Ο Αλβανός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ιλίρ Μέτα, απάντησε στα λεγόμενα του Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκου Δένδια, ο οποίος δήλωσε μετά την επίσημη επίσκεψή του στα Τίρανα ότι η συμφωνία για την ΑΟΖ με την Αλβανία δεν έχει σταλεί ακόμη στο Διεθνές Δικαστήριο στη Χάγη, καθώς ο Μέτα δεν έχει δώσει τη σχετική εξουσιοδότηση στον Πρωθυπουργό.

Σε ανακοίνωση της αλβανικής Προεδρίας, η δήλωση του Έλληνα υπουργού εξωτερικών, Νίκου Δένδια χαρακτηρίστηκε ως μη αληθής, διότι όπως τονίζουν, δεν υπήρξε ποτέ αίτημα από τον Έντι Ράμα προς τον Ιλίρ Μέτα να εξουσιοδοτήσει αυτό το θέμα.

Ολόκληρη η δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Ιλίρ Μέτα, για το θέμα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Αλβανίας και Ελλάδας:

Στις 23 Μαΐου 2022, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Δένδιας πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Αλβανία, όπου συναντήθηκε με την Υπουργό Εξωτερικών και τον Πρωθυπουργό.

Διευκρινίζω ότι η ελληνική πλευρά ή το Υπουργείο Εξωτερικών μας δεν έχει ζητήσει την πραγματοποίηση οποιασδήποτε συνάντησης του Υπουργού Δένδια με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Αλβανίας.

Μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψής του στα Τίρανα, ο Υπουργός Δένδιας σε συνέντευξη που παραχώρησε στον ελληνικό Τύπο, μεταξύ άλλων, δήλωσε ότι: «Συμφωνήθηκε μαζί μας να παραπέμψουμε την υπόθεσή μας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης σύμφωνα με τους κανόνες του ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ. Κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί ακόμη καθώς ο Πρόεδρος δεν έχει δώσει τη σχετική εξουσιοδότηση στον Πρωθυπουργό. Η Αλβανία φαίνεται ότι θα εκλέξει νέο Πρόεδρο μέσα στους επόμενους δύο-τρεις μήνες. Άρα, όλα αυτά θα είναι εφικτά τότε».

Η δήλωση αυτή του υπουργού Δένδια δημοσιεύτηκε και στην επίσημη ιστοσελίδα του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών και δόθηκε στη δημοσιότητα και εδώ.

Διευκρινίζω ότι ο Υπουργός Ευρώπης και Εξωτερικών κ. Ντιτμίρ Μπουσάτι με το αίτημα αρ. 2428 πρωτ., ημερομηνίας 13.02.2018, υπέβαλε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας το αίτημα για εξουσιοδότηση της διαπραγματευτικής ομάδας για πλήρη εξουσιοδότηση για την έναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας με την Ελληνική Δημοκρατία για την Οριοθέτηση των Θαλάσσιων Ζωνών τους.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε μια σειρά από προβλήματα και ελλείψεις που έπρεπε να διορθωθούν κατά την υποβολή αυτού του αιτήματος.

Μετά την παρουσίαση πρόσθετων πληροφοριών από τον Υπουργό Εξωτερικών, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με την από 19.03.2018 Πράξη αριθ. 733, εξουσιοδότησε τον Υπουργό Ευρώπης και Εξωτερικών της Αλβανίας σύμφωνα με τα κριτήρια της παρούσας Εξουσιοδότησης ορίζοντάς τον Πληρεξούσιο στη Διαπραγματευτική Ομάδα της Δημοκρατίας της Αλβανίας για τη διαπραγμάτευση του «Σχεδίου Συμφωνίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Αλβανίας και της Δημοκρατίας της Ελλάδας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών τους», προκειμένου να καθοριστεί η Γραμμή Οριοθέτησης των Κρατικών Θαλάσσιων Συνόρων και την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ των δύο χωρών.

