Όταν η Ιταλία άνοιξε κέντρα μεταναστών στην Αλβανία τον Οκτώβριο, το σχέδιο ήταν ξεκάθαρο: κάθε μήνα, 3.000 άνθρωποι που συλλαμβάνονταν στα ιταλικά ύδατα θα εξετάζονταν για τις αιτήσεις ασύλου τους εκτός της ιταλικής επικράτειας, υπό την επίβλεψη Ιταλών αστυνομικών.
Δύο μήνες αργότερα, Αλβανοί δημοσιογράφοι, που παρίσταναν τους τουρίστες, παρατήρησαν αυτούς τους αστυνομικούς να μένουν σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο πέντε αστέρων με πισίνα και spa στο Σαντζίν, το αλβανικό λιμάνι όπου βρίσκεται το κέντρο μεταναστών.
«Είμαστε εδώ για δουλειά, παρέχουμε ασφάλεια στο κέντρο μεταναστών [...] αλλά δεν υπάρχουν μετανάστες, έχουν μεταφερθεί στην Ιταλία», δήλωσαν οι αστυνομικοί στους δημοσιογράφους του Piranjat TV. «Είμαστε μόνοι μας εδώ. Πληρωνόμαστε για να ζούμε ως τουρίστες: πρωινό, δείπνο και σάουνα, όλα πληρωμένα από την ιταλική κυβέρνηση».
Οι εγκαταστάσεις στο Shengjin, όπου οι αστυνομικοί στάλθηκαν να εργαστούν, είναι άδειες. Το σχέδιο που παρουσιαζόταν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ένα νέο μοντέλο για τη διαχείριση των μεταναστών εκτός ΕΕ κρίθηκε παράνομο από Ιταλούς δικαστές, καθώς θεωρήθηκε ότι η κράτηση ανθρώπων που συλλαμβάνονταν στη θάλασσα και η μεταφορά τους στην Αλβανία παραβίαζε το νόμο. Μέχρι στιγμής, μόνο 24 αιτούντες άσυλο έχουν σταλεί στην Αλβανία και κανένας δεν έχει παραμείνει εκεί. Πέντε από αυτούς έμειναν λιγότερο από 12 ώρες σε κέντρο κράτησης, ενώ οι υπόλοιποι για λιγότερο από 48 ώρες.
Σύμφωνα με τη βρετανική The Guardian, η Ιταλία προσπαθεί να εξοικονομήσει χρήματα, μειώνοντας κονδύλια για την παιδεία, την υγεία και την κοινωνική πρόνοια. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης χαρακτήρισαν τη συμφωνία Ρώμης-Τιράνων, που θα κοστίσει περίπου 1 δισεκατομμύριο ευρώ σε βάθος πενταετίας, «οικονομική καταστροφή». Οι Ιταλοί αστυνομικοί, που καταγράφηκαν κρυφά από την αλβανική τηλεόραση, είναι μέρος δεκάδων που έχουν παραμείνει στην Αλβανία. Τον Νοέμβριο, περίπου 50 αστυνομικοί και κοινωνικοί λειτουργοί επέστρεψαν στην Ιταλία, όταν έγινε γνωστό ότι οι εγκαταστάσεις ήταν άδειες.
Στο τέλος του Νοεμβρίου, η εφημερίδα "Domani" αποκάλυψε ότι ένα άλλο κέντρο κράτησης στην Αλβανία, στο Γιάδερ, το οποίο προοριζόταν για μετανάστες, είχε μετατραπεί σε καταφύγιο αδέσποτων σκύλων, που φρόντιζαν με αγάπη και επιμέλεια 15 φύλακες. «Οι φύλακες προσέφεραν τροφή, νερό και ιατρική φροντίδα στους σκύλους, δημιουργώντας ένα ασφαλές και φιλικό περιβάλλον», ανέφερε σχετική έκθεση.
Η ιταλική κυβέρνηση αντιμετωπίζει έντονες επικρίσεις για τη συμφωνία, την οποία τα κόμματα της αντιπολίτευσης αποκαλούν «απόλυτη αποτυχία». Η διαμάχη μεταξύ των αρχών και των δικαστών, που μπλόκαραν το σχέδιο βασιζόμενοι σε απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, κορυφώθηκε. Η απόφαση έκρινε ότι μια χώρα εκτός ΕΕ δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ασφαλής αν δεν πληροί τα κριτήρια ασφαλείας σε ολόκληρη την επικράτειά της.
Προτού υπογραφεί η συμφωνία μεταξύ της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι και του Αλβανού ομολόγου της Έντι Ράμα, πολλές ΜΚΟ, ακαδημαϊκοί και νομικοί είχαν εκφράσει αμφιβολίες για τη νομιμότητα και την ανθρωπιστική διάσταση του σχεδίου. Παρόμοιες προτάσεις από άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν απορριφθεί στο παρελθόν.
Η Ιταλία δήλωσε ότι το σχέδιο είναι σε αναμονή, καθώς προσπαθεί να βρει μια λύση που να μην παραβιάζει τους διεθνείς ανθρωπιστικούς νόμους. «Τα κέντρα μεταναστών στην Αλβανία θα λειτουργήσουν, ακόμα κι αν χρειαστεί να περνώ κάθε βράδυ εκεί μέχρι τη λήξη της θητείας μου», δήλωσε η Μελόνι.
Η αξιοπιστία της πρωθυπουργού δοκιμάζεται, καθώς η κυβέρνησή της έχει θέσει το μεταναστευτικό στο επίκεντρο της πολιτικής της ατζέντας. Ωστόσο, το κόστος μεταφοράς οκτώ μεταναστών με στρατιωτικό πλοίο στην Αλβανία ανήλθε στα 250.000 ευρώ, δηλαδή πάνω από 31.000 ευρώ ανά άτομο.
«Γιατί να σπαταλάμε τα χρήματα των Ιταλών έτσι; Γιατί να στέλνουμε τις δυνάμεις ασφαλείας σε διακοπές στην Αλβανία, ενώ τις χρειαζόμαστε στις πόλεις μας;» διερωτήθηκε ο πρώην πρωθυπουργός και ηγέτης του κόμματος "Italia Viva", Ματέο Ρέντσι. Πρότεινε, μάλιστα, να μεταφερθούν Αλβανοί κρατούμενοι από τις ιταλικές φυλακές στις κενές εγκαταστάσεις της Αλβανίας.
«Η μεταναστευτική συμφωνία με την Αλβανία είναι μία από τις μεγαλύτερες φάρσες στην ιστορία μας», κατέληξε, «Κόστισε ένα δισεκατομμύριο ευρώ και χρησιμοποιείται ως καταφύγιο για σκύλους».
Σχόλια