Έπειτα από χρόνια εργασίας ως μετανάστης στην Ελλάδα, ένας 63χρονος επέστρεψε στην πατρίδα του και αποφάσισε να επενδύσει σε μια μικρή φάρμα, εκτρέφοντας κατσίκες. Μετά από τέσσερα χρόνια, το κοπάδι του έχει φτάσει τα 270 κεφάλια, αλλά αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες στη διατροφή των ζώων του λόγω των αντίξοων καιρικών συνθηκών. Αν και λαμβάνει επιδότηση από την κυβέρνηση, ύψους 1.200 λεκ ανά κεφάλι, αυτό το ποσό είναι ανεπαρκές για να καλύψει τα έξοδα της εκτροφής.

Ο κτηνοτρόφος επισημαίνει ότι, παρά τις ανάγκες του για βελτίωση των εγκαταστάσεων, όπως η κατασκευή στάβλου, οι οικονομικοί περιορισμοί τον εμποδίζουν να προχωρήσει σε τέτοιες επενδύσεις. Επίσης, λόγω των χαμηλών τιμών της αγοράς, αποφάσισε να αφήνει το γάλα των κατσικιών για δική τους κατανάλωση, αντί να το πωλεί. Εργάζεται μόνος του μαζί με τον γιο του, στον οποίο έχει απαγορεύσει να μεταναστεύσει, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.

Τα κονδύλια στήριξης για τη γεωργία στην Αλβανία, διατίθενται μέσω του Οργανισμού Αγροτικής και Αγροτικής Ανάπτυξης (AZHBR), αλλά πολλοί αγρότες και κτηνοτρόφοι διαμαρτύρονται για την γραφειοκρατία και τις δυσκολίες στην πρόσβαση σε αυτά. Στην περιοχή της Dibra, περισσότεροι από 30.000 αγρότες εργάζονται, αλλά μόνο το 6% από αυτούς κατάφερε να επωφεληθεί από οικονομική στήριξη το 2023.

Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής, στην περιοχή αυτή καλλιεργήθηκαν περίπου 47 χιλιάδες εκτάρια γης με διάφορες γεωργικές καλλιέργειες, όπως ζωοτροφές, δημητριακά, λαχανικά, και φαρμακευτικά φυτά. Ωστόσο, η πλειοψηφία των αγροτών είναι μικροκαλλιεργητές, που δυσκολεύονται να πληρούν τις απαιτήσεις για τις επιδοτήσεις, συχνά λόγω της κατακερματισμένης γης και της έλλειψης πόρων.

Οι αγρότες της περιοχής συχνά αισθάνονται ότι τα χρήματα από τα χρηματοδοτικά προγράμματα δεν φτάνουν σε αυτούς που τα χρειάζονται περισσότερο, αλλά σε πρόσωπα που δεν έχουν πραγματική σχέση με τη γεωργία. Υπάρχει διάχυτη η αντίληψη ότι οι χρηματοδοτήσεις καταλήγουν σε «εκλεκτούς» που έχουν πρόσβαση στα απαραίτητα δίκτυα και γνωριμίες.

Μια χαρακτηριστική περίπτωση είναι ενός αγρότη, ο οποίος ξόδεψε 150.000 λεκ για την υποβολή αιτήματος για χρηματοδότηση που θα του επέτρεπε να προστατέψει τον αμπελώνα του από το χαλάζι. Παρά τις προσπάθειές του, το αίτημά του απορρίφθηκε χωρίς εξήγηση. Αυτή η αίσθηση απογοήτευσης είναι κοινή σε πολλούς αγρότες που βλέπουν τις προσπάθειές τους να καταρρέουν λόγω της γραφειοκρατίας και της αδιαφάνειας.

Παράλληλα, οι μικροί αγρότες αντιμετωπίζουν και άλλες προκλήσεις, όπως η προστασία των καλλιεργειών τους από καιρικές συνθήκες και ασθένειες. Για παράδειγμα, ένας μελισσοκόμος με 250 μελίσσια ανέφερε ότι η κρατική υποστήριξη είναι ανεπαρκής, ιδίως σε σύγκριση με άλλες χώρες της περιοχής. Παρόλο που έχει την εμπειρία και την επιθυμία να επεκτείνει την επιχείρησή του, η έλλειψη χρηματοδότησης από την κυβέρνηση και η δυσκολία πρόσβασης στα ευρωπαϊκά κονδύλια τον αποθαρρύνουν.

Η κατάσταση επιδεινώθηκε από ένα σκάνδαλο διαφθοράς που αποκάλυψε ότι ορισμένοι Αλβανοί αιτούντες χρηματοδότησης έπρεπε να καταβάλουν υψηλά ποσά σε συμβουλευτικές εταιρείες για να εξασφαλίσουν τις επιδοτήσεις. Αυτό το γεγονός έχει δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερη δυσπιστία στους αγρότες, οι οποίοι νιώθουν ότι οι ευκαιρίες χρηματοδότησης είναι απρόσιτες και αδιαφανείς.