Θα ήθελα να τονίσω ότι η διαπραγματευτική ομάδα της Δημοκρατίας της Αλβανίας έχει λάβει πλήρη εξουσία να διαπραγματευτεί μόνο για την επίτευξη «Σχεδίου Συμφωνίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Αλβανίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών τους», προκειμένου να προσδιοριστεί η Γραμμή Οριοθέτησης των Κρατικών Θαλάσσιων Συνόρων και η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ των δύο χωρών.

Πέραν των άλλων καθηκόντων, σύμφωνα με την εξουσιοδότηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, μόνο η Διαπραγματευτική Ομάδα είναι η δημόσια αρχή που έχει εντολή να διαπραγματευτεί με την ελληνική πλευρά και μόνο όσα ορίζονται στα έγγραφα που δίνονται στην παρούσα Εξουσιοδότηση.

Μεταξύ των δύο διαπραγματευτικών ομάδων κατά την περίοδο Απριλίου-Ιουνίου 2018 πραγματοποιήθηκαν τρεις γύροι διαπραγματεύσεων (30 Απριλίου, 14-15 Μαΐου και 22 Ιουνίου 2018).

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αφού ενημερώθηκε για τον τρόπο διεξαγωγής των διαπραγματεύσεων αυτών, διαπίστωσε και ενημερώθηκε για ορισμένα σοβαρά ζητήματα και προβληματισμούς.

Για να συζητηθεί η πορεία της διαπραγματευτικής διαδικασίας μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Πρωθυπουργού της Αλβανίας, στις 13 Ιουνίου 2018, πραγματοποιήθηκε συνάντηση.

Στη συνάντηση αυτή συμφωνήθηκε ο Πρωθυπουργός να διευθύνει προσωπικά τις διαπραγματεύσεις με το ελληνικό κράτος. Για αυτό θα υπέβαλλε νέο αίτημα στον Πρόεδρο να του παρασχεθεί η απαραίτητη Εξουσιοδότηση για να διευθύνει προσωπικά τις διαπραγματεύσεις (του Πρωθυπουργού).

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σημειώνοντας ότι ο Πρωθυπουργός δεν τηρεί τις δεσμεύσεις που ανέλαβε, και δεν έκανε κανένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, με την υπ' αριθμ. 327/9 επιστολή πρωτ. της χώρας χωρίς καθυστέρηση, προκειμένου να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις να καθοδηγούνται από το ανώτατο επίπεδο λήψης πολιτικών αποφάσεων, δηλαδή από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, ο οποίος ηγείται αυτής της διαδικασίας, με άμεση άσκηση πολιτικής βούλησης, στο δικαίωμα που αναγνωρίζεται από το Σύνταγμα και τους νόμους της χώρας.

Και πάλι δεν υπήρξε καμία αντίδραση από τον Πρωθυπουργό ως προς αυτό. Δεν υποβλήθηκε αίτημα εξουσιοδότησης.

Ελλείψει αντίδρασης και θεσμικής βούλησης του Πρωθυπουργού για το θέμα αυτό, δηλαδή την παροχή Εξουσιοδότησης για διαπραγμάτευση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μένοντας και πάλι στα προηγούμενα πορίσματα με την υπ' αριθμ. 327/11, από 20.11.2018 επιστολή, ζήτησε να παρέμβει ο Πρωθυπουργός, προκειμένου η συνέχιση των διαπραγματεύσεων να καθοδηγείται από το ανώτατο επίπεδο λήψης πολιτικών αποφάσεων, δηλαδή από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό που πρωτοστατεί σε αυτή τη διαδικασία. Στο αίτημα αυτό του Προέδρου δεν υπήρξε καμία αντίδραση και ο Πρωθυπουργός δεν υπέβαλε αίτημα εξουσιοδότησης.

