιβάλλον για τη δράση των εγκληματικών οργανώσεων. Επιπλέον, η απουσία ενός συγκεντρωτικού ελέγχου, σε αντίθεση με χώρες όπως η Κολομβία και το Μεξικό, επιτρέπει τη δράση πολλών διαφορετικών εγκληματικών ομάδων.
Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ, τα βαλκανικά εγκληματικά δίκτυα, στα οποία περιλαμβάνονται και αλβανικές ομάδες, έχουν εδραιώσει την παρουσία τους σε χώρες όπως η Κολομβία και ο Ισημερινός, διεκδικώντας ρόλο σε πόλεις που ελέγχονται από μεγάλα καρτέλ. Η σχέση τους με το εμπόριο κοκαΐνης είναι στενά συνδεδεμένη με το λαθρεμπόριο όπλων και το ξέπλυμα χρημάτων. Σε πολλές πρόσφατες επιχειρήσεις στην Κολομβία, έχουν εντοπιστεί Αλβανοί υπήκοοι, οι οποίοι διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο σε αυτά τα δίκτυα.
Η αλβανική μαφία έχει φτάσει να θεωρείται μια από τις ισχυρότερες εγκληματικές οργανώσεις στην Ευρώπη. Το αποκαλούμενο «Βαλκανικό Καρτέλ» φαίνεται να έχει απλώσει τα δίχτυα του, εμπλεκόμενο σε υποθέσεις διακίνησης ναρκωτικών, όπλων και ξεπλύματος χρήματος. Μεγάλο μέρος των ποσοτήτων κοκαΐνης που κατασχέθηκαν στην Ισπανία και τις ΗΠΑ την τελευταία τετραετία συνδέονται με τη δράση αυτής της ομάδας.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Αλμίρ Γκίντια, 30 ετών από την Τροπόια, ο οποίος συνελήφθη στις 23 Ιανουαρίου 2025 σε πολυτελές ξενοδοχείο στα νησιά Ροζάριο, κοντά στην Καρταχένα της Κολομβίας. Οι αρχές είχαν εκδώσει εις βάρος του διεθνές ένταλμα από την Interpol, κατηγορώντας τον για λαθρεμπόριο όπλων. Η σύλληψή του ήταν αποτέλεσμα συντονισμένης επιχείρησης των κολομβιανών αρχών σε συνεργασία με τη DEA. Σύμφωνα με την αλβανική αστυνομία, ο Γκίντια διαδραμάτιζε κομβικό ρόλο στη μεταφορά και πώληση όπλων που προορίζονταν για εγκληματικές οργανώσεις στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας.
Η δράση του «Βαλκανικού Καρτέλ» δεν περιορίζεται στη Λατινική Αμερική. Υποθέσεις διακίνησης όπλων από την Αλβανία προς το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν φέρει στο φως ένα καλά οργανωμένο σύστημα λαθρεμπορίου. Σε έλεγχο στο λιμάνι του Δυρραχίου τον Απρίλιο του 2023, εντοπίστηκε φορτηγό με προορισμό την Αγγλία, στο οποίο ήταν κρυμμένα όπλα σε ξύλινα έπιπλα. Η υπόθεση οδήγησε σε ευρύτερες έρευνες, που αποκάλυψαν ένα δίκτυο που χρησιμοποιούσε παραποιημένα στοιχεία και ειδικά τροποποιημένα αντικείμενα για τη μεταφορά του παράνομου φορτίου.
Τον Αύγουστο του 2024, πραγματοποιήθηκε νέα επιχείρηση, με αποτέλεσμα τη σύλληψη τριών υπόπτων στην Αλβανία και την κατάσχεση 24 πιστολιών, ενός Καλάσνικοφ, εκατοντάδων σφαιρών και εξειδικευμένων εξαρτημάτων για όπλα ακριβείας. Οι συλληφθέντες κατηγορούνται για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση που ειδικεύεται στη διακίνηση όπλων προς το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου συνεργάζονται με αντίστοιχα δίκτυα.
Η ισπανική αστυνομία θεωρεί τους Αλβανούς ως «τους βασιλιάδες της κοκαΐνης» στην Ευρώπη, καθώς τεράστιες ποσότητες του ναρκωτικού που κατασχέθηκαν στο λιμάνι της Βαλένθια και στο Αλγεθίρας το 2023 συνδέονται με βαλκανικά εγκληματικά δίκτυα. Αντίστοιχες υποθέσεις αποκαλύφθηκαν στην Ελλάδα και στα Κανάρια Νησιά.
Το λεγόμενο «Βαλκανικό Καρτέλ» δεν είναι μία ενιαία εγκληματική ομάδα με έναν ηγέτη, αλλά ένα δίκτυο πολλών συμμοριών από χώρες όπως η Αλβανία, το Μαυροβούνιο, η Σερβία και η Βόρεια Μακεδονία, που συνεργάζονται για το εμπόριο κοκαΐνης μέσω ναυτικών μεταφορών. Ο Βαλκανικός διάδρομος παραμένει βασικό σημείο διέλευσης των ναρκωτικών, με σημαντικό μέρος αυτών να καταλήγει στη Δυτική Ευρώπη.
Οι διωκτικές αρχές, σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές και λατινοαμερικανικές υπηρεσίες ασφαλείας, συνεχίζουν να εντείνουν τις έρευνες, επιδιώκοντας να διαλύσουν αυτό το παγκόσμιο δίκτυο εγκλήματος.
Σχόλια