Ο Josep Borrell, ο κορυφαίος διπλωμάτης της ΕΕ και κύριος μεσολαβητής για τις συνομιλίες Κοσσυφοπεδίου-Σερβίας, έχει επιλέξει το Κοσσυφοπέδιο ως τον επόμενο σταθμό για το διάλογο σχετικά με την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των πλευρών.

«Θα συνεχίσουμε να προετοιμαζόμαστε για την επόμενη συνάντηση, αλλά αυτό θα συμβεί μόνο εάν οι δύο πλευρές βρουν κοινή γλώσσα για θετικά και ουσιαστικά αποτελέσματα. Γι' αυτό ο Λάιτσακ και εγώ θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τα εμπλεκόμενα μέρη, ειδικά με το Κοσσυφοπέδιο, το οποίο δείχνει ότι δεν είναι διατεθειμένο να καθίσει στο τραπέζι», δήλωσε ο Μπορέλ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με την πρωθυπουργό της Σερβίας Άνα Μπρνάμπιτς την Τρίτη.

Ανακοίνωσε επίσης ότι οι απεσταλμένοι της ΕΕ και των ΗΠΑ για το διάλογο, Μίροσλαβ Λάιτσακ και Γκάμπριελ Εσκομπάρ, θα επισκεφθούν την Πρίστινα και το Βελιγράδι την επόμενη εβδομάδα σε μια προσπάθεια να πιέσουν και τις δύο κυβερνήσεις να προωθήσουν τον διάλογο που έχει σταματήσει από τον Ιούλιο του 2021.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Μπορέλ αναφέρεται στην έλλειψη προόδου από πλευράς του Κοσσυφοπεδίου, στον διάλογο που έχει εξουσιοδοτηθεί από τα Ηνωμένα Έθνη να διευκολύνει.

Το Κοσσυφοπέδιο δέχεται πιέσεις από το 2010, όταν η υπόθεση της Σερβίας ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου (ICJ) κατά της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου απέτυχε. Το Διεθνές Δικαστήριο τότε κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το τελευταίο ήταν σύμφωνο με το διεθνές δίκαιο.

Την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου ακολούθησε το ψήφισμα ΕΕ-Σερβίας που ζητούσε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ να δώσει εντολή για την έναρξη ενός «διαλόγου για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας», οπότε και το ψήφισμα έγινε αποδεκτό, περνώντας στην φάση του διαλόγου.

Τα τελευταία 11 χρόνια, η ΕΕ διευκολύνει αυτή τη διαδικασία, με αποτέλεσμα 33 συμφωνίες, μερικές μόνο από τις οποίες έχουν εν μέρει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα.

Κατά τη διάρκεια του 2021, η Σερβία μπόρεσε να εστιάσει τη διεθνή προσοχή στην εφαρμογή μιας ενιαίας συμφωνίας από το 2013, η οποία προβλέπει το σχηματισμό μιας ένωσης για τους δήμους με σερβική πλειοψηφία στο Κοσσυφοπέδιο.

Το 2015, το Συνταγματικό Δικαστήριο του Κοσσυφοπεδίου έκρινε ότι η συμφωνία ήταν αντισυνταγματική, επειδή η δημιουργία της ένωσης θα απαιτούσε να έχει εκτελεστικά δικαιώματα που προορίζονται αποκλειστικά για την κεντρική κυβέρνηση. Αυτό θα σήμαινε ότι θα δημιουργηθεί μια παράλληλη κυβέρνηση στο ίδιο κράτος.

Η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου λέει ότι θα σταθεί στην απόφαση του δικαστηρίου. Υποστηρίζει ότι μια τέτοια ένωση θα μετατρέψει το Κοσσυφοπέδιο σε ένα δυσλειτουργικό κράτος που μοιάζει με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, όπου οι Σέρβοι έχουν τη δυνατότητα παρέμβασης στους κρατικούς θεσμούς.

Τέλος, κατά τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, ο Μπορέλ απευθυνόμενος προς τον πρωθυπουργό του Κοσσυφοπεδίου Αλμπίν Κούρτι κατά τη διάρκεια μιας ζωντανής κοινής συνέντευξης Τύπου, διακόπτοντάς τον και επισημαίνοντας ότι αυτή η συμφωνία είχε προτεραιότητα σε σχέση με τις υπόλοιπες.
«Λυπάμαι, πρωθυπουργέ [Albin Kurti], πρέπει να συνεχίσουμε να ζητάμε την εφαρμογή αυτής της συμφωνίας. Γνωρίζω ότι εκκρεμούν και άλλες συμφωνίες. Γνωρίζω ότι και από τις δύο πλευρές υπάρχουν συμφωνίες που δεν έχουν εφαρμοστεί, αλλά αυτό είναι πολύ σημαντικό»