Η παραγωγή και η επεξεργασία του ελαιολάδου στην Αλβανία αντιμετωπίζουν φέτος αυξημένες προκλήσεις λόγω της μείωσης της απόδοσης των ελαιώνων και της αύξησης του κόστους παραγωγής. Τα υψηλά θερμοκρασιακά επίπεδα και η αστάθεια του καιρού επηρεάζουν αρνητικά την παραγωγή, ενώ οι αυξημένες δαπάνες για εργατικό δυναμικό ενισχύουν τις οικονομικές πιέσεις στον κλάδο.

Η παραγωγή ελιάς στην περιοχή του Μπεράτι, γνωστή για την ποικιλία της, εμφανίζει αύξηση στη συνολική ποσότητα φέτος, αλλά η απόδοση ελαιολάδου έχει μειωθεί κατά 50% σε σύγκριση με το 2023. Αυτό οφείλεται στις ακραίες θερμοκρασίες του καλοκαιριού, που προκάλεσαν συρρίκνωση του καρπού, και στην υγρασία του φθινοπώρου, που επηρέασε αρνητικά την ποιότητα των ελιών. Θα

Παράλληλα, το κόστος για τη συγκομιδή των ελιών έχει αυξηθεί σημαντικά. Η ημερήσια αμοιβή για εργαζόμενους στους ελαιώνες έχει αυξηθεί έως και 34%, φτάνοντας τα 3.000 λεκ ημερησίως, ενώ το κόστος επεξεργασίας και μεταφοράς επηρεάζει περαιτέρω την τελική τιμή του προϊόντος. Οι παραγωγοί, παρά τις αυξήσεις στο κόστος, διστάζουν να ανεβάσουν τις τιμές πώλησης, φοβούμενοι μείωση της κατανάλωσης.

Ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα των παραγωγών είναι η φορολογική πολιτική. Η αφαίρεση της δυνατότητας επιστροφής ΦΠΑ για τις αγορές ελαιών από το 2022 αύξησε το κόστος παραγωγής. Οι επεξεργαστές ζητούν μείωση του ΦΠΑ στο 10% ή την επαναφορά του συστήματος επιστροφής ΦΠΑ, ώστε να διατηρηθεί η οικονομική βιωσιμότητα της παραγωγής.

Η τιμή παραγωγής ενός λίτρου ελαιολάδου έχει φτάσει τα 940 λεκ, λόγω των αυξήσεων στο εργατικό κόστος και της μειωμένης απόδοσης. Η ίδια προειδοποιεί πως οι υψηλές τιμές θα επηρεάσουν την κατανάλωση, ενώ αναφέρει ότι οι εξαγωγές προς την Ιταλία, κυρίως σε μορφή χύμα λαδιού, δεν αποφέρουν ικανοποιητικά κέρδη.

Οι αγρότες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εύρεση εργατών, κυρίως λόγω της μετανάστευσης. Παρά τις αυξημένες αμοιβές, πολλοί παραγωγοί αφήνουν ελιές στα δέντρα, καθώς δεν μπορούν να καλύψουν τα κόστη συγκομιδής. Αυτό επηρεάζει την ποσότητα και την ποιότητα του παραγόμενου ελαιολάδου, ενώ αυξάνει τις πιέσεις στον κλάδο.

Οι εξαγωγές χύμα λαδιού στην Ιταλία έχουν αυξηθεί, αλλά η χαμηλή τιμή πώλησης δεν ωφελεί ιδιαίτερα τους παραγωγούς και την οικονομία της χώρας. Η δημιουργία αναγνωρίσιμων τοπικών εμπορικών σημάτων θα μπορούσε να ενισχύσει την αξία του προϊόντος στις διεθνείς αγορές. Παράλληλα, το Υπουργείο Γεωργίας είχε προτείνει τη συγχώνευση αγροτεμαχίων για την αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά η εφαρμογή του προγράμματος εμποδίζεται από την κατακερματισμένη γεωργική γη και την έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των παραγωγών.