Τα τελευταία χρόνια στην Αλβανία, οι αρχαιολογικοί χώροι έχουν γίνει στόχος παράνομων ανασκαφών και λεηλασιών, με αποτέλεσμα την καταστροφή ανεκτίμητων ευρημάτων.
Οι παράνομοι «κυνηγοί θησαυρών» δρουν κυρίως τη νύχτα, χρησιμοποιώντας ανιχνευτές μετάλλων και σύγχρονο εξοπλισμό για να εντοπίσουν αντικείμενα αξίας, όπως χρυσά κοσμήματα και άλλα αρχαιολογικά τεχνουργήματα. Κάτοικοι κοντινών περιοχών αναφέρουν συχνά ύποπτες κινήσεις, ήχους από σκαψίματα και εγκαταλελειμμένους λάκκους σε χώρους που κάποτε φιλοξενούσαν ταφικά μνημεία.
Παρά τις προσπάθειες των αρμόδιωνν αρχών, οι περιπτώσεις παράνομων ανασκαφών συνεχίζονται. Οι περιορισμένοι πόροι για τη φύλαξη αυτών των χώρων, σε συνδυασμό με τη γεωγραφική τους απομόνωση, καθιστούν δύσκολη την προστασία τους. Σε πολλές περιπτώσεις, η έλλειψη συστημάτων παρακολούθησης, όπως κάμερες ασφαλείας και περιπολίες, διευκολύνει τη δράση των λαθρανασκαφέων.
Τα αρχαία ταφικά μνημεία αποτελούν τους πιο συχνούς στόχους, καθώς συχνά περιέχουν αντικείμενα μεγάλης αξίας. Οι παράνομοι σκαπανείς καταστρέφουν τις δομές, αδιαφορώντας για την ιστορική σημασία τους. Μερικά από τα μνημεία που υπέστησαν σοβαρές ζημιές έχουν αποκατασταθεί από ειδικούς, αλλά η αυθεντικότητά τους έχει επηρεαστεί ανεπανόρθωτα.
Σε πολλές περιπτώσεις, οι αρχές έχουν καταφέρει να εντοπίσουν και να κατάσχουν αρχαιολογικά αντικείμενα που προορίζονταν για το παράνομο εμπόριο. Ωστόσο, οι περισσότερες λεηλασίες δεν καταγράφονται, αφήνοντας ανεκτίμητα κομμάτια της ιστορίας να χαθούν για πάντα.
Στην Αλβανία υπάρχουν αρκετοί αρχαιολογικοί χώροι που έχουν γίνει στόχος παράνομων ανασκαφών και λεηλασιών. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα εξής:
1. Αρχαιολογικό Πάρκο Αμάντιας
Η αρχαία πόλη της Αμάντιας, που χρονολογείται από τον 5ο αιώνα π.Χ., έχει υποστεί σοβαρές ζημιές από παράνομες ανασκαφές. Οι λαθρανασκαφείς αναζητούν κυρίως χρυσά αντικείμενα μέσα σε ταφικά μνημεία. Ο «Τάφος του Εβραίου» καταστράφηκε το 2013 και αποκαταστάθηκε μερικώς το 2019 από αρχαιολόγους.
2. Αρχαιολογικό Πάρκο Φοινίκης
Ο αρχαιολογικός χώρος της Φοινίκης, που υπήρξε σημαντικό κέντρο της αρχαίας Ηπείρου, έχει πέσει επανειλημμένα θύμα λεηλασιών. Το 2002 και το 2012, πολύτιμα αντικείμενα εκλάπησαν, με τις αρχές να αναφέρουν την απώλεια σπάνιων αγαλμάτων και άλλων αρχαιολογικών ευρημάτων.
3. Αρχαιολογικό Πάρκο Βύλιου
Χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π.Χ., έχει υποστεί σημαντικές ζημιές λόγω της απουσίας μέτρων ασφαλείας. Το 2012, καταγράφηκε η κλοπή μπρούτζινων εξαρτημάτων από μια αρχαία κατοικία, γνωστή ως «Οικία του Τερέντιου».
4. Αρχαιολογικό Πάρκο Orikum
Το 2015, ο νεκροταφικός χώρος της αρχαίας πόλης του Orikum έγινε στόχος παράνομων σκαπανέων. Αρκετοί αρχαίοι τάφοι βρέθηκαν κατεστραμμένοι, με τις ανασκαφές να έχουν ως στόχο πολύτιμα αντικείμενα.
5. Αρχαιολογικό Πάρκο Απολλωνίας
Η Απολλωνία, μία από τις σημαντικότερες ελληνικές αποικίες στην Αλβανία, έχει δεχτεί αλλεπάλληλες επιθέσεις από λαθρανασκαφείς. Το 2017, η αστυνομία πραγματοποίησε την επιχείρηση «Απολλωνία», συλλαμβάνοντας άτομα που είχαν κλέψει περισσότερα από 230 αρχαιολογικά αντικείμενα.
6. Αρχαιολογικό Πάρκο Αντιγόνειας
Στην Αντιγόνεια, μια πόλη που ιδρύθηκε από τον Πύρρο της Ηπείρου, η απουσία φύλαξης έχει οδηγήσει σε πολλές περιπτώσεις παράνομων ανασκαφών. Οι αρχαιοκάπηλοι εκμεταλλεύονται την απομακρυσμένη τοποθεσία του πάρκου για να κλέψουν πολύτιμα αντικείμενα.
Σχόλια