Ο Πρωθυπουργός, ο οποίος την περίοδο Φεβρουάριος 2019 - Ιανουάριος 2021 κατείχε ταυτόχρονα τη θέση του Υπουργού Ευρώπης και Εξωτερικών, δεν έχει διαβιβάσει κανένα αίτημα για εξοπλισμό με εξουσιοδότηση και καμία εξαντλητική πληροφόρηση για την πρόοδο αυτής της διαδικασίας διαπραγμάτευσης ή για τα μέτρα και ανάλυση που έχει αναλάβει (ο Πρωθυπουργός) για τα επίσημα αιτήματα του Προέδρου.

Ενώ ο Πρωθυπουργός καθ' όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου που κατείχε τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών, μέσω δημόσιας θέσης, σχολίασε ή διατύπωσε θετικές απόψεις για νομικές εξελίξεις στο ελληνικό κράτος, σε θέματα επέκτασης των χωρικών τους υδάτων.

Αυτές οι τοποθετήσεις του Πρωθυπουργού έχουν επαινεθεί και επικαλεστεί από τις ανώτατες ελληνικές αρχές.

Αν και αυτό το θέμα παρουσιάζει εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον, ο Πρωθυπουργός / Κυβέρνηση όχι μόνο με την κοινή γνώμη, αλλά και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, δεν ήταν διαφανής και κανένα αίτημα του Προέδρου για ενημέρωση δεν έχει υποβληθεί εξαντλητικά και σοβαρά απάντηση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Ευρώπης και Εξωτερικών.

Εν τω μεταξύ, για τη Δημοκρατία της Αλβανίας ισχύει η από 19.03.2018 Εξουσιοδότηση του Προέδρου της Δημοκρατίας υπ' αριθμ. Ο Όμιλος έχει αφαιρεθεί από τις βασικές λειτουργίες λόγω της άσκησης των οποίων είχε εντολή να είναι μέρος της διαπραγματευτικής ομάδας.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν γνωρίζει εάν έχει εγκριθεί ή συμφωνηθεί οποιαδήποτε πράξη μεταξύ των δύο Κυβερνήσεων ή των Πρωθυπουργών για τερματισμό, αναστολή ή αποχώρηση από τις διαπραγματεύσεις.

Αν και η Αλβανία βρίσκεται επίσημα σε διαδικασία ανοιχτών διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα, ο Πρόεδρος δεν έχει ενημερωθεί επίσημα από την Κυβέρνηση (αλβανική) για το ποια πράξη, η κυβέρνηση έχει περάσει από τη διαδικασία διαπραγμάτευσης βάσει του διεθνούς δικαίου, σε διαπραγματεύσεις σε πολιτικό επίπεδο για το εν λόγω θέμα.

Υπό τις συνθήκες αυτές, προκύπτει νομικά ότι ο Πρωθυπουργός ή οποιοσδήποτε άλλος αξιωματούχος της Κυβέρνησης, δεν έχει ζητήσει ή δεν έχει λάβει καμία εξουσιοδότηση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σύμφωνα με τη σαφή υποχρέωση της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστήριο αρ. 15/2010, να διαπραγματευτεί ή να συζητήσει με τη Δημοκρατία της Ελλάδας εκ μέρους της Δημοκρατίας της Αλβανίας, σχετικά με το θέμα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών, πολύ περισσότερο να αποφασίσει ή να συμφωνήσει εάν αυτό το θέμα θα πάει ως εναλλακτική λύση σε οποιοδήποτε από τα Διεθνή Δικαστήρια, ενώ τα μέρη βρίσκονται ακόμη επίσημα σε διαπραγματεύσεις.

