Η Αλβανία παραμένει η λιγότερο χρηματοδοτούμενη οικονομία της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων. Σύμφωνα με συγκριτικά στοιχεία από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), στα τέλη του περασμένου έτους, το χαρτοφυλάκιο δανείων στην Αλβανία αντιπροσώπευε μόλις το 30,7% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), μειωμένο από το 32,4% που ήταν το 2022.

Παρόλο που τα δάνεια σε απόλυτη αξία έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, δεν έχουν καταφέρει να ακολουθήσουν τον γρήγορο ρυθμό οικονομικής ανάκαμψης μετά την πανδημία. Έτσι, η σχέση δανείων προς ΑΕΠ μειώθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά το 2023.

Η οικονομία με τον υψηλότερο δανεισμό στην περιοχή είναι τα Σκόπια, με ποσοστό χαρτοφυλακίου δανείων 52,4% του ΑΕΠ, ακολουθούμενη από το Κόσοβο με 50,7%, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη με 45,3%, το Μαυροβούνιο με 43,8% και τη Σερβία με 38,6% του ΑΕΠ.

Η Αλβανία παρουσιάζει χαμηλά επίπεδα δανείων σε σχέση με το ΑΕΠ από τη μετα-κομμουνιστική περίοδο. Κατά την περίοδο 2005-2011, ο λόγος αυτός αυξήθηκε απότομα, λόγω της ανάπτυξης του τραπεζικού τομέα στη χώρα. Το 2011 έφτασε στο ιστορικό υψηλό, με άνω του 41%. Ωστόσο, τα επόμενα χρόνια υπήρξε διαρκής μείωση λόγω της κρίσης των προβληματικών δανείων, η οποία προκάλεσε στασιμότητα στη δανειοδότηση και την ανάγκη «καθαρισμού» των χαρτοφυλακίων από μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Η διαγραφή αυτών των προβληματικών δανείων ξεκίνησε έντονα το 2015, όταν η Τράπεζα της Αλβανίας υποχρέωσε τις τράπεζες να αφαιρέσουν από τους ισολογισμούς τους τα δάνεια που θεωρούνταν μη εξυπηρετούμενα για πάνω από τρία χρόνια. Από την περίοδο Ιανουαρίου 2015 έως Ιουνίου 2024, οι τράπεζες έχουν διαγράψει περίπου 83 δισ. λεκ από τα βιβλία τους.

Κατά την περίοδο 2019-2020 παρατηρήθηκε μια ανάκαμψη στη σχέση δανείων προς ΑΕΠ, χάρη στην αναθέρμανση της δανειοδότησης και στη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας κατά το πανδημικό έτος 2020. Ωστόσο, μετά το 2021, η αναλογία παρουσιάζει και πάλι πτωτική τάση, καθώς η πιστωτική επέκταση δεν συμβαδίζει με την οικονομική ανάπτυξη.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Αλβανίας, στο τέλος του Σεπτεμβρίου το χαρτοφυλάκιο δανείων προς την οικονομία έφτασε τα 813 δισ. λεκ, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 12%. Η αύξηση των δανείων σε ονομαστική αξία εντάθηκε αισθητά φέτος, φτάνοντας στο υψηλότερο σημείο από το 2008.

Παρά τη σημαντική αυτή αύξηση, ιδίως σε δάνεια για ακίνητα, η Τράπεζα της Αλβανίας ανησυχεί, και στα μέσα του έτους αποφάσισε για πρώτη φορά να επιβάλει έναν επιπλέον αντικυκλικό δείκτη στο κεφαλαιακό αποθεματικό, για να περιορίσει ενδεχόμενους κινδύνους.