Η τουρκική Ziraat Bank είναι ήδη παρούσα στα Δυτικά Βαλκάνια, έχοντας παρουσία στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο και το Κοσσυφοπέδιο. Η επέκταση στην Αλβανία φαίνεται να αποτελεί ένα ακόμα βήμα στην περιφερειακή στρατηγική της. Από το 2015, η Ziraat δραστηριοποιείται στο Κοσσυφοπέδιο με πέντε υποκαταστήματα, κατέχοντας το 1,8% της τραπεζικής αγοράς της χώρας, με ενεργητικό που ανέρχεται περίπου στα 141 εκατομμύρια ευρώ.
Εάν η είσοδος στην Αλβανία ολοκληρωθεί, η Ziraat θα γίνει η δεύτερη τουρκική τράπεζα στη χώρα, μετά την Εθνική Εμπορική Τράπεζα (BKT). Ωστόσο, σε αντίθεση με την BKT, η Ziraat είναι ένας εξειδικευμένος θεσμικός επενδυτής στον τραπεζικό τομέα. Η απόφαση για είσοδο στην Αλβανία συμπίπτει με έναν νέο κύκλο ανάπτυξης του τραπεζικού τομέα της χώρας, ο οποίος ανακάμπτει μετά την οικονομική κρίση του 2009 και την πανδημία.
Ο τραπεζικός τομέας στην Αλβανία βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, με αύξηση του ενεργητικού, διψήφια ανάπτυξη δανείων και υψηλή κερδοφορία. Στο τέλος Σεπτεμβρίου 2024, το συνολικό ενεργητικό ανήλθε στα 2,06 τρισεκατομμύρια λεκ, αυξημένο κατά 38% από το 2019. Αν και η ισχυροποίηση του λεκ επηρέασε αρνητικά τα αποτελέσματα, η ανάπτυξη θα ήταν πάνω από 50% χωρίς την επίδραση των συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Το χαρτοφυλάκιο δανείων έφτασε τα 788 δισεκατομμύρια λεκ, σημειώνοντας αύξηση 43% σε σχέση με το 2019. Οι αυξημένες επιτοκιακές αποδόσεις οδήγησαν σε υψηλά επίπεδα κερδοφορίας. Για το 2023, η απόδοση κεφαλαίου έφτασε το 21,7%, με πρόβλεψη περαιτέρω αύξησης στο 30% το 2024. Ωστόσο, η κερδοφορία αναμένεται να μειωθεί το 2025 λόγω της πτώσης των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες.
Παρά τη διψήφια αύξηση του δανεισμού, η Αλβανία παραμένει η λιγότερο χρηματοδοτούμενη οικονομία στα Δυτικά Βαλκάνια. Το 2023, ο δανεισμός ήταν 30,7% του ΑΕΠ, μειωμένος από το 32,4% του 2022. Συγκριτικά, τα Σκόπια είχε το υψηλότερο ποσοστό (52,4%), ενώ ακολουθούν το Κοσσυφοπέδιο (50,7%) και η Σερβία (38,6%).
Η χαμηλή διείσδυση των τραπεζών σχετίζεται και με τον περιορισμένο αριθμό υποκαταστημάτων. Στην Αλβανία, υπάρχουν μόλις 18,6 υποκαταστήματα ανά 100.000 κατοίκους, χαμηλότερα από άλλες χώρες της περιοχής. Αν και η ψηφιοποίηση ενισχύεται, η φυσική παρουσία παραμένει απαραίτητη.
Ο τραπεζικός τομέας της Αλβανίας έχει περάσει από φάση συρρίκνωσης σε φάση επανεπένδυσης. Από το 2015, πολλές ξένες τράπεζες αποχώρησαν, μειώνοντας τον αριθμό των τραπεζών από 16 σε 11. Η αποχώρηση οδήγησε σε ενίσχυση του τοπικού κεφαλαίου. Σήμερα, 6 από τις 11 τράπεζες είναι ξένων συμφερόντων, ενώ οι υπόλοιπες ελέγχονται από εγχώριους επενδυτές.
Η είσοδος της Ziraat μπορεί να αυξήσει προσωρινά τον αριθμό των τραπεζών. Παρόμοιο ενδιαφέρον έχει εκφράσει και η NLB, ενώ ο όμιλος Iute εξετάζει την εξαγορά μικρότερης τράπεζας. Το εγχώριο κεφάλαιο παραμένει κυρίαρχο, ενώ η στρατηγική επέκτασης κάποιων τραπεζών, όπως της ABI και της UBA, ενισχύει την ανάπτυξη του δικτύου.
Σχόλια