Ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς, αντίθετα με όσα πιστεύουν πολλοί, γινόταν ήδη στην αρχαιότητα, συμπεριλαμβανομένης της Αρχαίας Ελλάδας. Ο εορτασμός της έναρξης του νέου έτους την 1η Ιανουαρίου, στη μέση του χειμώνα, είναι μία από τις πιο διαδεδομένες παγανιστικές παραδόσεις.
Η συνήθεια να τιμάται η αρχή του νέου έτους χρονολογείται τουλάχιστον 4.000 χρόνια πριν, με ρίζες στην αρχαία Βαβυλώνα της Μεσοποταμίας. Οι Μεσοποτάμιοι λάτρευαν τον ήλιο 2.000 χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού, ενώ οι παγανιστικές αυτές παραδόσεις μεταφέρθηκαν στην Αρχαία Ελλάδα απευθείας από τη Βαβυλώνα.
Πριν από αυτή την επαφή, οι αρχαίοι Έλληνες δεν γιόρταζαν το νέο έτος, παρά μόνο τη «νέα σελήνη», που αντιπροσώπευε την αρχή κάθε μήνα. Αυτή η παράδοση γινόταν προς τιμήν της Σελήνης, του Απόλλωνα Νουμηνίου, της Εστίας και άλλων θεών του οίκου, γνωστών ως Νουμηνία.
Ωστόσο, μία επιγραφή που ανακαλύφθηκε στην Αθήνα αναφέρει μία θρησκευτική τελετή στην αρχή του νέου έτους ή την τελευταία ημέρα του παλιού. Η τελετή περιλάμβανε θυσία από τους απερχόμενους αξιωματούχους της πόλης στον «Δία Σωτήρα» και την «Αθηνά Σωτήρα», με σκοπό την ευλογία και την εύνοια για το νέο έτος.
Η γιορτή της Πρωτοχρονιάς συνηθιζόταν σημαντικά κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους. Ο Ιούλιος Καίσαρας, το 46 π.Χ., όρισε την 1η Ιανουαρίου ως ημέρα εορτασμού, υιοθετώντας το Ιουλιανό ημερολόγιο. Οι Ρωμαίοι γιόρταζαν με το φεστιβάλ Σατουρνάλια, που περιλάμβανε γλέντια, θυσίες και άλλες εκδηλώσεις.
Στην Αρχαία Ελλάδα, κάθε πόλη-κράτος είχε το δικό της ημερολόγιο, με διαφορετικά ονόματα μηνών και έναρξη του έτους. Τα ελληνικά ημερολόγια ήταν σεληνιακά, με έτη 12 ή 13 μηνών και 354 ημερών. Περιοδικά προσέθεταν έναν επιπλέον μήνα, γνωστό ως «Δεύτερος Ποσειδεώνας», για να ευθυγραμμιστούν με τις εποχές.
Ο Αθηναϊκός πολιτικός κύκλος ξεκινούσε με την πρώτη εμφάνιση της νέας σελήνης μετά το θερινό ηλιοστάσιο. Οι μήνες ονομάζονταν συχνά από φεστιβάλ, όπως: Εκατομβαιών, Ποσειδεών, Γαμηλιών και Ανθεστηριών.
Σχόλια