Με τις τελευταίες αλλαγές στον προϋπολογισμό, η αλβανική κυβέρνηση αύξησε το κονδύλι για τις κεφαλαιακές δαπάνες στα 150 δισεκατομμύρια λεκ από 135 δισεκατομμύρια λεκ, μια αύξηση 11% σε σχέση με τον πρώτο αναθεωρητικό νόμο, και 210 εκατομμύρια ευρώ παραπάνω από τον αρχικό προϋπολογισμό.

Τα κονδύλια για τις κεφαλαιακές επενδύσεις έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, με αύξηση περίπου 150 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία κατανέμονται κυρίως στο Υπουργείο Υποδομών και το Αλβανικό Ταμείο Ανάπτυξης.

Το πρόγραμμα οδοποιίας και υποδομών είναι ο κύριος ωφελούμενος, ενώ πολλοί άλλοι δημόσιοι φορείς, όπως η γεωργία και η υγεία, αντιμετώπισαν μείωση χρηματοδοτήσεων, παρά το γεγονός ότι οι τομείς αυτοί είχαν ήδη χαμηλούς προϋπολογισμούς σε σχέση με τις ανάγκες τους.

Από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο φέτος, ο προϋπολογισμός διέθεσε μόλις το 24% του ετήσιου προγράμματος δημόσιων επενδύσεων.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, στο τέλος του επταμήνου είχαν διατεθεί μόλις 32 δισεκατομμύρια λεκ για δημόσιες επενδύσεις, δηλαδή το 24% του προγραμματισμένου ετήσιου κονδυλίου, ενώ η κυβέρνηση αύξησε περαιτέρω τη χρηματοδότηση για αυτό το κονδύλι.

Σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023, οι κεφαλαιακές επενδύσεις κατέγραψαν ετήσια πτώση 11%. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η κυβέρνηση απέτυχε στην υλοποίηση των δημόσιων επενδύσεων, τομέα που θεωρείται ως κεντρικό σημείο του προγράμματός της.

Με την τελευταία αναθεώρηση, τα υπόλοιπα κεφάλαια για επενδύσεις ανέρχονται σε περίπου 117 δισεκατομμύρια λεκ, ή πάνω από 1,16 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα διατεθούν τους επόμενους μήνες, επηρεάζοντας αρνητικά άλλους οικονομικούς δείκτες.

Η Τράπεζα της Αλβανίας έχει τονίσει πολλές φορές ότι η άνιση κατανομή των επενδυτικών κεφαλαίων κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους επηρεάζει αρνητικά την ισοτιμία του νομίσματος.

Η έλλειψη δημοσιονομικών κεφαλαίων στην κυκλοφορία έχει οδηγήσει σε περαιτέρω ενίσχυση του Λεκ, ενώ η συγκέντρωσή τους τον Δεκέμβριο αυξάνει τον πληθωρισμό.

Πρώην ειδικοί του θησαυροφυλακίου στο Υπουργείο Οικονομικών ανέφεραν ότι η συγκέντρωση των κεφαλαίων στο τέλος του έτους αυξάνει τον κίνδυνο κακοδιαχείρισης.

Οι λόγοι για τη μη υλοποίηση του προγράμματος δημόσιων επενδύσεων συνδέονται με τις καθυστερήσεις στις διαδικασίες και τον δισταγμό των υπαλλήλων των προμηθειών να υπογράψουν, εξαιτίας του φόβου ερευνών από το SPAK.

Πηγές από την Υπηρεσία Δημοσίων Προμηθειών ανέφεραν ότι υπάρχει κρίση ανθρώπινου δυναμικού στον τομέα των προμηθειών, καθώς και έντονος φόβος για την υπογραφή εγγράφων διαγωνισμών.

Διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, από την πλευρά τους, έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι η διαχείριση του πλαισίου δημόσιων επενδύσεων παρουσιάζει αδυναμίες σε όλα τα στάδια, από την κατάταξη των έργων μέχρι την υλοποίησή τους.

Στις φετινές τροποποιήσεις του προϋπολογισμού, το Υπουργείο Οικονομικών έχει εξουσιοδοτήσει τους δημόσιους φορείς να προχωρήσουν με διαγωνισμούς που θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούνται και τον επόμενο χρόνο.