Μια σύγκριση που έκανε η Παγκόσμια Τράπεζα για τις χώρες της περιοχής ECA (περιλαμβάνει 19 αναπτυσσόμενες χώρες από την Κεντρική Ασία, την Κεντρική Ευρώπη, τον Καύκασο και τα Βαλκάνια, συμπεριλαμβανομένης της Αλβανίας) έδειξε ότι οι χώρες με χαμηλά ποσοστά ανώτατης εκπαίδευσης έχουν και υψηλότερα ποσοστά «διαρροής εγκεφάλων» μέσω μετανάστευσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, η Αλβανία έχει περίπου 13% του πληθυσμού της με ανώτατη εκπαίδευση, από τους οποίους το 45% έχει μεταναστεύσει. Αντίστοιχα, υψηλά ποσοστά μετανάστευσης ατόμων με ανώτατες σπουδές καταγράφονται και σε χώρες όπως η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Καζακστάν, και η Μολδαβία. Σημαντική φυγή επιστημόνων παρατηρείται επίσης στην Αρμενία, τη Βουλγαρία, την Κροατία, το Κιργιστάν και τη Βόρεια Μακεδονία.
Οι χώρες με μικρότερο ποσοστό ατόμων με ανώτατη εκπαίδευση εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά μετανάστευσης. Πολλοί απόφοιτοι λυκείου επιλέγουν να μεταναστεύσουν για να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο εξωτερικό. Από τους 151.274 νέους ηλικίας 20-24 ετών που μετανάστευσαν από τις χώρες της περιοχής ECA στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2022, περίπου 25.967 (17,2%) το έκαναν για σπουδές.
Η Παγκόσμια Τράπεζα επισημαίνει ότι υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που ενισχύουν τη μετανάστευση ειδικευμένων εργαζομένων. Οι «ελκυστικοί» παράγοντες περιλαμβάνουν τη γεωγραφική εγγύτητα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου υπάρχει ζήτηση για εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Οι «ωθητικοί» παράγοντες σχετίζονται με τις περιορισμένες επαγγελματικές ευκαιρίες σε ορισμένα εξειδικευμένα επαγγέλματα στις χώρες προέλευσης. Η Παγκόσμια Τράπεζα προτείνει ότι οι χώρες αυτές πρέπει να μειώσουν την επίδραση αυτών των ωθητικών παραγόντων.
Για παράδειγμα, η αύξηση των μισθών και της παραγωγικότητας σε επαγγέλματα υψηλής εξειδίκευσης θα μπορούσε να μειώσει τα κίνητρα για μετανάστευση. Μικρές χώρες όπως η Αλβανία θα μπορούσαν να εστιάσουν στην ανάπτυξη συγκεκριμένων τομέων, όπως η υγειονομική περίθαλψη και ο τουρισμός, για να διατηρήσουν τους μορφωμένους πολίτες τους.
Αντίστοιχα, ανεπτυγμένες χώρες έχουν δημιουργήσει παραδείγματα για το πώς να συνδέσουν το εκπαιδευτικό σύστημα με την οικονομία. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν επενδύσει σε ερευνητικά κέντρα εντός των πανεπιστημίων, τα οποία ανιχνεύουν και καλλιεργούν ταλέντα μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών εισαγωγής και εξειδικευμένων προγραμμάτων, προσφέροντας και υποτροφίες.
Τα πανεπιστήμια σε αυτές τις χώρες έχουν ισχυρές σχέσεις με τη βιομηχανία, παρέχοντας ευκαιρίες για πρακτική εξάσκηση, συνεργατικά εκπαιδευτικά προγράμματα και έρευνα χρηματοδοτούμενη από τον ιδιωτικό τομέα. Το γερμανικό σύστημα έχει αναπτύξει μια διττή δομή, όπου τα πανεπιστήμια εστιάζουν στη διδασκαλία και την έρευνα πάνω σε βιομηχανικές ανάγκες. Αυτά τα μοντέλα βοηθούν στον εντοπισμό ταλέντων από νωρίς, ιδίως μέσω αυστηρών εκπαιδευτικών συστημάτων.
Σχόλια