Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) προειδοποίησε τη Δευτέρα ότι σε ορισμένα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρατηρείται σημαντική αύξηση των αβάσιμων αιτήσεων ασύλου από πολίτες του Κοσόβου, κατά το πρώτο έτος μετά την κατάργηση του καθεστώτος θεωρήσεων.

Παρόλα αυτά, το Κόσοβο συνεχίζει γενικά να πληροί τα κριτήρια για την άρση των βιζών, όπως αναφέρει η Επιτροπή στην τελευταία της έκθεση, στο πλαίσιο του μηχανισμού «αναστολής της άρσης θεωρήσεων». Η Επιτροπή εκπονεί τέτοιες εκθέσεις για όλες τις χώρες που απολαμβάνουν το καθεστώς χωρίς θεωρήσεις, προκειμένου να αξιολογήσει αν χρειάζεται να εξεταστεί η επαναφορά των βιζών.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που το Κόσοβο περιλαμβάνεται σε τέτοια έκθεση, μετά την άρση των θεωρήσεων για τους πολίτες του από την Ε.Ε. την 1η Ιανουαρίου 2024. Μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουλίου του 2024, περισσότεροι από 550 Κοσοβάροι κατά μέσο όρο υπέβαλαν αιτήσεις ασύλου μηνιαίως στα κράτη της Ε.Ε., αριθμός που είναι σαφώς υψηλότερος από τον μέσο όρο των τελευταίων έξι ετών.

Ωστόσο, η Επιτροπή τονίζει ότι είναι ακόμα νωρίς να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με τον αντίκτυπο της φιλελευθεροποίησης των θεωρήσεων, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν πλήρη στοιχεία για ολόκληρο το έτος. Στην έκθεση του επόμενου έτους αναμένεται να συμπεριληφθούν ολοκληρωμένα δεδομένα. Παρ’ όλα αυτά, επισημαίνεται ότι «ορισμένα κράτη-μέλη ανέφεραν σημαντική αύξηση αβάσιμων αιτήσεων ασύλου από πολίτες του Κοσόβου από την αρχή του 2024». Συγκεκριμένα, κατατέθηκαν 3.905 αιτήσεις ασύλου, σημειώνοντας αύξηση 108% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.

Η Επιτροπή ζητά από τις αρχές του Κοσόβου να καθιερώσουν μηχανισμούς ανταλλαγής δεδομένων με τα κράτη-μέλη για την παρακολούθηση της παράνομης μετανάστευσης και των αιτήσεων ασύλου. Επιπλέον, καλεί το Κόσοβο να επαναλάβει εσωτερική καμπάνια ενημέρωσης για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις κατά τη διάρκεια ταξιδιών στη ζώνη Σένγκεν και να συνεργαστεί διμερώς με τα κράτη που πλήττονται περισσότερο από το φαινόμενο αυτό. Τέλος, ζητείται η εναρμόνιση του καθεστώτος θεωρήσεων του Κοσόβου με εκείνο της Ε.Ε., ένα αίτημα που ισχύει για όλα τα κράτη της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων, ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος παράνομης μετανάστευσης.