Η υψηλότερη αξία των εισαγόμενων φαρμάκων στην Αλβανία έφτασε κατά την περίοδο της πανδημίας το 2021 περίπου τα 273 εκατ. ευρώ.

Φάρμακα εισάγονται από περίπου 55 χώρες σε όλο τον κόσμο, αλλά τα στοιχεία που παρέχει η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων δείχνουν ότι η Τουρκία έχει ήδη γίνει ο κύριος παίκτης στην αγορά εισαγωγών.

Τα έτη 2014-2015, τα φάρμακα που παράγονται στην Τουρκία ήταν αξίας 9,6 εκατ. ευρώ και καταλάμβαναν κάπου το 6-7% της αγοράς εισαγωγών φαρμακευτικών προϊόντων στην Αλβανία, ενώ ο όγκος τους διπλασιάστηκε σε διάστημα έξι ετών. Το 2021, η Τουρκία ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φαρμάκων στην Αλβανία με αξία 43,5 εκατ. ευρώ ή σχεδόν το 16% της αγοράς.

Μετά την Τουρκία, οι χώρες με τις υψηλότερες εξαγωγές φαρμάκων στην Αλβανία είναι η Ελβετία, η Ιταλία, η Σλοβενία και η Ουγγαρία - όπου οι πέντε χώρες μαζί καλύπτουν περισσότερο από το 55% της αγοράς.

Οι εισαγωγές φαρμάκων από τη Σερβία παρουσίασαν επίσης προοδευτική αύξηση στην αλβανική αγορά, η οποία αυξήθηκε από 5,3 εκατομμύρια ευρώ το 2020 σε 9 εκατομμύρια ευρώ το 2022.

Η ποιότητα των φαρμάκων που κυκλοφορούν στην ανοιχτή φαρμακευτική αγορά αποτελεί διαρκή μέλημα των Αλβανών πολιτών, ενώ λείπουν αξιόπιστες αναλύσεις από αρμόδιους φορείς. Κάτω από αυτές τις συνθήκες πολλοί πιστεύουν ότι τα φάρμακα που κυκλοφορούν στην Αλβανία δεν είναι υψηλής ποιότητας.

Η ποιότητα των φαρμάκων ήταν πάντα θέμα συζήτησης στην Αλβανία, αλλά τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι η εμπιστοσύνη μειώνεται.

Σε συνθήκες έλλειψης εμπιστοσύνης, συμβαίνει κάποιοι ασθενείς να κάνουν ενέργειες εις βάρος της υγείας τους και να αναβάλλουν τη θεραπεία τους, περιμένοντας τα φάρμακα που μπορεί να τους φέρει κάποιος συγγενής από το εξωτερικό.

Το εμπόριο φαρμάκων χωρίς σφραγίδα ασφαλείας αποτελεί διοικητικό αδίκημα στην Αλβανία και τιμωρείται με πρόστιμο και κατάσχεση των φαρμάκων. Σε περίπτωση χονδρικής εμπορίας το πρόστιμο είναι 500 χιλ. λεκ (4500 ευρώ), ενώ για το λιανικό 200 χιλ. λεκ (1800 ευρώ). Όμως, αν και η κυκλοφορία φαρμάκων χωρίς σφραγίδα γίνεται ανοιχτά αποδεκτή στα φαρμακεία της πρωτεύουσας, οι τιμωρίες την τελευταία τριετία είναι ελάχιστες.

Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων και Ιατρικών Συσκευών, AKBPM, σε γραπτή απάντησή του ανέφερε ότι την τελευταία τριετία έγιναν 1.734 έλεγχοι και είχε λάβει 224 διοικητικά μέτρα.

Από αυτά, μόνο τα 44 μέτρα ή το 19% του συνόλου αφορούν την πώληση φαρμάκων χωρίς το σήμα ελέγχου που εκδίδει το ο Οργανισμός, ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός παραβάσεων αφορά την πώληση φαρμάκων χωρίς συνταγή γιατρού.

Τα λαθραία φάρμακα προμηθεύονται ως επί το πλείστον από την Ελλάδα και την Ιταλία - όπου χρησιμοποιούνται οι κάρτες υγείας των Αλβανών πολιτών. Υπάρχουν και περιπτώσεις κλοπής φαρμάκων από κέντρα υγείας γειτονικών χωρών. Ωστόσο, λείπουν στοιχεία για την κυκλοφορία αυτών των φαρμάκων στην τοπική αγορά.

Η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων είπε ότι την τελευταία τριετία, η Διεύθυνση Καταπολέμησης Λαθρεμπορίου είχε εντοπίσει μόνο 1 περίπτωση «λαθρεμπορίας φαρμάκων και ιατρικού υλικού», αλλά δεν απέκλεισε άλλες περιπτώσεις που εντοπίστηκαν στα τοπικά τελωνεία. Τον Δεκέμβριο του 2021, από την αστυνομική επιχείρηση στο Δυρράχιο κατασχέθηκε ποσότητα 740 κιλών φαρμάκων αξίας περίπου 119 χιλιάδων ευρώ.