Στο ενδεκάμηνο του 2024, οι εξαγωγές αγαθών ανήλθαν σε 347 δισ. λεκ (34,7 δισ. ευρώ περίπου), σημειώνοντας μείωση -13,9% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Αντίθετα, οι εισαγωγές αγαθών έφτασαν τα 816 δισ. λεκ, παρουσιάζοντας αύξηση 2,0%. Το εμπορικό έλλειμμα ανήλθε στα 469 δισ. λεκ, σημειώνοντας αύξηση 18,0% σε σχέση με το 2023.

Η ενίσχυση του λεκ έναντι του ευρώ, σε συνδυασμό με παράγοντες όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού και η μείωση της ζήτησης από το εξωτερικό, έχει πλήξει σοβαρά τις εξαγωγές τα τελευταία δύο χρόνια.

Η υποτίμηση του ευρώ έναντι του λεκ κατά περίπου 18% την περίοδο 2021-2023 καθιστά τα αλβανικά προϊόντα και υπηρεσίες ακριβότερα για τους ξένους αγοραστές. Αυτό μειώνει τη ζήτηση για τις αλβανικές εξαγωγές στις διεθνείς αγορές, καθιστώντας τις λιγότερο ανταγωνιστικές σε σχέση με εκείνες άλλων χωρών.

Οι εξαγωγείς που πληρώνονται σε ευρώ, αλλά έχουν έξοδα σε λεκ, βλέπουν τα έσοδά τους να μειώνονται σταθερά λόγω της μετατροπής από ευρώ σε λεκ. Αυτή η κατάσταση έχει αρνητικές συνέπειες στα περιθώρια κέρδους, περιορίζοντας τις επενδύσεις και μειώνοντας την παραγωγή.

Ο κλάδος των υφασμάτων και των υποδημάτων, που απευθύνεται κυρίως στις εξαγωγές, πλήττεται ιδιαίτερα από την αρνητική συναλλαγματική ισοτιμία.

Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές επωφελούνται από την ενίσχυση του λεκ, καθώς τα εισαγόμενα αγαθά γίνονται φθηνότερα. Η μείωση των τιμών των εισαγόμενων προϊόντων προκαλεί ζημιά στους τοπικούς παραγωγούς, οι οποίοι αντιμετωπίζουν αυξημένο ανταγωνισμό από τα φθηνότερα εισαγόμενα αγαθά.

Λόγω της πτώσης των τιμών των εισαγόμενων προϊόντων, οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις στρέφονται περισσότερο στα ξένα προϊόντα, δημιουργώντας μια αλυσίδα αρνητικών επιπτώσεων που αποδυναμώνει τη ντόπια βιομηχανία.

Η ενίσχυση του λεκ μειώνει το κόστος των εισαγωγών, αποθαρρύνοντας τις επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς και οδηγώντας σε μακροπρόθεσμη εξάρτηση από τις εισαγωγές. Τα τελευταία χρόνια, οι Αλβανοί παραγωγοί βιώνουν την πιο δύσκολη περίοδο της τελευταίας δεκαετίας, καθώς η συνδυαστική επίδραση αρνητικών παραγόντων θολώνει τις προοπτικές τους.

Μικρότερα εργοστάσια οδηγούνται σε πτώχευση, ενώ άλλα αναγκάζονται να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Επιπλέον, η αύξηση του κατώτατου μισθού και η ενίσχυση του λεκ οδηγούν ιστορικούς πελάτες της Αλβανίας σε χώρες με χαμηλότερο κόστος παραγωγής.