Σε αριθμούς, η Αλβανία ζει τις καλύτερες μέρες της όσον αφορά τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ). Η Κεντρική Τράπεζα της Αλβανίας ανέφερε ότι το 2023 οι ΑΞΕ έφτασαν το ποσό των 1,49 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 8,7% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, καταγράφοντας το υψηλότερο επίπεδο στην ιστορία της χώρας.

Παρά την υψηλή αξία των επενδύσεων, η πραγματική τους επίδραση στην οικονομία φαίνεται να ήταν περιορισμένη. Οι περισσότερες από αυτές αφορούν αγορές ακινήτων, αύξηση του κεφαλαίου των χρηματοοικονομικών εταιρειών, κυρίως των τραπεζών, ή ανοίγματα νέων κοιτασμάτων πετρελαίου. Οι πραγματικές επενδύσεις που προσφέρουν προστιθέμενη αξία στην οικονομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, λείπουν.

Η τελευταία έκθεση του Ινστιτούτου Οικονομικών Σπουδών της Βιέννης εκτιμά ότι υπάρχει έντονη πτώση των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων σε όλη την Ανατολική Ευρώπη, ενώ στην Αλβανία η πτώση είναι ιδιαίτερα εμφανής στις επενδύσεις που ξεκινούν από το μηδέν, όταν οι εταιρείες μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε άλλη χώρα, ή αυτές που κατατάσσονται στην κατηγορία των "επενδύσεων greenfield".

Αυτού του είδους οι επενδύσεις περιλαμβάνουν συνήθως μεγάλες εταιρείες που εκμεταλλεύονται την οικονομία κλίμακας και έχουν στοχευμένες δραστηριότητες σε διάφορες χώρες, με αποτέλεσμα να έχουν εκτεταμένο αντίκτυπο στις τοπικές οικονομίες, μέσω της παραγωγής, της απασχόλησης, της έρευνας ή του μάρκετινγκ.

«Μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ, η Βουλγαρία, η Πολωνία και η Εσθονία παρουσίασαν τις μεγαλύτερες μειώσεις, με τις επενδύσεις σε αυτές να μειώνονται κατά το ήμισυ. Στην Αλβανία, η οποία ακόμα βιώνει μια άνθηση λόγω του τουρισμού, ο αριθμός των έργων “Greenfield” έχει μειωθεί κατά 88%», αναφέρει η έκθεση του Ινστιτούτου.

Η έκθεση για την περιοχή δείχνει ότι οι διεθνείς επενδυτές απομακρύνονται ολοένα και περισσότερο από την Κεντρική, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, γεγονός που καταλήγει σε ένα συμπέρασμα που στηρίζεται στα δεδομένα κάθε χώρας. «Η κρίση στη γερμανική βιομηχανία και η γεωπολιτική αβεβαιότητα ήδη επηρεάζουν την περιοχή», εξηγεί η Ολγα Πίντιουκ, οικονομολόγος στο WIIW και συγγραφέας της έκθεσης.