Οι αξιωματούχοι της Δημοκρατίας της Αλβανίας πρέπει να ενεργούν με μεγάλη σύνεση και υπευθυνότητα, όπως κάθε πολιτική ή διπλωματική συμφωνία ή συνεννόηση από την Αλβανική Κυβέρνηση / Πρωθυπουργό, ακόμη και κατ' αρχήν, σε συναντήσεις που πραγματοποιούνται εκτός του νομικού διαπραγματευτικού πλαισίου αυτού του θέματος ή πρόσβαση του κοινού μέσω δηλώσεων/καθεστώτων, αποτελούν ισχυρά αρχεία, τα οποία δημιουργούν συνέπειες και τα οποία παραμένουν εξ ολοκλήρου στην ατομική ευθύνη των προσώπων που τις έχουν εκφράσει, αλλά από την άλλη κινδυνεύουν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον εις βάρος της διαπραγματευτικής θέσης της Αλβανίας, εις βάρος των έννομων συμφερόντων της, στη διαπραγματευτική διαδικασία ή σε άλλες διαδικασίες που ενδέχεται να επιδιωχθούν για την οριστική διευθέτηση του ζητήματος της οριοθέτησης των θαλάσσιων περιοχών μεταξύ των δύο χωρών μας.

Η εδαφική κυριαρχία της Δημοκρατίας της Αλβανίας ανήκει στον αλβανικό λαό, ο οποίος την ασκεί σε αυτά τα θέματα μέσω των εκπροσώπων του στη Βουλή της Δημοκρατίας της Αλβανίας, κάτι που η Κυβέρνηση έχει σαφώς αποφύγει και σε αυτή τη διαδικασία, εξ όσων γνωρίζουμε.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θεωρεί ότι η Βουλή της Αλβανίας πρέπει να ενημερωθεί, να αναλύσει και να αποφασίσει για την πορεία που θα πρέπει να ακολουθήσει η Αλβανία για την επίλυση αυτού του ζητήματος.

Μόνο έτσι, κάθε είδους λύση θα έχει την αμέριστη υποστήριξη όλων αλλά και την εμπιστοσύνη της κοινής γνώμης και του αλβανικού λαού.

Το Σύνταγμα, διεθνείς πράξεις που έχουν υπογραφεί ανά τους αιώνες, η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου 15/2010, είναι πράξεις ισχύουσες, απαραβίαστες και που ορίζουν ξεκάθαρα το έδαφος και την κυριαρχία της Δημοκρατίας της Αλβανίας, τον τρόπο δράσης σε θέματα αυτού του είδους και κάθε κρατική εκτελεστική αρχή, νομοθετική ή δικαστική, πρέπει να ενεργεί σύμφωνα με τις αρχές, τις αξίες και τις υποχρεώσεις που ορίζονται σε αυτήν.

Το θέμα της οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών μεταξύ της Δημοκρατίας της Αλβανίας και της Δημοκρατίας της Ελλάδας είναι ένα ανοιχτό ζήτημα μεταξύ των δύο χωρών, το οποίο κατά τη γνώμη του Προέδρου της Δημοκρατίας πρέπει να επιλυθεί οριστικά, σύμφωνα με το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Αλβανίας. Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου με αρ. 15/2010 και του διεθνούς δικαίου, για την προστασία των κρατικών και εθνικών συμφερόντων της Αλβανίας, προς το πλήρες συμφέρον της διατήρησης και άσκησης της εδαφικής κυριαρχίας και της εθνικής δικαιοδοσίας και για την εξασφάλιση της βέλτιστης ασφάλειας, οικονομικού και κοινωνικού οφέλους της χώρας.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εκφράζοντας την κατανόηση για την υψηλή ευαισθησία του αλβανικού λαού, για τέτοια θέματα, επαναλαμβάνει για άλλη μια φορά ότι, όχι μόνο μέχρι τις 24 Ιουλίου 2022, ημερομηνία λήξης της προεδρικής θητείας, αλλά και μετά την ημερομηνία αυτή και στο μέλλον θα είναι ανοιχτός σε συνεργασία με διαφανή και εποικοδομητικό τρόπο, σε σχέση με το Σύνταγμα και την ειδική απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, με τη Βουλή της Αλβανίας και οποιοδήποτε άλλο όργανο εμπλέκεται σε αυτή τη διαδικασία.