Από τον Απρίλιο του περασμένου έτους, η κατάργηση βίζας για τους πολίτες του Κοσόβου για την είσοδο στη Ζώνη Σένγκεν δεν ήταν ευπρόσδεκτη από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Παρά το ότι το μέτρο έδωσε την ελευθερία στους Κοσοβάρους να ταξιδεύουν χωρίς βίζα σε 29 ευρωπαϊκές χώρες, υπήρξαν φόβοι για ενδεχόμενη «διαρροή εγκεφάλων» ή αλλιώς brain drain. Σύμφωνα με τον οργανισμό GAP, σχεδόν 30% των Κοσοβάρων σχεδίαζαν να φύγουν από τη χώρα μετά την άρση των θεωρήσεων.

Αν και τα προβλήματα στην αγορά εργασίας δεν αυξήθηκαν όσο είχε προβλεφθεί, παρατηρήθηκε αύξηση στις αιτήσεις ασύλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούλιο του 2024, καταγράφονταν κατά μέσο όρο πάνω από 550 αιτήσεις ασύλου ανά μήνα από Κοσοβάρους, με τον Μάιο να καταγράφει το υψηλότερο νούμερο των 765 αιτήσεων, οι περισσότερες στη Γαλλία. Η Γαλλία είναι από το 2018 ο κύριος προορισμός για τους Κοσοβάρους αιτούντες άσυλο, ενώ προηγουμένως ήταν η Γερμανία, η οποία παραμένει προορισμός για νόμιμη εργασία.

Παράλληλα, στοιχεία δείχνουν μείωση στις αιτήσεις απόκτησης άλλης υπηκοότητας για εργασία στη Γερμανία, εν μέρει λόγω της αυστηρότερης πολιτικής της χώρας απέναντι στη διπλή υπηκοότητα. Παράλληλα, ο αριθμός των ταξιδιωτών που πέρασαν από το Διεθνές Αεροδρόμιο της Πρίστινα αυξήθηκε, καθώς οι Κοσοβάροι εκμεταλλεύονται τη δυνατότητα των ταξιδιών χωρίς βίζα για τουριστικούς και προσωπικούς λόγους.

Ωστόσο, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και κρατικοί φορείς τονίζουν την ανάγκη σεβασμού των όρων του καθεστώτος ελεύθερης εισόδου. Η χωρίς βίζα πρόσβαση ισχύει για ταξίδια έως 90 ημερών σε περίοδο έξι μηνών και αφορά μόνο τουριστικούς ή προσωπικούς λόγους. Εάν καταστρατηγηθεί, η ΕΕ μπορεί να ενεργοποιήσει τον Μηχανισμό Αναστολής Θεωρήσεων, ο οποίος περιλαμβάνει τέσσερα σενάρια όπου μπορεί να επιβληθούν περιορισμοί:

1. Σημαντική αύξηση (άνω του 50%) της παράτυπης μετανάστευσης.
2. Αύξηση άνω του 50% στις αιτήσεις ασύλου με χαμηλά ποσοστά αποδοχής (3-4%).
3. Μειωμένη συνεργασία στον επαναπατρισμό πολιτών που διαμένουν παράνομα.
4. Αυξημένος κίνδυνος για την ασφάλεια των χωρών της ΕΕ, ιδιαίτερα λόγω σοβαρών εγκληματικών πράξεων.

Μέχρι στιγμής, η ΕΕ δεν έχει εκφράσει ανησυχία για αυξημένη μετανάστευση ή αιτήσεις ασύλου από το Κόσοβο.