Την Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2024, η Βουλή της Αλβανίας υιοθέτησε, ύστερα από έντονες συζητήσεις και διαμάχες, ένα νομοσχέδιο για "Ποινική Αμνηστία" με 84 ψήφους υπέρ και 40 κατά. Η υιοθέτησή του φέρνει ραγδαίες αλλαγές στο δικαστικό σύστημα της χώρας, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Σκοπός της αμνηστίας, σύμφωνα με τον Υπουργό Δικαιοσύνης Ulsi Manja, είναι:
- Η μείωση του υπερπληθυσμού στις φυλακές, όπου οι συνθήκες διαβίωσης αγγίζουν τα όρια της απανθρωπιάς.
- Η εξοικονόμηση οικονομικών πόρων για το κράτος, πόροι που δύναται να αξιοποιηθούν προς όφελος του δικαστικού συστήματος και της κοινωνικής πρόνοιας.
- Η παροχή δεύτερης ευκαιρίας σε κρατούμενους, ώστε να απαλλαγούν από το στίγμα του εγκληματία, να ενταχθούν στην κοινωνία και να γίνουν παραγωγικά μέλη της.
Περίπου 700 κρατούμενοι αναμένεται να αποφυλακιστούν άμεσα, ενώ 2500 άτομα, καταδικασμένα για εγκλήματα με ποινή φυλάκισης έως 5 έτη, θα λάβουν αναστολή της ποινής τους.
Ωστόσο, η αμνηστία έχει πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις από διάφορες πλευρές:
- Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για υπονόμευση του κράτους δικαίου, ασυλία στους παραβάτες και ηθική κατάπτωση.
- ΜΚΟ εκφράζουν ανησυχίες για την ατιμωρησία, η οποία δύναται να οδηγήσει σε έξαρση της εγκληματικότητας, και για την ψυχολογική επιβάρυνση στα θύματα εγκλημάτων, που νιώθουν ότι η θυσία τους αγνοείται.
- Συγγενείς θυμάτων διαμαρτύρονται για την έλλειψη αναγνώρισης του πόνου τους και δικαιοσύνης, καθώς νιώθουν αδικημένοι και εγκαταλελειμμένοι.
Επιπρόσθετα, η αμνηστία εγείρει εύλογα ερωτήματα:
- Πώς θα επηρεάσει την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος;
- Πώς θα διασφαλιστεί η επανένταξη των αποφυλακισμένων στην κοινωνία, ώστε να αποφευχθεί η επιστροφή τους στο έγκλημα;
- Μήπως η αμνηστία, αντί να προσφέρει λύσεις, δημιουργεί νέα προβλήματα και ενθαρρύνει μελλοντικές παραβατικές συμπεριφορές;
Η ψηφοφορία για την Ποινική Αμνηστία αποτελεί μια κομβική στιγμή για την Αλβανία. Ο χρόνος θα δείξει εάν τα οφέλη θα υπερνικήσουν τις ανησυχίες και εάν η αμνηστία θα οδηγήσει σε ένα πιο δίκαιο και αποτελεσματικό δικαστικό σύστημα, ή εάν θα αποτελέσει ένα βήμα προς τα πίσω.