Όταν η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι ανακοίνωσε το κεντρικό σχέδιό της για την παρακολούθηση, σύλληψη και επεξεργασία αιτούντων άσυλο στην Αλβανία, το παρουσίασε ως μια σπουδαία απάντηση στην ευρωπαϊκή μεταναστευτική κρίση.

Ωστόσο, ένα χρόνο και 67,5 εκατομμύρια ευρώ αργότερα, το σχέδιο έχει βυθιστεί σε νομική αβεβαιότητα, χωρίς καμία πραγματική πρόοδο στην επεξεργασία αιτήσεων ασύλου. Τα κτίρια στις προβλεπόμενες τοποθεσίες παραμένουν άδεια και σε κακή κατάσταση, ενώ το ιταλικό προσωπικό επιστρέφει στη χώρα του.

Η Φραντσέσκα Ρομάνα Ντ’Αντουόνο, συμπρόεδρος του Volt Europe, επισκέφθηκε το κέντρο κράτησης στο Γιάδερ τον Νοέμβριο και συμμετείχε σε διαμαρτυρίες μαζί με τοπικούς ακτιβιστές. Όπως δήλωσε στο POLITICO, «μοιάζει με πόλη-φάντασμα, γεμάτη αστυνομικούς που δεν κάνουν τίποτα όλη μέρα επειδή δεν υπάρχει κάτι να κάνουν».

Τον Οκτώβριο, 16 μετανάστες από το Μπανγκλαντές και την Αίγυπτο έφτασαν στις εγκαταστάσεις με ένα ιταλικό πολεμικό πλοίο. Ωστόσο, μέσα σε επτά ημέρες, επαναπροωθήθηκαν στην Ιταλία καθώς δικαστήριο της Ρώμης απέρριψε τη νομιμότητα του σχεδίου.

Παρά τις αποτυχίες, η κυβέρνηση της Ιταλίας συνέχισε να χρηματοδοτεί το έργο, δαπανώντας 65 εκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή των εγκαταστάσεων και προγραμματίζοντας συνολικά 680 εκατομμύρια ευρώ για τα επόμενα πέντε χρόνια. Εντούτοις, οι δικαστικές διαδικασίες στην ΕΕ και η αντίδραση από την τοπική κοινωνία έχουν αφήσει το έργο στάσιμο.

Η Μελόνι έχει υποστηρίξει ότι το σχέδιο αποτελεί «καινοτόμο λύση» και έχει λάβει επαίνους από Ευρωπαίους ηγέτες όπως η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Παρόλα αυτά, Ευρωβουλευτές όπως η Άννα Στρολενμπεργκ θεωρούν ότι το εγχείρημα ήταν ανέφικτο από την αρχή.

«Η Ιταλία επεξεργάζεται περίπου 3.000 μετανάστες ετησίως, αλλά περίμεναν να διαχειριστούν 3.000 το μήνα στην Αλβανία», δήλωσε η Στρολενμπεργκ. «Οι εγκαταστάσεις ήδη διαλύονται και η κατάσταση είναι απογοητευτική».

Παρότι το έργο αποτυγχάνει, η Μελόνι καταφέρνει να διατηρήσει τη δημόσια εικόνα της, παρουσιάζοντας την αποτυχία ως αποτέλεσμα εξωτερικών εμποδίων και όχι της ίδιας της στρατηγικής.